علی حق:عطالله صدر، از کهنه کارهای وزارت راه ترابری به شمار می آید. او که اینک در آستانه جشن 30 سالگی خدمت در دولت های جمهوری اسلامی است، به عنوان معاون وزیر راه و ترابری و رییس سازمان بنادر و دریانوردی مشغول به کار است. بخشی که سهم غالب تجارت کشور را حمل و نقل می کند ولی هنوز به جایگاه در شان ایران نرسیده است. با او در خصوص برنامه توسعه بنادر، اهداف متصور در برنامه پنجم توسعه و نحوه تحقق وعده های وزیر راه و ترابری و معاون اول رییس جمهوری در خصوص تبدیل بندر شهیدرجایی به هاب منطقه گفت و گو کرده ایم که می خوانید:
این روزها تبلیغات بسیاری توسط رسانه های خارجی صورت می گیرد که اعمال تحریم ها موجب کاهش چشمگیر واردات و صادرات کشور از طریق بنادر کشور شده است، شما به عنوان رییس سازمان بنادر و دریانوردی تا چه حد این تبلیغات را واقعی می دانید؟
عملکرد 9 ماهه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته گذشته نشان می دهد که مجموع ورودی و خروجی به بنادر کشور شامل عملیات بندری، تخلیه و بارگیری حدود 15 درصد رشد داشته است. لذا آمار رسمی نشان می دهد که بر خلاف ادعای منابع غربی تحریم ها موجب کاهش تجارت دریایی ایران نشده است.
در حال حاضر سهم تجارت بندری در مجموع واردات و صادرات کشور چه میزانی است؟
برخلاف تصور عمومی هنوز سهم تجارت دریایی حرف اول را می زند. به طوری که هم اکنون 93 درصد واردات و صادرات کشور از طریق بنادر و مرزهای آبی کشور صورت می گیرد.
یکی از مهمترین دغدغه های مسوولان ارشد دولتی افزایش سهم تجارت دریایی ایران در بازار منطقه است. برای تحقق این مهم که چه برنامه ای در دستور کار وزارت راه و ترابری و سازمان متبوع جنابعالی است؟
مطابق پتانسیل ایران در منطقه به لحاظ جغرافیایی، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک، قرار گرفتن در مسیر کریدور های شمال به جنوب و شرق به غرب، دسترسی به آسیای میانه و ارتباط نزدیک به کشورهای حاشیه خلیج فارس باید جایگاه در خور کشور در تجارت جهانی و منطقه کسب شود. در شرایط فعلی ظرفیت بنادر کشور 150 میلیون تن است که مطابق اهداف برنامه پنجم توسعه قرار است این ظرفیت به 200 میلیون تن افزایش یابد.
اخیرا وزیر راه و ترابری وعده داده اند که برنامه ای برای مقابله با افزایش سهم امارات در مبادلات دریایی منطقه اجرا خواهد شد. این برنامه تا چد حدی اجرایی شده است؟
در این راستا مقرر شده تا بر اساس دستور مقام محترم وزارت، بنادرجنوب کشور به رهبری بندر شهید رجایی به هاب منطقه بدل شوند. بر همین اساس برنامه های توسعه ای در بندر شهید رجایی آغاز شده تا ظرفیت این بندر طی 2 سال از 3 میلیون TEU در سال به 6 میلیون TEU افزایش یابد. اگر این ظرفیت اجرا شود همانند این خواهد بود که اگر در سال این بندر 300 روز کاری داشته باشد، روزانه 20 هزار کانتینر ورود و خروج خواهند داشت.
یعنی نقش این بندر همچنان در حد حمل و نقل و توزیع کالا باقی خواهد ماند؟
خیر. این بندر به بندر نسل سوم بدل خواهد شد. یعنی افزون بر امکان تخلیه، بارگیری و توزیع کالا، مراکز خدمات لجستیک، مراکز تولید با هدف ایجاد امکان افزایش ارزش افزوده از طریق صارات مجدد در این منطقه ایجاد خواهد شد.
اما این هدف نیازمند توسعه پسکرانه این بندر و ارایه برخی خدمات دولتی است. آیا برای این منظورها تدارکی دیده اید؟
به طور قطع. پسکرانه این بندر با اضافه شدن 2400 هکتار به 4800 هکتار خواهد رسید تا فرصت های سرمایه گذاری فراهم شود.
هدف ما این است که بازرگانان و صاحبان کالا برای توسعه بازار کار و جذب سهم بازارهای منطقه در بندرشهید رجایی مستقر شوند.
آیا افزایش نقش بین المللی بنادر کشور آن گونه که معاون اول رییس جمهوری تاکید کرده، با وضع موجود بنادر کشور امکان تحقق دارد؟
چرا که نه. در حال حاضر ظرفیت بنادر کشور 20 میلیون TEU در سال است که مقرر شده تا پایان برنامه پنجم توسعه به 2 برابر افزایش یابد. همچنین افزایش نقش بین المللی تجارت دریایی کشور از طریق توسعه ترانزیت و ترانشیپ کالا از طریق بندر شهید رجایی در حال پیگیری است. فعلا بسیاری از کالاها ابتدا به بنادر جنوبی منتقل می شود، سپس از آن جا به سایر بنادر ترانشیپ می شود. هدف ما این است که با توسعه ظرفیت ترانشیپ بندر شهیدرجایی، خطوط کشتیرانی ترانشیپ کالا را از طریق این بندر انجام دهند. به هر حال بندر شهیدرجایی این موقعیت خاص جغرافیایی را دارد که در مسیر بنادر منطقه واقع شده و اگر ما با اعطایی تسهیلات ویژه و خدمات خاص بتوانیم خطوط کشتیرانی را برای پهلوگیری در بندر شهیدرجایی ترغیب کنیم و از طریق ترانشیپ کالا بار آنها را به مقصد نهایی منتقل کنیم، آن گاه سهم ما در منطقه افزایش قابل توجهی خواهد یافت.
کارگروه حمل و نقل و ترانزیت تا کنون چه دستاوردهایی برای محقق شدن این هدف داشته است؟
تاسیس شعب مستقل بانک ها، فعالیت شبانه روزی گمرک و اعطای تسهیلات به بازرگانان از سوی کارگروه حمل و نقل و ترانزیت به ریاست معاون اول رییس جمهوری به سرعت در حال پیگیری است. همچنین اعطای تخفیف سود بازرگانی برای حمل و نقل کالا از طریق بندرشهیدرجایی از دیگر برنامه های این کارگروه است.
اما برخی کارشناسان از موانع اعطای خدمات بیمه و محدودیت های تامین منابع مالی طرح سخن می گویند و معتقدند این دو عامل روند اجرای طرح را کند کرده است.
منابع مالی طرح از طریق فروش اوراق مشارکت به میزان 50 میلیارد تومان تامین شده است. همچنین برای اعطای خدمات بیمه ای هم تدابیری اندیشیده شده که در حال حاضر که بداخلاقی های غرب علیه جمهوری اسلامی ادامه دارد، بهتر است، اعلام نشود.
شما از اعطای تخفیف ها به خطوط خارجی هم سخن گفتید، این تخفیف ها در چه بخش هایی اعطا می شود؟
اجازه دهید این مساله هم فعلا اعلام نشود. اما تاکید می کنم که اجرای طرح توسعه بندر شهیدرجایی با سرعت مناسب در حال اجراست.
پیشتر صحبت از تبدیل جزیره قشم به مرکز Bankering منطقه بود، ولی این طرح با مشکل تامین منابع مالی مواجه شد و از پیشرفت آن طرح چندان خبری نیست. آیا برای فراهم شدن امکان سوخت رسانی در بندرشهید رجایی هم برنامه ای دارید؟
جزیره قشم شرایط خاص خود را دارد. البته تامین مالی آن طرح از طریق فاینانس انجام شد ولی مساله اصلی قشم ضعف زیر ساخت هاست. اما این مشکل در مورد بندر شهید رجایی وجود ندارد. به طوری که در حال حاضر بخش خصوصی توانسته ظرفیت 2.2 میلیون تن سوخت رسانی به کشتی ها را در بندر شهیدرجایی ایجاد کند. بدین ترتیب تاکنون 25 درصد سهم بازار منطقه در مورد Bankering جذب شده که قرار است در پایان برنامه پنجم توسعه این سهم به 50 درصد برسد.
اجازه دهید یک بحث حاشیه ای را هم اینجا مطرح کنم. اخیرا در پی برخی تغییرات در سطح معاونان وزارت راه و ترابری، یک سایت خبری وابسته به جامعه اصناف دریانوردی از احتمال جایگزینی جنابعالی با حمید بهبهانی، وزیر فعلی راه و ترابری خبر داده است. بر پایه این خبر، رابطه خوب شما با مجلس و دیدارهایتان با محمدرضا رحیمی، معاون اول رییس جمهوری علت اصلی انتشار این پیش بینی بوده است. این خبر را تایید می کنید؟
انتشار این اخبار تنها با انگیزه اخلال در همکاری های مناسب میان خدمتگذاران دولت صورت می گیرد. در حال حاضر معاونت بنادر و دریانوردی تحت امر وزیر محترم راه و ترابری و معاون اول رییس جمهوری تمام همت خود را مصروف افزایش سهم بندرشهید رجایی در ترانزیت و ترانشیپ منطقه و بدل کردن این بندر به عنوان هاب منطقه در رقابت با امارات کرده است. هم اکنون رابطه همکاری مناسبی میان این معاونت و وزیر محترم راه و ترابری برقرار است و این گونه شایعات قادر به تخریب این رابطه و زمینگیر کردن پروژه توسعه بندر شهیدرجایی نخواهد بود.عده ای که منافعشان در توسعه بندر شهیدرجایی نیست، هرگاه که بحث این توسعه مطرح می شود، با جنجال های خبری در صدد کندکردن اجرای این پروژه هستند.
پس علت دیدارهای شما با نمایندگان مجلس و معاون اول رییس جمهوری چه بوده است؟
بنده در جریان بررسی برنامه پنجم توسعه در مجلس حضور داشتم تا بخش های مربوط به این معاونت را پیگیری کنم. قبلا اشاره کردم که عضو کارگروه کارگروه حمل و نقل و ترانزیت به ریاست معاون اول رییس جمهوری هستم. پس دیدار غیر رسمی با کسی نداشته ام. بهتر است این رسانه ها به جای انتشار این اخبار کذب در صدد انتشار موفقیت های دولت باشند.
/32
نظر شما