علی پاکزاد: رئیس جمهور با بیان اینکه از اول فروردین سال 90، دولت با کمک بانک ها و صندوق توسعه ملی تمام توان خود را به کار خواهد گرفت تا حداکثر ظرف 2 سال ریشه بیکاری را از ملت ایران برچیند گفت: انشاءالله تا پایان این دولت مشکل مسکن، اشتغال و هدفمند کردن یارانه ها به طور کامل در جامعه رفع خواهد شد.
طرح این مسئله از سوی رئیس دولت دهم در حالی بیان می شود که طی سی سال گذشته ریشه کنی بیکاری از امیدهای محقق نشده تمامی دولت ها بوده است ، ولی سئوال اینجاست که این وعده از چه طریقی محقق خواهد شد؟
محمود احمدی نژاد همین سخنرانی که روز سه شنبه هفته گذشته در سفر به اراک ایراد کرده است در توضیح سیاستهای دولت برای مهار تورم می گوید: احمدی نژاد برنامه دوم ملی دولت را ریشه کنی بیکاری از سرتاسر ایران زمین اعلام کرد و گفت: دولت لایحه ای را به مجلس تقدیم کرده که از اردیبهشت ماه سال جاری در مجلس نمایندگان به آن رسیدگی می کنند. این لایحه بر اساس سیاست های برنامه 5 ساله پنجم توسعه تنظیم شده است که در آن پیش بینی شده که 20 درصد از درآمد کل نفت کشور برای اشتغال جوانان در صندوق ملی توسعه اندوخته شود.
رئیس جمهور با بیان اینکه از اوایل سال جاری تا کنون نزدیک به 9 میلیون دلار در این صندوق ذخیره شده است، گفت: تا پایان سال جاری این رقم به 16 میلیارد دلار خواهد رسید به عبارتی دیگر سالانه 14 هزار میلیارد تومان به بودجه سرمایه گذاری کشور اضافه می شود که اگر فقط همین را سرمایه گذاری کنیم سالانه یک میلیون شغل در کشور ایجاد خواهد شد.
نگاهی به درآمدهای نفتی ایران
آمارها نشان میدهد در سال 88 میزان درآمد نفتی کشور به رقمی معادل 66 میلیارد دلار رسید و در سال جاری نیز در خوشبینانه ترین حالت رقمی معادل 70 میلیارد دلار برای درآمدهای نفتی کشور برآورد می شود که با احتساب این دو رقم می توان گفت صندوق توسعه ملی رقمی معادل 14 میلیارد دلار می توانست در سال جاری ذخیره داشته باشد و البته با توجه به متوسط درآمدهای نفتی کشور طی پنج سال گذشته نیز در حدود همین رقم 70 میلیارد دلار بوده است در صورت ثبات بازارجهانی در سطوح فعلی قیمت طی دو سال آینده می توان پیش بینی کرد رقمی معادل 28 میلیارد دلار در پایان سال 91 به حساب صندوق توسعه ملی واریز خواهد شد.
این رقم به احتسان 14 میلیارد دلاری که از سوی رئیس جمهور به عنوان ذخیره حساب ذخیره ارزی تا پایان سال جاری اعلام شده است در نهایت به رقمی معادل 42 میلیارد دلار خواهد رسید بر اساس اظهارات رئیس جمهور با هزینه کرد این میزان سرمایه می توان طی این دوره معادل 3 میلیون اشتغال در کشور ایجاد کرد.
از این اظهارات قابل استنتاج است که متوسط هزینه ایجاد اشتغال در کشور رقمی معادل 14 میلیون تومان است و از سوی دیگر در نهایت با دز نظر گرفتن آنکه در بهار سال 89 تعداد بیکاران از سوی مرکز آمار حدود 3.5 میلیون نفر برآورد شده است اگر تعداد بیکاران را در این دوره زمانی 2 ساله معادل سال 89 در نظر بگیریم می توانیم بیکاری را تا حد زیادی ریشه کن کنیم.
منابع دیگر چه می گویند
اما منابع آماری دیگر در دولت در مورد هزینه ایجاد اشتغال در کشور به ارقامی دیگر اشاره دارند. در گزارشی که در هفته‌نامه اخبار اقتصاد و دارایی منتشر شده و خبرگزاری ایرنا در تاریخ 23 آذرماه آنرا نقل می کند، آمده است: در حالی که هزینه‌های انجام شده برای اشتغال نشان میدهد، به طور متوسط برای ایجاد هر شغل 20 میلیون تومان هزینه شده است، براساس برآوردهای صورت گرفته هزینه ایجاد اشتغال در واحد‌های بزرگ می‌تواند تا 10 برابر این مبلغ نیز برسد و همین امر تمرکز بر ایجاد بنگاه‌های کوچک را امری با توجیه اقتصادی نشان دهد.
بر اساس این ارقام می توان گفت حداقل نرخ ایجاد هر اشتغال در کشور معادل 20 میلیون تومان است، البته آمارهای منتشر شده از سوی وزارت صنایع و معادن نیز در مورد هزینه ایجاد اشتغال صنعتی در سال 87 نشان می دهد که متوسط هزینه ایجاد یک شغل صنعتی در کشور رقمی نزدیک به 16 میلیون تومان بوده است که این رقم با احتساب شاخص بهای بخش صنعت (گزارش شده توسط بانک مرکزی) که در این دوره دو ساله معادل 46 درصد رشد داشته است بنابراین می توان گفت در حال حاضر هزینه ایجاد اشتغال در بخش صنعت چیزی حدود 22 میلیون 600 هزار تومان است.
نکته قابل توجه دیگر آنکه در حال حاضر صندوق مهر رضا که متولی ارایه وامهای خود اشتغالی است به صورت خویش فرمایی را معادل 15 میلیون تومان تعیین کرده است.
جامعه بیکاران کشور
طبق آخرین آمار مربوط به مرکز آمار ایران با احتسال نرخ مشارکت اقتصادی 39 درصدی جمعیت بالای ده سال کشور نرخ بیکاری در بهار سال جاری معادل 6/14 درصد بودنه است که معادل 3 میلیون و525 هزار نفر بیکار را نشان می دهد امارها نشان می دهد به طور متوسط بالغ بر یک میلیون نفر به افراد بالای 10 سال کشور اضافه شده است و بر همین اساس در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده است از این رقم معادل 794 هزار نفر به جامعه جویای کار کشور به صورت سالانه اضافه می شود.
یعنی در پایان سال 91 با احتساب میزان بیکاران فعلی دولت باید برای 5 میلیون و 100 هزار نفر ایجاد اشتغال کند و این رقم با در نظر گرفتن رقم پایه وامهای خود اشتغالی سرمایه ای معادل 77 هزار میلیارد تومان یا در حدود 77 میلیارد دلار نیاز دارد و اگر بخواهیم هزینه مورد استناد وزارت اقتصاد و دارایی را مبنا قرار دهیم رقم به 102 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا می کند و اگر بخواهیم بر مبنای ارقام وزارت صنایع محاسبه کنیم باید بالغ بر 112 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در کشور صورت بگیرد تا در پایان سال 91 شاهد ریشه کنی کامل بیکاری باشیم.البته این ارقام بر حسب سال جاری بوده و بدون برآورد تغییر هزینه ایجاد اشتغال با اجرای هدفمندسازی یارانه هاو همچنین تورم جاری است.
جمعیت مفقود شده از بازار کار
اما نکته جالب اینجاست که افزایش جمعیت فعال کشور طی سالهای 84 تا 89 در اطلاعات منعکس شده مرکز آمار ایران تقریبا ثابت بوده است و در عین حال دولت مدعی ایجاد اشتغال در کشور است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در حالی که جمعیت افراد بالای 10 سال کشور از 56 میلیون نفر در سال84 به 62 میلیون نفر در سال 89افزایش پیدا کرده است جمعیت فعال کشور از 23 میلیون نفر در سال 84 به حدود 24 میلیون نفر رسیده است یعنی در حالی که جامعه افراد بالای 10 سال کشور که مبنای محاسبه افراد واجد شرایط کار محسوب می شود بالغ بر 5 میلیون نفر افزاایش پیدا کرده است میزان افراد فعال (شامل شاغل و بیکار) تنها 910 هزار نفر افزایش یافته است یعنی بالغ بر 4 میلیون نفر از جمعیت واجد شرایط فعالیت اقتصادی در کشور در آمارها حضور ندارند.
یکی از دلایل این مسئله کاهش نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت فعال در کشور است که بر اساس آمارهای ارایه شده از 41 درصد در سال 84 به 39 درصد در سال 89 کاهش پیدا کرده است بر این اساس شاید بهتر بود نرخ بیکاری با احتساب این کاهش نرخ مشارکت اقتصادی مودر محاسبه قرار می گرفت که در ان صورت تعداد بیکاران کشور به رقمی بیش از 7 میلیون نفر افزایش پیدا می کرد.
حال اگر بخواهیم این جمعیت مفقوده رانیز در وعده داده شده رئیس جمهور لحاظ کنیم باید دولت در پایان سال 91 برای بالغ بر10 میلیون نفر ایجاد اشتغال می کرد ولی کاهش نرخ مشارکت اقتصادی و ارقامی که محاسبه نمی شوند کار دولت را در این زمینه کمی ساده تر کرده است.
/34
نظر شما