در هفته‌های اخیر سایتی به نام ویکی لیکس،در مرکز سیدنی استرالیا اسناد مرتبط با وزارت خارجه آمریکا در خاورمیانه را که در حدود 250 هزار سند بود،منتشر کرد.این اسناد متمرکز بر مباحث خاورمیانه و بالاخص ایران،ارتباط کشورهای عربی با آمریکا،اسراییل و ایران متمرکز شده بود.
اما به نظر می‌رسد که بتوان دو سناریو را از این اتفاق برداشت نمود: اول مقارن بودن افشای این اسناد با مذاکرات ژنو 3 بود که بدنبال غبارزایی بر مذاکرات تهیه شده بود.در این راستا افشاکنندگان علاقمند بودند تا ذهن مذاکره کنندگان ایرانی و به طور کلی نخبگان ایرانی را متوجه رابطه ایران و اعراب نمایند.به لحاظ تاریخی ایران با کشورهای عربی و بالاخص عربستان سعودی چه در قبل از انقلاب و چه در بعد از انقلاب در فضایی از رقابت و همکاری به سر می‌برده است. در قبل از انقلاب دکترین نیکسون که پایه اقتصادی خود را در خلیج فارس به سعودی سپرده بود و پایه نظامی آن را به شاه هدیه کرده بود ،حاکی از نوعی رقابت و همکاری بین ایران و عربستان سعودی بود.
پس از پیروزی انقلاب همین وضعیت در قالب دو جبهه مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران و جبهه سازش به رهبری سعودی استمرار یافت.حال با انتشار این اسناد افشاکنندگان علاقمندند تا به آتش این تنور در فضای رقابت بیفزایند و در نتیجه اگر مقامات ایران ناخرسندی خود را از این وضعیت از مقامات کشورهای عربی اعلام کنند غربیها وارد صحنه شده و ایران را تهدید قلمداد نموده و سلاحهای خود را با قیمت گزاف در این کشورها فروخته و دپو نمایند.لیکن مقامات ایرانی زیرک‌تر از آنند که فریب این اسناد را ولو اینکه واقعیت داشته باشد، بخورند.
سناریوی دوم اینست که هر محقق و ناظر بی‌طرف از مشاهده این اسناد پی به قدرت ایران در منطقه خواهد برد. ایران مسیر بالانسر یا ژاندارمی منطقه را می‌پیماید و مقامات ایرانی قصد دارند در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه ایران را به عنوان یک لنگرگاه ثبات جا بیندازند و این اسناد جهت گیری ایران را در بالانسر بودن در منطقه نشان می‌دهد.
نکته دیگری که از این اسناد می‌توان به آن پی برد،ایجاد فضای روانی و شانتاژهای تبلیغاتی موجود در آنست. درست است که این اسناد تا حد زیادی دربردارنده حقایق و فاکت می باشد،لیکن می‌توان در کنار آن دستکاری‌هایی هم وارد نمود.برای مثال آنجا که به نقل از پادشاه سعودی اعلام می‌شود که "باید سر مار را قطع کرد" و با ایران وارد جنگ شد،نمی‌توان باور کرد که این جمله از دیپلمات کارکشته‌ای مثل ملک عبدالله سر زده باشد.چون وی به خوبی می‌داند جنگ آمریکا با ایران یعنی افروخته شدن شعله جنگ در کل خاورمیانه و خلیج فارس و قطع شدن ممر درآمد سعودی که باید از تنگه هرمز عبور کند.
علی‌ایحال این اسناد و افشای آن حاکی از قدرت رو به فزاینده جمهوری اسلامی ایران در منطقه و تأثیرگذاری آن در مواضع مشترک دارد و شاهد بر این مسئله مذاکرات ژنو 3 بود که از سرگیری آن نوعی پیروزی و استمرار آن در آینده‌ای نزدیک در استانبول به عنوان مرحله‌ای از فرآیند تفاهم و رسیدن به همکاری می‌تواند رهگشا و ثمربخش باشد./163
نظر شما