پنج سال پیش وقتی دولت نهم با ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد تصمیم گرفت که اصلاح یکی از مواد قانون ترویج تغذیه با شیر مادر وحمایت از مادران در دوران شیردهی را تقدیم مجلس شورای اسلامی کند، بسیاری از کارشناسان و فعالان حقوق زنان نسبت به آن اعتراض کردند و آن را مغایر با حقوق زنان و تلاشی برای خانه‌نشین کردن آنها دانستند. براساس ماده واحده این لایحه که در مجلس با وجود تمام اعتراضها تصوب شد، مرخصی زایمان تا سه‌فرزند برای مادران شاغل در بخش‌های دولتی و غیردولتی که فرزند خود را شیر می‌دهند از چهار ماه به شش ماه افزایش پیدا کرد.
همچنین مادران شیرده بعد از شروع به کار مجدد در صورت ادامه شیردهی می‌توانند حداکثر تا ۲۴ماهگی کودک، روزانه یک ساعت از مرخصی بدون کسر از مرخصی استحقاقی استفاده کنند. این زمان در قانون مصوب ماهگی کودک در نظر گرفته شده بود.
طبق این قانون بعد از پایان مرخصی زایمان، کارگر زن به کار سابق خود باز می گردد و این مدت با تأیید سازمان تأمین اجتماعی جزو سوابق خدمت وی محسوب می شود. حقوق روزهای مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد. در مواردی که به تشخیص پزشک سازمان تأمین اجتماعی، نوع کار برای کارگر باردار خطرناک یا سخت تشخیص داده شود، کارفرما تا پایان دوره بارداری او، بدون کسر حق السعی، کار مناسب تر و سبک تری به او ارجاع می‌کند.
در کارگاه هایی که دارای کارگر زن هستند کارفرما مکلف است به مادران شیرده تا پایان 2 سالگی کودک بعد از هر 3 ساعت، نیم ساعت مرخصی بدهد، این فرصت جزو ساعت های کار آن ها محسوب می‌شود. هم چنین کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن گروه سنی آن ها مراکز مربوط به نگهداری کودکان (از قبیل مهدکودک) را ایجاد کند. آیین نامه اجرایی، ضوابط تأسیس و اداره شیرخوارگاه و مهدکودک توسط سازمان بهزیستی کل کشور تهیه و بعد از تصویب وزیر کار و امور اجتماعی به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.
مرخصی زایمان برای مردان
اما حالا و با وجود اینکه اجرای چنین مصوبه‌ای هنوز هم که هنوز است مخالفان خودش را دارد و به نظر آنها از لحاظ اقتصادی، چندان به صرفه به نظر نمی‌رسد، یکی از اعضای شورای شهر تهران پیشنهاد داده است که برای برای مردانی که زنانشان زایمان میکنند تا یک‌ماه مرخصی در نظر گرفته شود. معصومه آباد، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران از بررسی پیشنهاد مرخصی دو هفته ای آقایان همزمان با زایمان همسرانشان درجلسه مشترک مجمع بانوان شوراهای کلان شهرها و نیز در بین نمایندگان مجلس خبر داده و گفته است که « با توجه به شرایط خانم ها پس از زایمان و ضرورت همراهی همسرانشان در ابتدا پیشنهاد مرخصی یک ماهه مطرح شد اما نمایندگان مجلس شورای اسلامی این مدت را دارای بار مالی قابل توجه برای کارفرما تشخیص دادند و در حال حاضر دو هفته مرخصی در حال بررسی در مجلس شورای اسلامی است.»
عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران به نوعی پیشنهاد روز گذشته مرتضی طلایی ـ رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران ـ مبنی بر ضرورت همراه بودن زنان شاغل به عنوان مادر تا 5 سالگی کودکان تازه متولد شده شان را بدون پیش زمینه لازم و غیر قابل اجرا ارزیابی کرد و گفت: « در شرایطی که اشتغال بانوان در جامعه با چالش های زیادی رو به روست و تعداد دختران در دانشگاه ها و مراکز علمی افزایش قابل توجهی داشته است و زنان هر روز به دنبال مهارت های جدیدتری هستند رقابت بین زنان با هم و زنان با مردان بسیار زیاد است.»
او اضافه کرد: « در عین حال کارفرما مرخصی 6 ماهه زنان را به عنوان عاملی منفی برای کارمند زن خود محاسبه می کند و اگر این مدت مرخصی را به چند سال افزایش دهیم قطعا کارفرمایان نسبت به پذیرش زنان نگاه منفی خواهند داشت.»
94 هزار و نهصد هفته مرخصی برای هر نوزاد
درحال حاضر روزانه حداقل 400 نوزاد در تهران و هر روز حدود سه هزار و 650 نوزاد در کشور متولد می‌شوند و بنابراین با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت که اگر این طرح در مجلس تصویب شود، سالانه 94 هزار و نهصد هفته، برای پدر و مادرهای شاغلی که بچه‌دارمی‌شوند، مرخصی در نظر گرفته می‌شود و بنابراین باید گفت که کارشناسان اقتصادی که در این سالها نسبت به درست نبودن در نظر گرفتن این میزان مرخصی برای زنان هشدار داده بودند، حالا باید برای نوشتن نقدهایشان در مورد این همه هفته ای که قرار است کارمندان کشور کار نکنند دست به قلم بشوند.
هرچند موافقان این طرح که بیشتر در میان همین اعضای شورای شهر تهران هستند معتقدند که وقتی برای یک زن دورانی به عنوان مرخصی زایمان در نظر گرفته می‌شود، با این کار تمام بار مسئولیت نگهداری نوزاد تازه بدنیا آمده بر عهده او سپرده می‌شود و تا حد بسیاری از نقش پدری مردان درخانواده می‌کاهد.
ایران اولین کشوری نیست که قرار است چنین قانونی در آن اجرا شود و در حال حاضر در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا برای مردان نیز مرخصی زایمان در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال بر اساس قوانین جدید ژاپن، به مردان نیز مرخصی پس از زایمان برای مراقبت از فرزندانشان اعطا می‌شود. بر اساس این قانون جدید، مردان ژاپنی که طی هشت هفته پس از تولد فرزندشان مرخصی گرفتند، اجازه دارند، دوباره مرخصی بگیرند. مقامات این کشور در پی کاهش نرخ زاد و ولد تصمیم به تصویب چنین قانونی گرفتند که هدف از آن تشویق زوجهای ژاپنی به داشتن فرزند بیشتر است.
در کشور سوئد نیز برای زنان مدت سه سال و برای مردان مدت یک سال به عنوان مرخصی زایمان در نظر گرفته شده است.
هرچند معصومه آباد از در حال بررسی بودن این طرح در مجلس شورای اسلامی خبر داده است ولی در تماسهای «خبر» با نمایندگان کمیسیونهای مربوطه مجلس، آنها هیچ اطلاعی از این طرح نداشته و حتی اعضای فراکسیون زنان نیز می‌گویند که از در نظر گرفتن دو هفته مرخصی زایمان برای مردان بی‌خبرند.
نظر شما