رسول شقاقی:
پنج‌شنبه صبح انتهای پونک باختری در سالن پژوهشگاه نیرو، تغییراتی حقوقی در مجمع فوق‌العاده سایپا و در ترکیب هیات مدیره اتفاق افتاد که اثرات آن فراتر از سایپا، کل صنعت خودرو را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در این مجمع که با خروج بهمن و شستا با 15.5 و 18 درصد از سهام‌داری سایپا همراه بود، سهام‌داران حقوقی جدید معرفی شدند و تعداد نمایندگان دولتی در هیات مدیره این گروه اکثریت را از دست داد. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا نیز در سخنانی علاوه بر اعلام این خصوصی‌سازی، آن را سالم، پاک، خوب و تمیز خواند. بدین ترتیب به نظر می‌رسد حساسیت‌ها در رابطه با واگذاری سهام خودروسازان به سرانجام خود رسیده و وزارت صنایع دیگر علاقه‌ای به بنگاه‌داری در جاده مخصوص ندارد. قبل‌تر و در روزهای آغازین حضور «هدایت» در ایدرو نیز این بحث وجود داشت که سازمان گسترش ترجیح می‌دهد نقشی توسعه‌ای در کشور داشته باشد. بدین ترتیب آنچه سال‌ها تکنوکرات‌های تولید به دنبال آن بودند از طریق تکنوکرات‌های مالی تا حدی تحقق یافت.
معرفی اعضا حقوقی
هدایت به عنوان رئیس هیات مدیره و رئیس سازمان گسترش و نوسازی از غایبان این مجمع بود که گفته می‌شد باید در جلسه مدیران وزارتخانه حضور دارد اما در هر صورت نبود او چراغ سبزی به سایپا نیز بود که دولت این تغییرات را در قالب تغییرات سهام پذیرفته است. غایب دیگر علی ملک عضو هیات مدیره و مدیرعامل سایپادیزل بود که احتمالا او نیز همایش مدیران وزارتخانه را به حضور در مجمع ترجیح داده بود. همه مردان مالی گروه سایپا حضور داشتند. عیسی پیمان‌پناه، حسن امیری و در راس آنها جمشید ایمانی که هر یک می‌تواند به تنهایی کاندیدایی برای ورود به هیات مدیره جدید باشند. بر این اساس پنج عضو حقوقی هیات مدیره جدید به ترتیب نفر اول شرکت سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا با 0.2 درصد، پیشگامان بازرگانی ستاره تابان با 11.93 درصد و تجارت الکترونیک خودرو تابان با 3 درصد ، نفر دوم شرکت سرمایه‌گذاری گروه رنا با 17.58 درصد، نفر سوم و چهارم ایدرو با 37.19 درصد (دو دولتی حاضر در هیات مدیره) و نفر پنجم شرکت سرمایه گذاری سایپا با 3.61 درصد، ایمن جوش با 5.85 درصد و نیوان ابتکار با 0.56 درصد معرفی شدند.
به این ترتیب در روزهای آینده نفرات حقیقی هیات مدیره نیز معرفی خواهند شد. به نظر می‌رسد از میان اسامی مختلفی که در این روز سایپا دوست نداشت به آنها بپردازد، سه مرد مالی این گروه و داود جدید بناب بیشترین شانس را داشته باشند. در رابطه با تغییرات صورت گرفته در سهام‌داری، عیسی پیمان‌پناه مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سایپا به «خبرآنلاین» گفت «سهام‌داران حضور و نگاهی موقتی به سهام سایپا داشتند اما از اینک نگاه‌ها بلندمدت‌تر خواهد شد.»
اوراق مشارکت پر سر و صدا
سایپا برای تامین منابع مالی سایت سامیار کاشان، اوراق مشارکت خواهد فروخت. برآورد مالی این سایت 450 میلیارد تومان با ظرفیت 150 هزار دستگاه خودرو در سال است که در سال‌های 87 و 88 شصت درصد تامین مالی شده و 40 درصد دیگر امسال بایستی تامین شود. از کل منابع مورد نیاز 53 درصد معادل 230 میلیارد تومان تامین شده، 13.5 درصد تسهیلات اخذ شده و 0.9 درصد از منابع داخلی است. سایپا برای 150 میلیارد تومان باقیمانده در اندیشه فروش اوراق مشارکت است. این اوراق با نام، چهار ساله و با سود 17 درصدی در فرابورس عرضه خواهد شد. در سال جاری 85 هزار دستگاه خودرو در کاشان تولید خواهد شد.
خودروسازان که در سال‌های گذشته همیشه از طریق پیش‌فروش منابع مالی برنامه‌های خود را تامین می‌کردند در چند سال گذشته و با حذف پیش‌فروش، برنامه‌های تامین مالی دیگری را در پیش گرفته‌اند. با توجه به با نام بودن این اوراق و همچنین قابلیت واگذاری آن فقط در فرابورس، استقبال از این اوراق با تردیدهایی مواجه است. حسن امیری معاونت اقتصادی این گروه که همیشه در مجامع شرکت‌های مختلف سایپا حضور دارد در این رابطه به خبرآنلاین گفت نگرانی در رابطه با فروش وجود ندارد و سود 17 درصدی باعث فروش آن خواهد شد. وی سود تضمین شده را مزیت این اوراق دانست. عیسی پیمان‌پناه اما پاسخ بهتری به این سوال داد و ظرفیت بالای اوراق مشارکت در بازار کشور را باعث فروش دانست. بسیاری از سرمایه‌های بازار ایران با توجه به عدم شناخت بورس، ترجیح می‌دهند سرمایه‌های خود را در اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری کنند.
فروش این اوراق البته شاید نکته دیگری را هم نشان دهد و آن اینکه سود تقسیم‌شده بالای سایپا برای سال مالی گذشته، خریداری سهام که البته آنها نقش خود را بسیار کم میدانند و هزینه سنگین سامیار کاشان که منابع مالی بسیاری را از این گروه به خود اختصاص داد باعث شده سایپا در نقدینگی با مشکلاتی مواجه شود. این البته مورد تایید مدیران مالی این گروه نیست اما از هم‌اینک می‌توان پیش‌بینی کرد با توجه به برنامه‌های فعلی و همچنین ترکیب سهام داران، سال آینده سود کمتری به سهام‌داران پرداخت خواهد شد و باقیمانده آن صرف برنامه‌های توسعه‌ای خواهد شد. آنها برنامه عظیم سایپا ساری را در برنامه دارند و میدانند برای حفظ بازار به خودروهای متنوع‌تری نیاز دارند مخصوصا آنکه با تغییر در ترکیب سهام‌داری حمایت‌های دولتی گذشته را نیز نخواهند داشت. سایپا با تکنیک انتشار اوراق مشارکت فعلا مسیری میان‌مدت برای تامین منابع مالی در پیش گرفته است.
سه سایت خارجی تا پایان سال
نعمت‌الله پوستین‌دوز روزی که دوست داشت خصوصی شدن سایپا با کمترین سر و صدا همراه باشد در یکی از حرفه‌ای‌ترین سخنرانی‌هایش ابتدا با خوشفکر و همراه دانستن وزیر صنایع، خصوصی شدن سایپا را سالم، پاک، خوب و تمیز خواند و سپس در خبری عجیب از سه سایت خارجی سایپا که تا پایان سال به تولید خواهد رسید خبر داد. بر این اساس عراق، سودان و سایت دیگری که در حال بررسی است تا پایان سال به تولید خواهند رسید تا سایپا نیز در مسیر کشورگشایی از ایران‌خودرو عقب نماند. پوستین‌دوز با این جمله که «شرکا خود ما را انتخاب می‌کنند» شاید قصد داشت بگوید برای سایت‌های خارجی سرمایه‌گذاری از سوی شرکای خارجی خواهد بود. این موضوعی بود که امیری نیز در گفتگو با خبرآنلاین آن را تایید کرد.
پوستین‌دوز همچنین از پروژه‌ای سخن گفت که احتمالا انتقادات بسیاری در رسانه‌ها بوجود خواهد آورد. سایپا ساری با ظرفیت 150 هزار دستگاه در سال بزودی کلنگ زده می‌شود تا شمال سرسبز محل ساخت یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های خودرو کشور باشد. خبر این سایت چندی پیش از طرف معاون اول رئیس‌جمهور در روز افتتاح سایت بابل ایران‌خودرو اعلام شد. ساخت این تعداد خودرو در یک کارخانه تاثیر بسیاری در جاده‌های شمال کشور نیز خواهد داشت و تعداد خودروهای سنگینی که برای حمل قطعه و خودرو به جاده‌های شمال اضافه می‌شوند نگرانی‌هایی غیر محیط‌زیستی هم بوجود خواهد آورد.
مدیرعامل سایپا همچنین با اشاره تحویل تیبا در چهارشنبه آینده در جملاتی که احتمالا قبلا به آن اندیشیده بود نتیجه مجمع فوق‌العاده این گروه را تغییر در مالکیت، ثبات در مدیریت و تعریف دوباره در وظیفه خواند.
واقعیت‌های خصوصی شدن سایپا
پایان مجمع فرصت مناسبی بود برای گفتگو با مدیران سایپا. در این بین مباحث سهام‌داری و تامین منابع مالی بارها از مدیران مالی این مجموعه پرسیده شد اما جوابی نیافت. سایپایی‌ها اصرار دارند زیرمجموعه‌های سایپا نقش مهمی در خرید سهام نداشته‌اند. حسن امیری که معمولا با این جمله که فرض شما اشتباه است، پاسخ سوالات را می‌دهد، همچنین در مورد حاشیه سود پراید که بر اساس برآوردی از سخنان هفته گذشته معاون مهندسی این شرکت، سه میلیون تومان برآورد شده بود سکوت کرد.
تغییر در ترکیب اعضا سایپا و بازگشت دولت به نقش حاکمیتی ممکن است امتیازاتی را که همیشه به این خودروساز داده شده محدود کند. تولید پراید که این روزها بحث استانداردهای 55گانه آن نیز مطرح است از آن جمله است. در این بین یکی از مدیران ارشد این گروه در گفتگویی کوتاه با خبرآنلاین با موضوع قطع حمایت‌های دولتی از خودروسازان، مشکلات صنعت دولتی را نیز یادآوری کرد. وی با نام بردن از طهماسبی وزیر سابق صنایع، عدم افزایش تیراژ تندر90، تاخیر در تولید تیبا و حتی تاخیر در جایگزینی زانتیا را به تصمیمات دوران او نسبت داد و نتیجه تصمیمات بالادستی را که چند سال بعد خود را نشان می‌دهد نمونه‌ای از مشکلات دولتی بودن صنعت دانست.
تحولاتی که در مجمع سایپا اتفاق افتاد باعث شد این گروه تقریبا خصوصی شود و همین می‌تواند بزودی راه را برای ایران‌خودرو نیز باز کند. این آرزوی مدیران و تکنوکرات‌های بسیاری در سال‌های گذشته بود که اینک از طریق مردان مالی خودروسازان تحقق می‌یابد. دولت و وزارت صنایع نیز با حمایت از این روند گویا قصد دارند سرانجام صنعتی را که همیشه به دلیل حمایت‌های عجیب از آن مورد انتقاد بودند، واگذار کنند. باید دید اتفاق روز پنج‌شنبه در حل مشکل معامله دو بلوک 18 درصدی خودروسازان که اخیرا با مشکلاتی مواجه شده اثر خواهد گذاشت؟
بنابراین بعید نیست مشکل دو بلوک 118 رصدی خودروسازان نیز با کاهش حساسیت‌ها حل شود.
نظر شما