چرا اسراییل با هند نجنگید؟

در نهایت با گذشت هفته ها  از فاجعه بمبئی گرد و غبار انفجارهای پیاپی از شهر بزرگ هندوستان زدوده  و روال زندگی دوباره مانند پیش از سر گرفته شد. در این میان عملکرد نامناسب نیروهای امنیتی هندوستان در نجات گروگان های یهودی در مرکز فرهنگی نریمان موضوعی نیست که بتواند به راحتی از ذهن و خاطر سیاستمداران اسراییلی فراموش شود. ایهود باراک وزیر دفاع اسراییل هفته گذشته از نحوه عملیات ضربتی کماندوهای هندی انتقاد کرد و آن را مغایر با استانداردهای رژیم صهیونیستی دانست. سایر کارشناسان اسراییلی نیز هر یک به گونه ای زمان طولانی انجام عملیات نیروهای امنیتی هندوستان را به باد انتقاد گرفتند. لئو لوتان مشاور امنیتی اسراییل معتقد است که هندی ها باید از زمین و آسمان بر سر مهاجمان فرود می آمدند. " آنها باید به هر طریقی از در و دیوار وارد می شدند و به به تروریست امان نمی دادند. اما در عملیاتی که هندی ها انجام دادند هیچ جایی از درایت، ضرب الاجل و حرکتی خارق العاده برای نجات یهودیان وجود نداشت."

 اسراییلی ها حتی بر این گمان هستند که شماری از گروگان ها به دلیل ناکارآمدی نیروهای امنیتی هندوستان از سوی آنان کشته شده اند. این موضوع حتی در بحبوحه روزهای درگیری هندوستان در صفحه نخست روزنامه های اسراییلی نیز به چشم می خورد.

اما آنچه که میان هند و اسراییل گذشت فقط تنشی کوتاه و گذرا بود که می توان آن را به سردردی ناچیز در پیکره روابط دیپلماتیک آنها تشبیه کرد. در همان روزهایی که اسراییلی ها با تالم بسیار قربانیان یهودی حادثه بمبئی را به خاک می سپردند، نشانه های تخاصم و تیرگی روابط میان هند و اسراییل به تدریج از میان می رفت. البته این رویه ای است که همواره اسراییلی ها در بازی های سیاسی خود در پیش می گیرند.

عقب نشینی در مقابل حریف از حربه هایی است که گاه و بی گاه اسراییل در زمانی که مواضع خود را در ورطه خطری جدی می بیند در پیش می گیرد. چنان که ایهود اولمرت نخست وزیر مستعفی اسراییل نیز پیش از این بارها در زمان نقدهای سنگین منتقدان همین روش را در پیش می گرفت. حقیقت این است که اسراییلی ها خود از این که در قبال هندی ها موضعی جدی اتخاذ نکردند ناراضی و خشمگین هستند اما بنا به دلایلی نمی توانستند آن گونه که باید خشم خود را از این واقعه نشان دهند.

یکی از مقامات وزارت خارجه اسراییل در این باره می گوید:" ما واقعا از دست هندی ها ناراحت و خشمگین هستیم. آنها باید به شدت تنبیه می شدند."

 اما دلیل همه این تاملات اسراییلی ها در سخت ترین زمان ممکن را  می توان در یک کلام خلاصه کرد: اسراییل یکی از بزرگ ترین فروشندگان اسلحه به هندوستان است که دامنه روابط آنها طی بده بستان های تسلیحاتی شان از سال 1990 میلادی تاکنون گسترش فراوانی یافته است. حتی عالی ترین مقامات وزارت خارجه اسراییل نیز به رغم همه عصبانیت شان ، از تقاص و خوانخواهی هموطنان شان با دیدن چمدان های پر از پول گذشتند. " صحبت میلیادرها دلار پول بود!" 

در مدتی بالغ بر 40 سال و پس از تشکیل دولت جدید اسراییل، هندوستان با جمعیتی بالغ بر 150 میلیون مسلمان از آغاز رابطه دیپلماتیک با اسراییل همواره سر باز می زد. هندوستان که همیشه خیال گسترش روابطی متقابل با گستره کشورهای کرانه خلیج فارس و اتحاد جماهیر شوروی سابق را داشته، اسراییل را به پیروی از سیاست های این کشورها ه به کنار زده است.

 اما بعد از مذاکرات صلح اعراب و اسراییل در سال 1991 میلادی مادرید، دهلی نو در مواضع خود نسبت به اسراییل نرمش قابل توجهی نشان داد و یک سال بعد از آن بود که دو کشور روابطی چنان سایر کشورهای جهان را با هم در پیش گرفتند.

  با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هندوستان به ارتباط های دفاعی بیشتری نیاز پیدا کرد چرا که تا پیش از این شوروی از هندوستان حمایت می کرد و فروپاشی شوروی خلایی دفاعی بود برای شبه قاره.

 طبق گزارشی که مرکز تحقیقات بلفر هاروارد در تابستان گذشته منتشر کرده است طی پنج سال منتهی به سال 2007 میلادی اسراییل بیش از 5 میلیارد دلار اسلحه روانه هندوستان کرده است. سال گذشته نیز اسراییل و هندوستان قرارداد 2.5 میلیارد دلاری استقرار سیستم موشک های زمین به هوا را به امضا رساندند که به گفته کارشناسان انعقاد چنین قراردادی در طول تاریخ اسراییل بی سابقه بوده است.

به ادعای مقامات دو کشور گستره بسیار روابط میان هند و اسراییل به تبادلات هنگفت تسلیحاتی و نظامی خلاصه می شود و  میزان تعاملاتشان در ابعاد دیگر در پایین ترین سطوح جای دارد. آمنون لیپکین رییس سابق نظامیان اسراییل در این باره می گوید:" رابطه هند و اسراییل فقط در زمینه فناوری و تجهیزات نظامی است و کمتر زمینه ای را می توان یافت که آنها به ارتباط موثر با هم بپردازند."

 اما با همه این ها می توان شواهدی از گسترش روابط متقابل میان هند و اسراییل را از سال 2002 میلادی تاکنون به دست آورد. وزارت خارجه اسراییل در این سال اقدام به گروه همکاری های هند و اسراییل برای تقابل با تروریسم کرد و همین سپتامبر گذشته بود که " آوی میزراهی" برای آموزش برنامه های ضد تروریستی مدتی را در هندوستان سپری کرد.

در حال حاضر نیز بسیاری از مذاکرات میان اسراییل و هندوستان در فضایی غیر دولتی و حکومتی انجام می گیرد." افرایم انبار"  رییس مرکز مطالعات استراتژیک سادات مدت ها در هندوستان مشغول برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه راهکارهای مقابله با تروریسم بود. اسراییل در این کارگاه های آموزشی حربه هایی را که حین جنگ 33 روزه لبنان و نبردهای پیرامون آن تجربه کرده بود در اختیار نیروهای امنیتی هندوستان قرار می داد.

با این حال در واقعه بمبئی هیچ یک از آموزه های اسراییلیان به کار نیامد و نیروهای هندی بی توجه به اندرزهای فرماندهان اسراییلی بی هیچ تدبیری به نبرد با نیروهای تروریست رفتند. انبار معتقد  است که مشکل اصلی هندی ها در تقابل با نیروهای شورشی این است که آنها به منظور حفظ یکپارچگی و ثبات جامعه خود هنوز نمی دانند که چه طور باید با نیروهای خودی رفتار کنند. انبار هندی ها را دارای روحیه ای بسیار شکیبا و دفاعی در برابر شورشیان داخلی می داند چرا که اگر این اقدام در اسراییل صورت گرفته بود آنها در برابر نیروهای داخلی شان اقدامات سختگیرانه تری در پیش می گرفتند.

در این میان حساسیت های مذهبی در منطقه باعث شده است تا روابط دیپلماتیک میان اسراییل و هندوستان بیش از هر امری در خفا باقی بماند به طوری که آنها در تمامی این سالها سعی داشتند تا جایی که امکان دارد از افشای دامنه روابطشان خودداری کنند. شاید یکی اهداف تروریست ها هم برملا شدن همین زد و بندهایی باشد که در پشت پرده میان اسراییل و هند جریان داشت. 

هند و اسراییل حتی بعد از واقعه بمبئی نیز سعی داشتند به گونه ای رابطه خود را در محدوده خاصی که بوده نگه دارند. زمانی که تزیپی لیونی وزیر خارجه اسراییل یک هفته بعد از واقعه بمبئی پیشنهاد انجام تحقیقات در این باره را داد، وزارت خارجه هندوستان به لحنی تند این پیشنهاد را رد و عنوان کرد که به کمک هیچ نیرویی احتیاجی ندارد. اما این وضعیت نمی تواند ادامه داشته باشد و به طور حتم اقدامی دیگر در منطقه ای دور از بمبئی دوباره دست های گره خورده هندوستان و اسراییل را پشت همه درهای بسته و پنهان بازگو خواهد کرد.

ترجمه: لیدا هادی