فرنوش صفوی‌فر: در حالی که اغلب ما تصور می‌کنیم فشارخون بالا تنها به دلیل رعایت نکردن سبک زندگی سالم، تغذیه و ورزش و مانند آن است، به تازگی نتایج مطالعاتی منتشر شده که نشان می‌دهد ممکن است نوعی ویروس شایع، در ایجاد بیماری دخالت کند. البته عوامل مربوط به سبک زندگی هم با این ویروس‌ها مشارکت می‌کنند.
به گفته محققان دانشگاه هاروارد، بررسی‌های آنها نشان داده که ویروسی موسوم به سایتومگالوویروس یا CMV، می‌تواند با ایجاد حالت عفونت مزمن در دیواره رگ‌ها، فشارخون را بالا ببرد و در صورتی که فرد همراه آلودگی به این ویروس، کلسترول بالایی هم داشته باشد، احتمال ابتلای او به فشارخون بالا به شدت افزایش می‌یابد. این مطالعه، احتمالا می‌تواند چارچوب پیشگیری و درمان بیماری پرفشاری خون را دستخوش تحول اساسی کند؛ بیماریای که تخمین زده می‌شود بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان به آن مبتلا باشند. پیش از این، داروهای ضدفشارخون، با سازوکارهایی مانند گشاد کردن رگ‌ها، عمل می‌کردند و باید این داروها تا آخر عمر توسط بیمار استفاده می‌شد که در صورت تایید نهایی تاثیر ویروس بر عروق، می‌توان امیدوار بود که درمانی از نوع متفاوت در انتظار بیماران باشد.
سایتومگالو ویروس، ویروسی از خانواده ویروس‌های عامل تبخال است که در جوامع مختلف، بین 60 تا 99 درصد افراد را آلوده کرده است. البته همه افراد آلوده به این ویروس، علائمی از بیماری را نشان نمی‌دهند. بیماری، مخصوص افرادی است که به دلایل مختلف، از جمله دریافت داروهای خاص و ابتلا به ویروس ایدز، دچار ضعف ایمنی شده‌اند و بدن آنها قادر نیست در برابر این ویروس مقابله کند. ابتلای زنان باردار به ویروس، یکی از عوامل شایع ایجاد نقائص مادرزادی در نوزادان به شمار می‌رود.
این اولین بار نیست که دخالت ویروس‌ها در ایجاد بیماری‌های به ظاهر غیرعفونی روشن می‌شود. پیش از این نقش برخی ویروس‌ها در بروز بعضی سرطان‌ها روشن شده بود. مثلا ویروس پاپیلومای انسانی، در ایجاد سرطان گردن رحم در زنان یا ویروس موسوم به اپشتین‌بار در نوعی سرطان خون (لنفوما) و ویروس ایدز در سندرم کاپوزی.
خبرگزاری رویترز، به نقل از محققان مجری این طرح جدید، گزارش کرده که محققان 2 گروه از موش‌های آزمایشگاهی با وضعیت مشابه را انتخاب کردند، یک گروه رژیم عادی و گروه دیگر رژیم با کلسترول بالا دریافت کردند. بعد از 4 هفته، نیمی از موش‌های گروه اول و نیمی از گروه دوم، با ویروس مواجهه داده شدند. بعد از 6 هفته، تمام موش‌های آلوده به ویروس، دچار افزایش فشارخون شدند، در حالی که 30 درصد موش‌های آلوده به ویروس در گروه دوم، که رژیم پرچربی دریافت کرده بودند، دچار تصلب شرائین شده بودند؛ وضعیتی که زمینه را برای تنگی و انسداد عروقی فراهم می‌کند و به این ترتیب بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و نیز بیماری‌های کلیوی شکل می‌گیرند.
هنوز واکسنی برای ویروس سایتومگال در دست نیست، اما چند شرکت دارویی بزرگ، از مدت‌ها قبل در حال کار تحقیقاتی بر روی چنین واکسنی هستند. داروی ضدویروس خاصی هم برای این ویروس موحود نیست، اما می‌توان امیدوار بود که با انتشار نتایج مطالعاتی از این دست، که نقش این ویروس را در بیماریای با چنین شیوع گسترده‌ای نشان می‌دهند، محققان با سرمایه‌گذاری و سرعت بیشتری در پی ساخت واکسن و داروی ضد آن باشند.
در بخش دیگری از این مطالعه، نمونه‌برداری از سلول‌های کلیه موش‌های آلوده به ویروس نشان داد که این سلول‌ها، بیش از حالت عادی آنزیم موسوم به رنین را تولید می‌کنند؛ آنزیمی که کار آن در بدن، افزایش فشارخون است. محققان همچنین در بررسی‌های آزمایشگاهی بر روی سلول‌های کلیه انسان، متوجه شدند در محیط آزمایشگاه برای سلول‌های انسانی هم همین اتفاق می‌افتد و میزان ترشح رنین از آنها افزایش می‌یابد که این هم دلیل دیگری است بر نقش سایتومگال در بیماری پرفشاری خون.
نتایج این مطالعه در آخرین شماره نشریه PLoS Pathogens کتابخانه علوم آمریکا منتشر شده است.
نظر شما