چرا حرکت ارز رو به پایین است؟

میثم رادپور *

در واقع یکی از مهم‌ترین دلایل کنونی آرامش بازار ارز این است که آن چیزی که بازار انتظار آن را داشت متفاوت از آن چیزی بود که اتفاق افتاد. قبل از اینکه دور دوم تحریم‌ها اجرا شود بازار تصوری از پیامدهای تحریم‌ها داشت و به نظر می‌رسد آن چیزی که بازار تصور می‌کرد و انتظار داشت خیلی بدتر از آن چیزی بود که اتفاق افتاد.

عموماً بازارها زمانی که یک خبر بدی پیش می‌آید، رفتار فراتری از واقعیت نسبت به آن خبر نشان می‌دهند و نگرانی‌های موجود را با اندازه‌های بزرگ‌تر از آن چیزی که اتفاق می‌افتد منعکس می‌کنند. بنابراین قبل از این که تحریم‌ها اجرایی شود این عدم اطمینان وجود داشت و تصور می‌شد فروش نفت ایران خیلی کم‌تر از این باشد و فروش پتروشیمی‌ها آسیب ببیند، تصور می‌شد نقل و انتقالات ارزی بیش از این محدود شود که این اتفاقات با آن کیفیتی که تصور می‌شد رخ نداد. در حقیقت، زمانی که تصوری از یک موضوعی داریم و می‌بینیم واقعیت متناسب با تصورات ما نبوده و شرایط بهتر از آن چیزی است که فکر می‌کردیم، بازار شروع به اصلاح آن تصور اشتباه می‌کند که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش نرخ دلار در هفته‌های اخیر همین موضوع بوده است.

با این ترتیب، هرچه بعد از ۱۳ آبان جلوتر رفتیم این عدم اطمینان در بازار کم‌ و کم‌تر شد و بازار با واقعیت مواجه شد. بخشی از این انتظارات رفتاری و بخش دیگر آن اقتصادی است و هر دو عامل می‌تواند انتظارات را شکل بدهد. از سوی دیگر اقدامات بانک مرکزی هم در این میان تأثیرگذار بود و اقداماتی که در خصوص مبارزه با پول‌شویی در زمینه چک‌ها انجام داد اقدامات خوبی بود.

در حال حاضر در دوره‌ای به‌سر می‌بریم که با واقعیت‌های ناشی از تحریم‌ها مواجه شده‌ایم و به جای رفتارهای هیجانی، واقعیت‌های اقتصادی‌ بر بازار حکم‌فرمایی می‌کنند. قیمت ارز تثبیت ‌شده و تقاضا برای خرید کاهش پیدا کرده است. اما برای پیش‌بینی قیمت ارز در بازار، باید به لحاظ اقتصادی توان بازار را ببینیم که چگونه است. همان‌طور که اشاره شد، به‌راحتی نمی‌توان آینده بازار ارز را پیش‌بینی کرد، امابعد از فشارهایی که در بازار ارز ایجاد شد، آرامش بازار نشان‌دهنده آن است که بازار خواسته است انتظارات خود را با واقعیت تطبیق بدهد و آن‌ها را براساس اطلاعات جدیدی که مشاهده می‌کند، منعکس کند.

از همین رو، به نظر می‌رسد نیروها برای جلوگیری از افزایش قیمت ارز زیاد است و به نظر می‌رسد نه تنها قیمت ارز افزایش پیدا نمی‌کند بلکه فشار برای کاهش نیز هم‌چنان موجود است.

* تحلیل‌گر مسائل ارزی

۲۲۳۲۲۳