آغاز مذاکرات ایران و 1+5 با اعتراض صریح ایران

یاسرفاتحی: ساعت دوازده و نیم به وقت ایران سعید جلیلی که سرپرستی هیات ایرانی حاضر در ژنو را بر عهده دارد همراه با چهار دیپلمات دیگر بر سر میز مذاکره حاضر شد تا دور جدیدی از مذاکره را با نماینده شش کشور غربی رقم بزند.

ترکیب مذاکره کنندگان با اکثریت جدید
در هیات ایرانی علاوه بر «سعید جلیلی» دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان، «علی باقری» معاون سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، «ابوالفضل ظهره‌وند» معاون رسانه‌ای دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، «حمیدرضا عسگری» مشاور حقوقی رئیس سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه و «علی آهنی» معاون اروپای وزارت خارجه در هیئت ایرانی حضور دارند.

در هیات طرف مقابل نیز علاوه بر کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نمایندگانی از گروه 1+5، متشکل از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس) به اضافه آلمان نیز حضور دارند که تنها ویلیام برنز معاون وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا و سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه افراد قدیمی هستند که در این مذاکرات شرکت دارند و نام شرکت‌کنندگان آلمانی، فرانسوی، انگلیسی و چینی هنوز مشخص نشده است.

برای پوشش این مذاکرات صدها خبرنگار، گزارشگر، عکاس و فیلمبردار از ده ها کشور خود را به ژنو رسانده اند، ولی مذاکرات در محلی بدون حضور خبرنگاران برگزار می شود.

دستور کار روز اول مذاکره
تغییر ترکیب هیات غربی در نشت ژنو باعث شد که برخی نسبت به توان این تیم گمانه زنی کنند. تازه ترین گمانه زنی ها از قول دیپلمات های کشورمان حاکی از این است که چون چهار عضو این تیم تازه کارند قادر به ورود به مسائل جدی نخواهند بود.

ایران پیش از این اعلام کرده بود که مبنای این نشست نامه ششم ژوئیه دکتر جلیلی به اشتون است. اما غرب هنوز راجع به این قضیه واکنشی نشان نداده است. همین موضوع باعث شد که برخی رسانه های غربی آغاز دور جدید نشست ایران و 5+1 را بدون دستور کار بخوانند.

در این میان رویترز با اشاره به این موضوع تصریح کرد: به همین دلیل کاترین اشتون از موضعی بسیار ضعیف برخوردار است از این رو به نظر می‌آید که گروه 1+5 با وجود این‌که دچار مشکلات بیش از حد درونی است، وارد مذاکرات شده است.

این خبرگزاری همچنین از قول یک دیپلمات دخیل در مذاکرات گفت که فضای آغاز نشست به ریاست سعید جلیلی، مذاکره‌کننده‌ ارشد ایران و کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا به نمایندگی از شش کشور خیلی تنش نداشت.

منوچهر متکی وزیر امور خارجه کشورمان نیز که روز  دوشنبه را در آتن گذراند در جمع خبرنگاران گفت: ما امیدواریم گفت‌وگوها و مذاکراتی که امروز (در ژنو) آغاز شد، به شکلی سازنده ادامه یابد و به افقی مثبت برسد.

سایه شهادت دکتر شهریاری بر مذاکرات
روز گذشته علاوه بر خبرهای نشست مشترک هیات ایرانی و گروه 1+5، خبری مبنی بر دیدار سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه با معاون جلیلی منتشر شد. از قرار یک شنبه شب و هنگامی که هیات ایرانی برای مذاکرات در روز اول آماده می شدند هیات روسی برای دیدار با هیات ایرانی درخواستی ارائه می دهد که این درخواست از سوی جلیلی رد شد ولی سرانجام موفق شدند با علی باقری معاون سیاست خارجی و امنیت بین الملل دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و گفت و گو کنند.

ریابکوف پس از جلسه درونی اعضای 1+5 به دیدار هیات ایرانی رفته و در واقع دیدگاه های سایر اعضای این گروه را نمایندگی می کرد.

تنها چیزی که از این دیدار منتشر شد تاکید باقری بر مبنا قرار گرفتن نامه ششم ژوئیه جلیلی به اشتون برای مذاکرات روز بعد بود. ظاهرا ریابکوف که از سوی گروه 1+5 به دیدار هیات ایرانی رفته بود سعی کرد تا فضای ناشی از شهادت دکتر شهریاری، استاد هسته ای ایرانی که اخیرا در اثر ترور به شهادت رسید را اندکی تلطیف کند که با برخورد قاطع هیات ایرانی مواجه شد.

تلاش طرف غربی برای تلطیف فضای ناشی از شهادت دکتر شهریاری در حالی صورت گرفت که سعید جلیلی مطلع کلام خود را به موضوع شهادت این استاد هسته ای و محکوم کردن آن اختصاص داد.

نماینده روسی خطاب به جلیلی: ما به برگزاری این نشت نیازمند بودیم
جلیلی در حاشیه نشست اول روز دوشنبه با رییس هیات مذاکره کننده روسی دیدار و گفت و گو کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در حالی که تصویر شهید شهریاری در کنار او قرار داده شده بود به این مقام روسی گفت: ایران اهمیت خاصی را برای روابط با روسیه قائل است و عرصه های خوبی برای توسعه هرچه بیشتر همکاری های دوجانبه میان دوکشور وجود دارد.

رییس هیات مذاکره کننده روسی هم در این دیدار با اشاره به کنفرانس خزر و ملاقات اخیر رییسان جمهور دوکشور، روند تحولات در روابط دوجانبه را مثبت ارزیابی کرد و درباره جلسه صبح امروز ژنو گفت: ما به برگزاری این مذاکرات نیازمند بودیم و تلاش داریم تا در این مذاکرات به رفع موانع کمک کنیم.

چرا 1+5 ترور اساتید هسته ای ایرانی را محکوم نکرد
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و  رییس هیات مذاکره کننده ایرانی در اولین دور این مذاکرات که صبح دوشنبه به وقت ژنو برگزار شد با اشاره به اینکه هفته قبل همین روز و همین ساعت دو دانشمند ایرانی در تهران هدف ترور قرار گرفتند و یکی از آنها به شهادت رسید، گفت: دو دانشمند ترور شده ایرانی متخصصان بسیار برجسته ای در جهان علم بودند و معضل امروز جهان کسانی هستند که وقتی از حیث توان استدلال و بحث منطقی به بن بست می خورند به اقدامات تروریستی روی می آورند.

جلیلی در ادامه با بیان اینکه ملت ایران تا امروز بزرگترین قربانی تروریسم بوده است گفت: ایران تاکنون 13 هزار نفر از شهروندان خود را در اثر حملات تروریستی گروه منافقین که مورد حمایت غرب است از دست داده است و این بار هم همان روند در حال تکرار است.

دبیر شورای عالی امنیت ملی در ادامه سخنان خود خطاب به کاترین اشتون اظهار داشت: با این حال ترور اخیر دو دانشمند هسته ای ایران یک نمونه متفاوت است چرا که یکی از این دو نفر در فهرست تحریم قطعنامه شورای امنیت قرار داشته است و دیگری هم جزو دانشمندان هسته ای شناخته شده ایران بوده است.

جلیلی تاکید کرد: جان ساورز رئیس سرویس اطلاعات خارجی انگلیس چند هفته قبل از ترور به صراحت اظهارات خاصی درباره انجام عملیات اطلاعاتی در ایران بر زبان آورده بود و پس از انجام ترور هم سایت رسمی وزارت خارجه اسرائیل در مقاله ای رسمی نوشت این ترور با هدف ضربه زدن به برنامه هسته ای ایران و جلوگیری از اتمی شدن ایران انجام شده است.

وی با بیان اینکه این سخنان مفهوم کاملا خاصی دارد سوال کرد که چرا دنیا در مقابل اقدام تروریستی و اعتراف صریح برخی کشورها به مشارکت در آن سکوت کرده است و چرا 1+5 این اقدام را محکوم نکرد؟

دبیر شورای عالی امنیت ملی خطاب به اشتون اضافه کرد: دست زدن به اقدامات تروریستی با هدف جلوگیری از دسترسی ایران به علم، تلفیقی از روحیه فاشیستی و روحیه قرون وسطایی است که بی شک مستحق محکومیت است اما این اقدامی است که تا به حال انجام نشده است.

جلیلی در بخشی از این جلسه برای احترام به روح بلند شهید شهریاری برای دقایقی سکوت و سپس تاکید کرد که باید در قرن 21 کسی مانند دکتر شهریاری را شهید راه مبارزه با تفکر قرون وسطایی دانست که غرب حامی آن است.

 جلیلی پیش از اینکه وارد مذاکره شود با پیش بینی از این دور مذاکرات گفت: همه چیز به طرف مقابل بستگی دارد.

هیات‌های مذاکره کننده ایران و 1+5 در نشست بعد از ظهر در ژنو نیز مذاکرات را سر گرفتند.

قرار است این گفت و گوها روز سه شنبه درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادامه ‌یابد.

/112ف