هادی نیلی
شاید آن 90 دقیقه‌ای که چهارشنبه‌شب مردم ایران به تماشای مناظره میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد نشستند، پربیننده‌ترین برنامه رسانه‌ای فارسی‌زبان در تاریخ باشد. آن 90 دقیقه، خیابان‌های شهرها را خلوت کرد؛ خلوتی بی‌نظیر که البته با ازدحام جمعیت پس از آن، خیابان‌گردی سیاسی بی‌نظیری را هم رقم زد.
همیشه ورزشی، اینبار سیاسی
بعد از شب برد ایران بر استرالیا و همچنین برد ایران بر بحرین، خیابان‌های شهرهای ایران کمتر پیش آمده بود که چنین جمعیتی را به خود ببینند؛ با این تفاوت که این بار مردم با انگیزه‌ای صرفاً سیاسی به خیابان‌ها آمده بودند و همچنین دست‌کم دو دسته بارز در میان آنها دیده می‌شد: میرحسینی‌ها و احمدی‌نژادی‌ها، دو گروهی که هر یک با چهره‌ای شاد و هیجان‌زده، بر طبل پیروزی نامزد مورد نظر خود می‌کوبیدند.
شماری از هواداران - شاید به تأسی از نامزدی که از او حمایت می‌کنند - پا را از مرزهای اخلاقی فراتر هم گذاشتند و به مسخره‌کردن برخی تکیه‌کلام‌ها یا نام نامزد رقیب‌شان پرداختند. اما گذشته از چنین رفتاری، به نظر می‌رسیدهواداران نامزدها عموماً به خیابان‌ها آمده‌اند تا با هم‌رای‌هایشان همدلی کنند و به یکدیگر روحیه بدهند. در این میان، کل‌کل‌ها و گاه جدل‌های انتخاباتی بین هواداران دوآتشه اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید.
میدان ونک و خیابان ولی عصر در تهران و خیابان‌های اصلی شهرهای دیگر ایران، پس از مناظره میرحسین و احمدی‌نژاد به ستادهای تبلیغاتی این دو نامزد تبدیل شد. خودروهایی که عکسی از میرحسین یا اثری از رنگ سبز و یا تصویر یا تراکتی از احمدی‌نژاد به آنها نصب شده بود از یک سو و مردم پیاده‌ای که به پیاده‌روها اکتفا نکرده و فضای خالی برای خیابان‌ها باقی نگذاشتند از سوی دیگر، شاه‌راه‌های تهران و شهرهای اصلی ایران را بند آوردند تا نامی را فریاد بزنند که قصد دارند جمعه آینده بر برگه رأی خود بنویسند. این حضور خیابانی، فرداصبح در سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای در مرقد بنیانگذار جمهوری اسلامی هم انعکاس داشت.
حضور سازمان‌یافته تکذیب‌شده
هواداران هردو نامزد مورد اشاره پیش از این مناظره اعلام کرده بودند بنا دارند پس از برگزاری این برنامه، به خیابان‌ها بیایند و «پیروزی» نامزد موردحمایت خود را جشن بگیرند. هرچند بعدتر ستادهای مرکزی این دو، چنین حضور سازمان‌یافته‌ای را تکذیب کردند و حتی این اعلان‌ها را منتسب به ستادهای رقیب و در جهت تخریب انتخاباتی و سوءاستفاده احتمالی دانستند، اما هواداران کار خود را کردند و انتخابات را به روی آسفالت خنک نیمه‌شب کشیدند.
خبرگزاری رسمی دولت، ایرنا، در گزارشی از کارناوال انتخاباتی عمومی به عنوان تجمع جوانان پسر و دختر و در عبارتی دقیق‌تر به عنوان «کارناوال جوانان» نام برد و نوشت که تظاهرکنندگان بوق خودروهای خود را به صدا درآورده‌اند، موسیقی پخش می‌کنند و با صدای بلند شعار می‌دهند.
به گزارش همین خبرگزاری و به گواه شاهدان عینی، تعدادی خودرو پلیس و آمبولانس برای حفظ نظم و مقابله با شرایط اضطراری در خیابان‌ها مستقر بودند و ماموران انتظامی از دور این تجمع‌ها را زیر نظر داشتند. این تدارکات، نشان از آمادگی قابل‌تحسین نهادهای مسئول برای حفظ نظم شهرها و امنیت شهروندان داشت.
اقتضای رأی‌دهنده‌های جوان
با توجه به جوان‌بودن جمعیت کشور، عمده رأی‌دهندگان ایرانی را همین طیف جمعیتی تشکیل می‌دهند. این عده به هر یک از چهار نامزد انتخابات پیش رو رأی بدهند، به هر حال از هویت نسلی خود دور نیستند و نمی‌توان از آنان انتظار داشت رفتارهای انتخاباتی‌شان مانند کسانی در دو نسل قبل یا با سنی دو برابر سن آنان باشد؛ با همان ملاحظه‌کاری‌ها و دوری از این‌قبیل تجمع‌ها. با حضور دو جانبه هواداران نامزدها، دیگر هر یک از ستادها و اردوگاه‌های تبلیغاتی به‌سختی می‌تواند آن دیگری را به رعایت‌نکردن اخلاقیات مورد خواست نسل‌های پیش‌تر و همین‌طور به‌هم‌زدن نظم شهر متهم کند.
این فعالیت خیابانی رأی‌دهنده‌های جوان در حالی رخ داد که حسین طلا، معاون استاندار و فرماندار شهرستان تهران، گفته است راه‌اندازی کارناوال برای تبلیغات انتخاباتی ممنوع است.
طلا تأکید کرد که از دید قانون، کارناوال انتخاباتی ممنوع است. او در توصیف منظورش از کارناوال، گفت: یعنی راه‌افتادن چند خودرو که عکس یک نامزد را روی خودرو زده و صدای ضبط صوت را بلند کرده یا بلندگوی دستی اکو در داخل ماشین داشته باشند که با سروصدا دست به تبلیغات بزنند. به گفته این مسئول در استانداری تهران، این رفتارها باعث ایجاد مزاحمت برای مردم می‌شود و قوانین چنین رفتارهایی را منع کرده است.
معاون استاندار و فرماندار شهرستان تهران همچنین خبر از انتشار و توزیع پانصد هزار نسخه کتابچه آموزشی انتخابات در پایتخت داد. او در باره این کتابچه آموزشی که به گفته او به زبان طنز تهیه شده، گفت: هدف از انتشار و توزیع آن، آگاه‌ساختن مردم از این است که آیا نامزدهای انتخاباتی که شعار پایبندی به قانون می‌دهند یا طرفداران آنان، خود به قوانین عمل می‌کنند یا نه.
او درباره برخورد مأموران دولت با این‌گونه رفتارهای خلاف قانون توضیحی نداد اما افزوده که هدف از انتشار کتابچه آموزشی، این بوده که از این طریق، قضاوت را بر عهده خود مردم گذاشته شود.
طلا گفت که قرار است در روزهای آینده، با همکاری سازمان زیباسازی شهرداری تهران، بخش‌هایی از این کتابچه راهنما همراه با کاریکاتورهای آن به صورت بنر در مناطق مختلف تهران نصب شود.
پلیس با کارناوال‌ها کنار می‌آید
در هفته‌های گذشته شنیده‌هایی مبنی بر برخورد پلیس با خودروهایی که عکس یکی از نامزدها به آنها چسبانده شده بود، مطرح شد. اما رئیس پلیس راهور ناجا چنین برخوردهایی را تکذیب کرد. سردار محمد رویانیان در این باره گفت: هر چند این حرکت از نظر قانون راهنمایی و رانندگی جرم است اما برای بالا بردن شور انتخاباتی مردم، به تمام گشت‌های راهنمایی و رانندگی دستور همکاری داده شده است.
این مقام انتظامی تأکید کرد: در این باره تنها از ستادهای تبلیغاتی کاندیداها خواسته شده است که از نصب پوستر روی خودروها خودداری کنند اما برخوردی با آنان صورت نمی‌گیرد. رویانیان تصریح کرد: ناجا خواستار برقراری آرامش کامل برای تبلیغات کاندیداهاست و تمام تلاش خود را نیز در این خصوص انجام می‌دهد.
این‌طور که پیداست در روزهای معدود باقی‌مانده به جمعه، 22 خرداد، بیش از روزهای گذشته و شاید بیش از همه دوره‌های انتخاباتی گذشته در ایران شاهد شور انتخاباتی در سطح خیابان‌های تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران خواهیم بود.
شاید امشب پس از مناظره مهدی کروبی و محمود احمدی‌نژاد، بار دیگر شاه‌رگ‌های پایتخت با هواداران این دو نامزد بند بیاید.
نظر شما