وحید شاه وردی لو: ساختمانی سفید با کف‌پوشی آبی؛ نمایی شیشه‌ای و دلگشا به نام مرکز نبشی که این روزها میزبان آثاری از «آقای مستند» است که تا به حال به نمایش درنیامده بوده‌اند.
«حوالی انقلاب در پرسه‌های کامران شیردل» بی‌هیچ سفارشی از سوی هیچ‌گونه نهاد دولتی یا خصوصی، در روزهای منتهی به انقلاب ۱۳۵۷ در تهران تهیه شده است؛ هرچند در بروشور نمایشگاه آمده، این فیلمساز، عکس‌های حاضر را تنها به عنوان اینسرت‌های ساخت یک فیلم مستند عکاسی کرده است.
در تمامی عکس‌های این نمایشگاه، گونه‌ای یاسِ توام با هیجان وجود دارد که فقط در خلسه‌های روحِ هنرمندانه شخصیتی متولّد می‌شود که «پرسه»هایش را در جمعِ کثیری از مردم زده است. قاب‌هایی مملو از چهره‌هایی که خشمگین و مستاصل و محو، صورت‌هایی ایستا دارند که در عین حال محرک‌اند برای جمعی که آرزوهایشان در مشت‌ها جمع شده، بسته شده، به هم دیگر فشرده شده و در هجمه‌ای حق‌خواهانه در تقابل استبداد ایستادگی می‌کنند.
هنر شیردل آن است که در نهایت دقت و کسری از لحظه‌ای که به وقوع می‌پیوندد، صحنه‌ای را از برگِ تاریخ، جاودانه می‌سازد. در یکی از قاب‌ها، در پرسه‌های کامران شیردل، شبحی از مردی در میانِ آتش دیده می‌شود؛ مردی که به نظر درحال گاز زدن چیزی است. آیا سیب است؟ آیا آن لحظه شکوهمند در ذهن کامران شیردل، جلوه‌گر شعر «ابراهیم در آتش» بود؟ حاشیه قاب در سیاهی شب و دودِ بالازده، اندود شده و تنها شعله‌های تایرهای شعله‌ور است که مرکز قاب را روشن کرده. آن هم در دلش سایه مردی است که چیزی در دست دارد و به نظر می‌رسد درحال خوردنش است.
در قابی دیگر، بستر خورشید در میان پراکندگی دود و غبار، دیده می‌شود. درست در کنار خورشید، کلمه «ساواک» توی چشم می‌زند.
تصاویری که کامران شیردل ثبت کرده است، مثل یک رنده، خوره مغز آدمی می‌شوند؛ از جمله نمایی کج از خیابانی که با ضایعات آهنی و گونی‌های انباشته شده از خاک، بسته شده، گرفته شده است، با ماشین‌هایی که با راهنمایی ماموران از صحنه دور می‌شوند و حرکتی کج از کنار راه‌بندان دارند و انسان‌های مشوّش حاضر در خیابان. این تصویر به اندازه‌ای ماهرانه تثبیت شده است که مخاطب را وامی‌دارد تا صدای خیابان، اعم از بوق و صدای موتورسیکلت‌ها و موتور ماشین‌ها و سر و صدای ماموران و همهمه‌ای از صحبت‌های مردمِ حاضر در پیاده‌رو را بشنود.
علاقه‌مندان می‌توانند تا پنجم بهمن، شاهد پرسه‌های کامران شیردل در حوالی انقلاب باشند که روی دیوار نمایشگاه مرکز نبشی رفته‌اند.
۵۷۵۷
نظر شما