روایتی از جنگ ۳ کلان‌شهر جهان با آلودگی‌هوا و فتوحاتشان

نیو صدر: «آلودگی‌هوا در مرز هشدار» خبری بود که امسال هم مانند قبل بارها به تهرانی‌ها اعلام شد و بعد از آن هر بار مسئولان پایتخت تصمیمات موقتی جدیدی اتخاذ کردند؛ تبدیل محدوده طرح ذوج و فرد به طرح اصلی، اجرای طرح ذوج و فرد از درب منزل و ...

در چند سال گذشته قوانین دائمی مختلف دیگری هم برای کاهش شدت آلودگی‌هوای تهران تصویب شده است، قوانین مختلفی که آمار نشان می‌دهد تاثیر زیادی روی کیفیت هوای تهران نداشته، کیفیت هوای تهران وضعیت تقریبا ثابتی دارد و هنوز هم در سال ده‌ها بار خبر «آلودگی‌هوا در مرز هشدار» شنیده می‌شود.

البته کیفیت‌هوای پایتخت پارسال نسبت به سال‌های قبل کیفیتی بهتر داشت، اما کیفیت هوای امسال نشان می‌دهد که شاید علت بهبود هوای پایتخت در سال گذشته دلیلی به جز قوانین اجرایی شده داشته باشد. از ابتدای سال تا الان کیفیت‌ هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس بوده.

احد وظیفه مدیرکل بخش پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی در این رابطه در مصاحبه‌ای با خبرآنلاین گفت: به طور کلی ۲مولفه روی آلودگی‌هوا تاثیر می‌گذارند یکی آلاینده‌های جوی است و بخش دیگر هم مربوط به شرایط جوی است. بخشی که مربوط به تولید آلاینده‌ها است در ایران تقریبا هر روز ثابت است، پس آنچه آلودگی‌هوا را تغییر می‌دهد شرایط جوی است. رفتار ما مثل قبل است شاید بدتر هم شده باشد و مسائل بیشتر به شرایط جوی برمی‌گردد.

 چه چیز وضعیت تولید آلاینده‌ها را تغییر می‌دهد؟

در واقع شکل شهرها و نحوه زندگی در آن از عوامل ایجاد مولفه اول هستند و به جز ایجاد تغییراتی در آن نمی‌توان جلوی آلودگی‌هوا را گرفت. بر اساس گزارش بخش آسیای جنوبی بانک جهانی، اگر برنامه‌ریزی شهری به شکل درستی انجام شود امکان کاهش میزان آلودگی‌هوا در بلندمدت وجود دارد.

قوانین وضع شده در چند سال گذشته در پایتخت هم در همین مسیر هستند اما به گفته‌ی وظیفه از سال‌های قبل تهران دارد بزرگتر می‌شود، طی سالیان گذشته جمعیت شهرنشین افزایش پیدا کرده و باید انتظار چنین شرایطی را داشته باشیم.

اما تهران در مسیر اجرای برنامه‌هایی برای مقابله با آلودگی‌هوا تنها نیست. لندن، مکزیکوسیتی، لس‌آنجلس و ... شهرهای بزرگی هستند که هر کدام در مسیر مقابله با آلودگی‌هوا هستند و در این راه اقدامات موثر زیادی هم انجام داده‌اند.

وظیفه در این باره گفت: در لندن در سالهایی در یک روز چندین نفر به علت آلودگی‌هوا جان خود را از دست دادند چون مصرف عمده سوختشان از ذغال سنگ بود، الان این شهر جزو شهرهای پاک است یا مثلا الان در مکزیکوسیتی شدت آلودگی مثل قبل نیست چون اقداماتی انجام دادند که شرایط را بهتر کرده‌اند.

فرمول مکزیکوسیتی برای مقابله با آلودگی‌هوا

دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی شرایط مکزیکوسیتی درست مثل تهران بود، هشدارهای قرمز، اجازه ندادن به خروج افراد از خانه، بحران‌های بهداشتی ناشی از آلودگی‌هوا و ... همه و همه اتفاقاتی عادی برای شهروندان شهر بودند.  

۱۴ سال آلودگی‌هوا مسئولان مکزیک را مجبور کرد تا برنامه‌های مختلفی برای مقابله با آلودگی‌هوا اجرا کنند، در سال ۱۹۸۶ میلادی مسئولان مکزیکو سیتی از اجرای ۲۱ برنامه‌ مختلف برای مقابله با آلودگی‌هوا خبر دادند. دو سال بعد مسئولان مناطق مختلف این شهر موظف شدند تا برای مقابله با آلودگی‌هوا برنامه‌ریزی کنند و حمل و نقل عمومی خود را گسترش دهند.

سرانجام در سال ۱۹۸۹ مسئولان این شهر از اجرایی طرح جدیدی خبر دادند؛ خودروها بر اساس آخرین رقم پلاک خود در برخی روزها بین دوشنبه تا جمعه بیرون نیایند. این طرح حجم خودروهای درخیابان را تا یک پنجم کاهش می‌داد.

دیگر برنامه‌های این شهر که در دهه‌ی ۹۰ میلادی اجرایی شد به این شکل بود:

- بازرسی‌های فنی تمامی خودرو‌ها و پیگیری مستمر در کنترل کیفیت فنی آن‌ها (بیش از نیمی از خودرو‌ها، بیش از ده سال عمر دارند و همچنان تلاش‌ها برای نصب فیلتر‌ها ادامه دارد)
 - افزایش کیفیت سوخت از طریق کاهش سولفور در گازوئیل و سوخت فسیلی با اختصاص بودجه‌ای بالغ بر ۳/۹ میلیارد دلار
 - افزایش استفاده از حمل و نقل عمومی از طریق گسترش خطوط مترو، ایجاد خطوط تندروی اتوبوس ، ایجاد خطوط ریلی و اتوبوس‌های دوگانه سوز در نواحی حومه برای حذف تردد هزاران خودروی شخصی، افزایش کیفیت خدمات عمومی در ایستگاه‌ها و پایانه‌ها؛ نتیجه تلاش‌های این بخش از سال ۲۰۰۵ تا کنون، حذف ۸۰ هزار تن دی اکسید کربن بوده است.
 - تامین وام‌های کم بهره برای جایگزین کردن تاکسی‌ها و خودروهای فرسوده

 - تامین زیرساخت‌های مناسب از قبیل تعریض و ارتقای کیفیت راه‌ها برای کاهش ترافیک
- انتقال کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها به نقاط دورتر

به گفته‌ی محققان شهرسازی دانشگاه هاروارد در این شهر، وضعیت این شهر هنوز در حال تغییر است و هر روز ایستگاه‌های دوچرخه، اتوبوس و ... مکزیکوسیتی افزوده می‌شود.

لندن برای دومین بار به جنگ آلودگی‌هوا می‌رود

در قرن هجدهم و نوزدهم میلادی، آلودگی‌هوا به علت استفاده از ذغال سنگ یکی از اصلی مشکلات لندن بود و سرانجام با استفاده از انرژی‌های دیگر این مشکل حل شد و حالا چندین سال است که خودروها جای ذغال سنگ را در لندن گرفته‌اند و مسئولان این شهر اقدامات مختلفی برای مقابله با آن  انجام دادند.

بر اساس یکی از این برنامه‌ها که از فوریه 2003 به اجرا درآمد، افرادی که می‌خواهند با خودرو وارد مناطق مرکزی لندن شوند باید مبلغی را به عنوان عوارض پرداخت کنند، بررسی‌ها نشان داده که استفاده از این شیوه سبب کاهش چشمگیر حجم ترافیک و افزایش سرعت متوسط خودروها شده است که این افزایش سرعت متوسط به نوبه خود سبب آلودگی کمتر هوا شده.

تعویض وسایل نقلیه آلاینده از جمله اتوبوس با اتوبوس‌های با گنجایش بیشتر و آلایندگی کمتر نیز از جمله برنامه‌های اجرا شده در لندن است. یکی دیگر اقدامات انجام شده در این راستا سیاست‌های تشویقی دولت برای خرید و استفاده از خودروهای برقی است.

با این وجود مشکل آلودگی‌هوا همچنان ادامه دارد و حتی مردم این شهر چند روز پیش در تظاهراتی از مسئولان خود خواستند تا در اقدامی فوری با آلودگی‌هوا مقابله کنند. البته شهرداری لندن هم برنامه‌های متفاوتی برای مقابله با آلودگی دارد.

*جریمه سمی بودن

از مهر ماه امسال در لندن خودروهای دودزا در مرکز لندن ۱۰ پوند جریمه می‌شوند، این جریمه در کنار جریمه‌ای ازدحام ترافیکی در لندن به ۲۱ پوند هم می‌رسد. گفتنی است شهروندان این شهر می‌توانند به صورت آنلاین وضعیت شهر خود را ببینند.

*منطقه فوق کم انتشار

قرار است از اواستط سال ۲۰۱۹ منطقه به نام منطقه فوق کم انتشار در لندن انتخاب شود که خودروها در هر ساعتی و در هر روزی اجازه تردد در آن را نداشته باشند، انتظار می‌رود اجرای این طرح میزان انتشار اکسیژن را در مرکز لندن ۵۰ درصد، در داخل لندن ۴۰ درصد و در بیرون لندن ۳۰ درصد کاهش دهد.

*اتوبوس‌های سبز

شهرداری لندن قصد دارد از سال ۲۰۱۸ با سرمایه‌گذاری ۳۰۰ میلیون دلاری در ۱۲ منطقه آلوده ترین مناطق لندن از اتوبوس‌های سبز استفاده کند.

*چک کننده خودروهای پاک

لندن و پاریس قصد دارند در پروژه‌ای مشترک قصد دارند نحو چک کردن خودروها را تغییر دهند تا جلوی خودروهای بیشتر دیگری که هوا را آلوده می‌کنند بگیرند.

*تاکسی‌های برقی

از چند روز دیگر میزان انتشار تاکسی‌های لندن برای دریافت مجوز باید صفر باشد، این یعنی تنها تاکسی‌های برقی اجازه خواهند داشت تا مجوز دریافت کنند.

هزینه‌ صدها میلیون دلاری در لس‌آنجلس مقابله با آلودگی‌هوا

به‌ علت موقعیت ویژه جغرافیایی، تعداد بسیار زیاد اتومبیل‌های شخصی و تشکیلات صنعتی و بندری در لس‌آنجلس، این شهر دارای هوایی آلوده‌است که گاهی بصورت مه‌دود و وارونگی هوا بروز می‌کند.

برنامه‌ لس‌آنجلس برای مقابله با آلودگی‌هوا از سال ۲۰۰۶ شروع شده و همچنان ادامه دارد، بر اساس این برنامه قرار شد در کشتی‌ها که یکی از اصلی‌ترین عوامل آلودگی‌هوا هستند از تجهیزاتی استفاده شود که مصرف اکسید نیتروژن را تا ۸۰ درصد کاهش دهد.

همچنین کامیون‌ها باید برای تردد شرایط خاصی داشته باشند و همچنین کامیون‌های تولید شده قبل از سال ۱۹۸۹ اجازده تردد ندارند، از زمان جرای این برنامه تا ۳ سال بعد میزان آلودگی ایجاد شده از کامیون‌ها در لس‌آنجلس تا ۹۰ درصد کاهش پیدا کرده.

همچنین در برنامه جدیدی به نام کربن زدایی مسئلان این شهر قصد دارند هم با آلودگی‌هوا مقابله کنند هم با گرمایش جهانی، در این برنامه قرار است ۲۲۰ میلیون دلار هزینه تغییر ناوگان کامیونی و اتوبوسی به ناوگانی سبز شود، ۱۹۰ میلیون دلار هزینه ناوگان باربری شود تا میزان انتشار کاهش پیدا کند، ۸۰۰ میلیون دلار هزینه شارژر خودروهای برقی شود و ...

47237