علی پاکزاد: آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد در سه ماهه اول سال جاری بر خلاف سه سال گذشته میزان درآمدهای مالیاتی افت کرده است این کاهش در حالی صورت می گیرد که در سال 88 دولت توانسته بود میزان درآمدهای مالیاتی برای نخستین بار به رقمی معادل 21 هزار میلیارد تومان نزدیک کند و بیش از ارقام مصوب بودجه عملکرد داشته باشد ولی به رغم آنکه در بودجه مصوب سال 89 میزان درآمدهای مالیاتی نسبت به عملکرد سال 88 رقمی پایین تر را هدف قرارداده است به نظر می رسد با توجه به افت درآمدهای مالیاتی در فصل بهار تحقق اهداف سال جاری برای دولت بسیار مشکل باشد.
آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد میزان درامدهای مالیاتی دولت در سه ماهه نخست سال 89 به رقمی معادل 3هزار و144 میلیارد تومان رسیده است این رقم در مقایسه با بودجه مصوب سال 89 تحقق 16 درصدی درآمدهای مالیاتی دولت را نشان می دهد در حالی که د سالهای 86 و87 سهم سه ماهه اول سال در پوشش درامدهای مالیاتی حدود 18 تا 19 درصد بوده است و در سال 88 این رقم البته به 15 درصد کاهش پیدا کرده است.
البته سه جزء اصلی درآمدهای مالیات دولت یعنی درآمد بر واردات، درآمد و اشخاتص حقوقی نشان می دهد که تنها بخشی که طی سه ماهه نخست سال جاری افت شدیدی پیدا کرده است مالیاتهای پرداختی اشخاص حقوقی بوده است که به رقمی حدود2001 میلیارد تومان رسیده که از درامدهای مالیات سالهای 87 و 88 نیز پایین تر بوده است.
این در حالی است که طی سالهای گذشته بخش عمده افزایش درآمدهای مالیاتی دولت بر دوش این بخش بوده است و چون مالیاتهای پرداختی شرکتهای دولتی نیز در همین ردیف منظور می شود عنوان می شد که طی سالهای گذشته دولت با اخذ مالیات از خودش توانسته است اهداف مالیاتی برنامه چهارم را محقق کند.
کاهش مالیات پرداختی از سوی شرکتهای دولتی و اشخاص حقوقی اگر چه در فصل بهار نمی تواند باعث نگرانی و یا به معنی شکست کامل طرحهای مالیاتی دولت در سال 89 باشد زیرا بخش عمده ای از صورتهای مالیاتی و اظهارنامه های شرکتها در سالهای مالی منتهی به تابستان تنظیم و ارایه می شود ولی می توان به این معنی باشد که شرکتها در پرداخت مالیاتهای خود نسبت به سالهای قبل اشتیاق کمتری از خود نشان داده اند و یا به عبارتی تمایل به پرداخت مالیات در شرکتهایی که بخشی از انها دولتی هم هستند کاهش پیدا کرده است.
جمشید پژویان دراین زمینه به خبرنگار ما گفت که ارزیابی این اطلاعات هنوز زود است و با اشاره به سالهای مالی تابستانی می گوید باید منتظر آمار درآمدهای مالیاتی دولت برای سه ماهه دوم سال جاری بود تا بتوان به طور قطعی از کاهش درامدهای مالیاتی دولت حرف زد.
اما به رغم این دیدگاه به نظر می رسد کاهش میزان تحقق درآمدهای مالیاتی می تواند معانی دیگری هم به همراه داشته باشد که از آنجمله تمایل بیشتر شرکتها به اظهار درآمدها و رشد استفاده از دفاتر غیر ثبتی که البته باین دیدگاه تنها در حد حدسیات است ولی یک امر قطعی در این میان وجود دارد که با رکود اقتصادی فعالین اقتصادی از اظهار درامدهای خود طفره رفته و فرارهای مالیاتی افزایش پیدا می کند.
البته نباید فراموش کرد که در دوره مورد بحث درآمدهای مالیاتی دولت از محل واردات افزایش پیدا کرده است که این به نوعی گویای افزایش سهم کالاهای خارجی در بازار کشور و به عبارتی کاهش درامد تولید کنندگان داخلی است که این چرخه نیز می تواند به کاهش درامدهای مالیاتی دولت از محل فعالیت اشخاص حقوقی منجر شود.
به هر شکل نباید فراموش کرد که طی دو سال گذشته دولت با افزایش فشار های مالیاتی تلاش داشته است که در راستای اصلاح سیستم مالیاتی قدم بردارد ولی به رغم افزایش درآمدهای دولت شاهد نارضایتی فعالین اقتصادی از برنامه های اصلاحی دولت بوده ایم و این مسئله نیز می تواند در جمع دلایل کاهش درامدهای مالیاتی دولت قرار گیرد زیرا بعد از دو سال از تشدید فعالیت های مالیاتی به هر شکل فعالین اقتصادی راههای فرار مالیاتی جدید را پیدا می کنند و تا زمانی که دولت فعالین اقتصادی را نسبت به نتایج عملکرد خود توجیه نکند و بی اعتمادی بین دولت و فعالین اقتصادی وجود داشته باشد ابداع راههای جدید فرار مالیاتی امری قطعی خواهد بود.
/34
نظر شما