بلور مذاکره و لفاف درایت

 1) نگاه حداقلی یا حداکثری به مذاکرات ژنو 3، بین نمایندگان ایران و گروه 1+5 هیچکدام به گشوده‌شدن گره بین‌المللی فتاده بر روند و موضوع فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌یی ایران کمک نمی‌کند. مذاکرات ژنو3 بیش از هر تبلیغ مثبت یا منفی از سوی موافق و مخالف و برخورد شعاری، نیازمند نگاه و تبیینی واقع‌بینانه است. از این منظر آنچه در ژنو به‌دست آمد برای طرفین و بویژه ایران قطعا از جنس دستاورد است، اینکه طرف‌های غربی دریافته‌اند که گزینه تحریم و فشار نتوانسته آنها را به نخستین هدف اعلامی خویش که محدود و متوقف ساختن فعالیت‌های هسته‌یی ایران است برساند و ناگزیر به حفظ و برقراری روند مذاکراتی با ایران هستند، خود یک دستاورد است که روند مذاکرات و وقایع پیش و پس از آن فربهی و ارتقای این دستاورد برای طرفین را موجب خواهد شد، وقایع پیش از مذاکره ژنو 3 و حین آن چنین بود؛ اینکه 2 طرف با 2 منطق مختلف با طراحی ایده‌ها و بسته‌های پیشنهادی، منویات خود را در قالب‌های کلی‌تر به پای میز مذاکره بیاورند نه تنها ایراد و عیب نیست که نشان‌دهنده تلاش برای دستیابی به فرمول مشترک و منطق‌های نزدیک‌تر است. در عین حالی که در بیرون از فضای مذاکره، 2طرف همه اهرم‌های تهاجمی و تدافعی خود را به کار بسته و از آنها بهره برده‌اند، اما این منطق ایران است که به واسطه مقاومت ملی ایرانیان در برابر تحریم و فشار، سایه خود را بر فضای مذاکره حاکم کرده است. 

2) بزرگ‌ترین سرمایه مذاکره‌کنندگان ایرانی در کنار پیشرفت‌های علمی و فنی هسته‌یی، مقاومت ملی ایرانیان است که نیازمند مراقبت و تقویت دایم نیز هست. وجود این مهم همان راز و اکسیری است که بحث تعلیق فعالیت غنی‌سازی صلح‌آمیز را عملا از فضای مذاکرات بیرون رانده و اخراج کرده است، هرچند هنوز طرف‌های غربی به این مهم اذعان صریح نکرده باشند، اینکه امریکا به عنوان مخالف اصلی سیاست‌ها و برنامه هسته‌یی ایران به صورت مشروط سخن از پذیرفتن حقوق مشروع هسته‌یی ایران به میان می‌آورد، نشان دهنده آن است که منطق ایران یعنی همکاری، تعامل و کنترل به جای حذف و توقف در متن مذاکرات در حال پیشروی است، هرچند تحمل این موضوع برای غربی‌ها چندان آسان نبوده و همراه با بداخلاقی‌هایی هم باشد. 

3) قدرت‌های غربی و کاترین اشتون نماینده ارشد 1+5 اصرار دارند درباره موضوع هسته‌یی با ایران گفت‌وگو کنند، ایران مباحث بسیط‌تری را پیشنهاد دارد، با این وجود آنچه در ژنو 3 حاصل شد توافق مذاکره به قصد همکاری است. بنابر مشترکات گفته‌های طرفین بخشی از مذاکرات آتی می‌تواند در 3 محور خلع سلاح، عدم اشاعه و همکاری در فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌یی باشد که این تامین‌کننده نظرات هر دو طرف است. توافق برای همکاری، کلیدواژه مهم و مشترک گفته‌های اشتون و جلیلی است. هرچند این دو در پایان مذاکرات ژنو کاملا نزدیک به هم و از موضع تفاهم کامل مصاحبه نکردند که در موضوعی با چنین ابعادی امری طبیعی است. 

4) روند مذاکراتی ایران و 1+5 بیش از اظهارنظرهای متناقض طرف‌های غربی با تهدیدی جدی‌تر مواجه است و آن دست بردن دوباره غرب به ماشه تحریم، فشار و قطعنامه، است. اگر غربی‌ها چنین کنند همچون دفعات قبل، خود موجب تخریب روند مذاکره خواهند شد، منطق و عقل سلیم حکم می‌کند که چنین نکنند، آما آنها نشان داده‌اند همیشه براساس منطق پیش نمی‌روند. باید دید استعداد درک پیام مقاومت ملی ایرانیان در برابر تحریم نزد آنها تا چه اندازه رشد یافته است؟ به نتیجه رساندن مسیر و روند مذاکراتی موجود بیش از هر مطلب و موضوعی نیاز به پرهیز غربی‌ها از اعمال فشار به ملت ایران دارد؛ نشانه‌هایی از درک این مهم نزد طرف غربی مشاهده می‌شود، حال باید دید آنها چگونه عمل می‌کنند؟ آیا آزموده را دوباره خواهند آزمود؟ آیا باز هم به مسیر به قول خود دوگانه مذاکره و فشار خواهند رفت؟ یا اینکه بلور مذاکره را به سهم خود در لفاف امن درایت و شناخت و درک درست از ملت بزرگ ایران پاسداری کرده و به منزل مقصود خواهند رساند؟ توپ دوباره در زمین آنهاست هرچند انتظار می‌رود از پس تجربه‌های قبلی دریافته باشند که همواره بعد از هر دوره بداخلاقی در برابر سد سدید ملت ایران قرار گرفته و چاره‌یی، جز روی آوردن به مذاکره با ایرانی هسته‌یی‌تر و البته قانونمند نداشته‌اند.از آنچه خود غربی‌ها در مذاکرات ژنو 3 اظهار کرده و توافقی که برای ادامه مذاکره برای همکاری به عمل آورده‌اند می‌توان انتظار داشت که نشست توافقی استانبول نقطه عطفی در روند مذاکراتی ایران و 1+5 باشد. اگر غربی‌ها استعداد لازم آن را پیدا کرده و بر برخوردهای بی‌نتیجه با ملت ایران اصرار نداشته باشند، استعدادی که البته به واسطه مقاومت مدبرانه ایران نزد آنها پیدا شده است، باید دید این استعداد چه موقع به حد لازم رسیده و تبدیل به اراده خواهد شد؟