ظریف و ۷ فریب پومپئو

زهره نوروزپور: مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا در حالی قرار است به خاورمیانه بیاید که ترامپ چندی پیش اعلام کرد نظامیان آمریکایی باید از سوریه عقب نشینی کنند. اما این تنها ماموریت اقای وزیر نیست، بلکه او قرار است به خاورمیانه بیاید و در مورد نفوذ ایران در سوریه با کشورهای عربی رایزنی کند. برخی از رسانه  های خبری غرب امروز گزارش داده اند که این یک ائتلاف جدید با کشورهای عربی است برای فشار بیشتر بر فعالیت های ایران در منطقه؛ این در حالی است که وی روز پنجشنبه در بیانیه ای بار دیگر ایران را متهم به آزمایش موشک های بالستیک کرد که بارها با برخورد شدید وزیر خارجه کشورمان مواجه شده است.  این گزارش را بخوانید...

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان ماه گذشته در حاشیه نشست بین‌المللی دوحه در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اتهام واهی آمریکا به ایران نسبت به نقص قطعنامه 2231  با اشاره به این‌که «موشک‌های ایران اهداف دفاعی دارند»، عنوان کرد: ما نسبت به دیگران در منطقه‌مان از موشک‌های کمتری استفاده می‌کنیم؛ به همین خاطر نیز از ابتدا اعلام کرده‌ایم که موشک‌های‌مان قابل مذاکره نیستند.

ظریف این اظهارات را در اجلاس دوحه فروم در قطر به تاریخ 24 آذر مصادف با 15 دسامبر 2018 در پاسخ به مواضع نخ نما شده پومپئو بیان کرد. وزیر خارجه کشورمان که در یک کشور عربی سخنرانی می کرد قویا ادعای وزیر خارجه آمریکا را رد کرد و در ادامه گفت: (اینجا)

آمریکا با خروج از برجام، به طور کامل قطعنامه 2231 شورای امنیت را نقض کرده است؛ پس حق ندارد از این قطعنامه صحبت کند. آمریکا تلاش کرده برجام را از میان ببرد اما این توافق همچنان پابرجا است.

وی همچنین افزود:‌ این قطعنامه (2231) ایران را از آزمایش موشک بازنمی‌دارد. قطعنامه تنها از موشک‌هایی یاد می‌کند که توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای را داشته باشند. برجام و قطعنامه 2231 تایید می‌کنند که ایران به دنبال سلاح‌های هسته‌ای نیست؛ بنابراین ما هیچ‌گونه کلاهک هسته‌ای در اختیار نداریم که بخواهیم برایشان موشک بسازیم. این بدین معناست که موشک‌هایی که ما در حال آزمایش‌شان هستیم، هیچ دخلی به قعطنامه 2231 شورای امنیت ندارند.

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به این‌که «طرز تفکر آمریکایی‌ها قدیمی است»، اظهار کرد: به نظر من برجام یک توافق تاریخی دیپلماتیک است که جامعه بین ‌المللی به آن باور دارد. جامعه بین‌المللی می‌خواهد این توافق حفظ شود. آمریکا تمام تلاشش را کرده که این توافق را سست و نابود کند، اما ظاهرا باقی جهان آمادگی پذیرش این خواسته آمریکا را ندارد.(اینجا)

محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان پیش‌تر نیز در واکنش به ادعای مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا مبنی بر اینکه ایران یک موشک بالستیک میان برد آزمایش کرده که قابلیت حمل چندین کلاهک موشکی منفجره را دارد، گفت: آقای پمپئو هیچ اعتباری برای قطعنامه شورای امنیت قائل نیست و برخلاف تعهدات بین‌المللی از برجام خارج شدند اما دیگران را به خاطر اجرای برجام مجازات می‌کنند لذا از وی توقع بیشتری نیست.

این در حالی است که وزیر خارجه آمریکا دراولین روز کاری خود در سال 2019 بار دیگر مدعی شد که ایران موشک های بالستیک آزمایش کرده است.(اینجا)

پمپئو در بیانیه‌ای که با عنوان «هشدار درباره پرتاب ماهواره‌بر» صادر شده، با طرح این ادعا که ماهواره‌برها از فناوری مشابه موشک‌های بالستیک قاره‌پیما استفاده می‌کنند، مدعی شد که پرتاب ماهواره‌بر به فضا در «تقابل» با قطعنامه ۲۲۳۱ است که از ایران «می‌خواهد» فعالیت‌های مرتبط با موشک‌های بالستیک را متوقف کند.

پمپئو مدعی شد: «این، شامل پرتاب ماهواره‌برهای فضایی هم می‌شود که از فناوری‌هایی استفاده می‌کنند که عینا مشابه فناوری مورد استفاده در موشک‌های بالستیک از جمله موشک‌های قاره‌پیماست. یک موشک قاره‌پیما با برد ۱۰۰۰۰ کیلومتر می‌تواند به ایالات متحده هم برسد.»(اینجا)

ساعتی پس از آن وزیر امور خارجه کشورمان در جواب همتای آمریکایی خود نوشت تهدید، تهدید به همراه می آورد.

ظریف در توئیت خود با انتشار قطعنامه های  2231  و 1929 نوشت: " پرتاب ماهواره بر فضایی و یا آزمایش موشکی توسط ایران قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض نمی کند. این آمریکاست که این قطعنامه را نقض کرده و در موقعیتی نیست که در این زمینه برای کسی داد سخن سر دهد. یادآوری به ایالات متحده:

۱. قطعنامه ۱۹۲۹ مرده است؛
۲. تهدید، تهدید به بار می آورد، همانطور که احترام، احترام می آورد. " (اینجا)

این در حالی است که با توجه به تفسیر نادرست آمریکا و متحدانش از این قطعنامه و تأکید حقوقدان‌ها به ماهیت غیرالزام‌آور و گستره محدود دربرگیری آن، شورای امنیت سازمان ملل پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ تاکنون حتی یک بیانیه نیز علیه برنامه موشکی ایران تصویب نکرده است. روسیه و چین هم به صراحت تفسیر آمریکا و سه کشور اروپایی از بند موشکی قطعنامه را رد کرده‌اند.

رضا نصری حقوققدان بین الملل و عضو مطالعات ژنو، با این عنوان "هفت فریب پومپئو" در توئیتر خود نوشت:

۱) برخلاف اصل حقوقی «دستان پاک»، به قطعنامه‌ای استناد می‌کند که خود آن را نقض کرده است.

۲) ایران را پاسخگوی قطعنامه‌ای می‌خواند که دیگر دولت‌ها را وادار به نقض آن کرده است.

۳) زبان دقیق و «تشویقی» بند مورد نظر در قطعنامه را «الزام‌آور» تفسیر می‌کند.

۴) زبان تشویقی قطعنامه در مورد موشک‌های بالستیک را چنان موسع (و غلط) تفسیر می‌کند که ممنوعیت فعالیت‌های تحقیقات فضایی ایران از آن استنباط شود!

۵) به دروغ برنامه تحقیقات فضایی ایران و «انگیزه‌های نظامی» (که قانونی هم هست) را با هم مرتبط می‌کند.

۶) در تشخیص آنچه «تهدید علیه امنیت بین‌المللی» تلقی می‌شود، خود را بجای شورای امنیت قرار می‌دهد، بی آنکه حتی موضع واقعی شورای امنیت در این باره را در نظر بگیرد.
 
۷) برخلاف قوانین بین‌المللی، یک دولت مستقل عضو سازمان ملل را - بخاطر فعالیت‌های متعارف و قانونی - تهدید می‌کند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، این اظهارات پومپئو در حالی مطرح است که او قرار است با محوریت ایران، به خاورمیانه بیاید. وزیر امور خارجه کشورمان تا کنون مقابل اظهارات ناپخته و ظالمانه مقامات آمریکایی با استناد به مدارک بین المللی قویا پاسخ یاوه گویی آمریکایی ها را داده است.

نگاهی به سفر پومپئو

ایرنا در گزارشی سفر  وزیر خارجه آمریکا به منطقه را ارزیابی و نوشته است:  وزیر خارجه آمریکا در این سفر یک پیام اصلی برای شرکای منطقه ای واشنگتن دارد با این مضمون که آمریکا آنها را برابر ایران در منطقه به شرط حفظ اتحاد و پرداخت هزینه ها، تنها نخواهد گذاشت.

پومپئو در این سفر 8 کشور را در 7 روز خواهد پیمود. سفرش روز سه شنبه آینده (هجدهم دی ماه 1397) از اردن آغاز می شود سپس به مصر، بحرین، امارات متحده عربی، قطر و پادشاهی عمان خواهد رفت و دوره گردی اش را در ایستگاه کویت به پایان خواهد برد.

بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا، پمپئو در امان پایتخت اردن به بحث درباره عرصه های همکاری دوجانبه و مسائل مهم منطقه ای از جمله سوریه و روابط تجاری آینده اردن با عراق خواهد پرداخت. او در قاهره درباره «قضایای حساس منطقه ای از جمله ایران و غزه» رایزنی خواهد کرد و «همکاری اقتصادی و انرژی» با مصر را نیز در دستور کار خود دارد. در منامه بحرین، پومپئو راه های توسعه شراکت راهبردی آمریکا و بحرین را جستجو خواهد کرد و به «قضایای مهم منطقه ای از جمله همپیمانی در غرب آسیا برای مقابله با فعالیت های ایران» خواهد پرداخت.
ایستگاه بعدی سفر وزیر خارجه آمریکا ابوظبی امارات است؛ جایی که ایران و یمن و مذاکرات سوئد درباره این کشور، بحث های داغ دو طرف را تشکیل خواهد داد.

در قطر پمپئو خواهد کوشید در کنار ریاست هیات آمریکایی در «گفت و گوی راهبردی واشنگتن-دوحه» بر اهمیت دو موضوع دیگر و نقش قطر در آن تاکید کند؛ نخست «ضرورت وجود شورای همکاری خلیج فارس در مواجهه با ایران» و دوم، افغانستان و مذاکره با طالبان.

ایران، سوریه و یمن محورهای اصلی گفت و گوهای پمپئو را با سران سعودی در ریاض پایتخت عربستان تشکیل خواهد داد و « وزیر خارجه آمریکا تلاش خواهد کرد به جدیدترین نتایج تحقیقات سعودی ها درباره قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی دست یابد.»

بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا، مسقط پایتخت عمان قرار است جایی برای «بحث درباره همپیمانی راهبردی در غرب آسیا، ضرورت اقدام شورای همکاری خلیج فارس در این چارچوب و راه های تقویت صلح در تمام منطقه از جمله یمن و شراکت قوی آمریکا و عمان» باشد.

پمپئو در کویت به عنوان ایستگاه پایانی سفر خود ریاست هیات همراهش را در گفت و گوی راهبردی آمریکا و کویت با تمرکز بر «عرصه های جدید همکاری شامل دفاع و امنیت سایبری و تقویت روابط اقتصادی» بر عهده خواهد داشت و نیز با مقام های کویتی درباره «ضرورت وحدت شورای همکاری خلیج فارس و حمایت از تلاش های سازمان ملل برای توافق جامع سیاسی بین طرف های نزاع در یمن» دیدار و گفت و گو خواهد کرد.

ماموریت دشوار آقای وزیر

این تناقض و تردید مقام های آمریکایی را در جزئیات داغ ترین خبر روز گذشته رسانه های غربی بهتر می توان دید.

رسانه ها گزارش دادند که یک مسئول بلند پایه وزارت امور خارجه آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته است: پمپئو در سفر خود به عربستان سعودی و قطر خواهد گفت که اختلاف بین دو کشور به سود هیچ کدام از آنها نیست. این مقام آمریکایی افزود: وزیر خارجه آمریکا این پیام را به ریاض و دوحه خواهد داد که تنش کشورهای (عربی) خلیج فارس و بحران سعودی –قطری در درجه نخست به سود ایران خواهد بود.

وی درباره سوریه تصریح کرد: فقط برای توضیح می گویم، ما نمی خواهیم تا زمان نامشخصی در سوریه حضور نظامی داشته باشیم. رئیس جمهوری (ترامپ) تصمیم به خروج نیروها گرفته است و ما در حال برنامه ریزی برای این خروج هستیم...اکنون برنامه ای هم برای تسهیل ورود نیروهای عربی به سوریه نداریم...پمپئو حامل این پیام برای کشورهای خلیج فارس و سایر همپیمانان خواهد بود که آمریکا خاورمیانه را ترک نمی کند.

این گزاره ها حاکی از تردید دولت آمریکا تقریبا در همه دستورکارهای سفر پمپئو است؛ از رفع نگرانی های همپیمانان درباره خروج از سوریه گرفته تا برطرف کردن تنش بین عربستان و قطر و نیز امکان احیای شورای همکاری خلیج فارس؛ شورایی که عوامل متعدد از جمله جنگ یمن، دعوای سعودی-قطری و مخالفت برخی از اعضا با رویکرد ضد ایرانی و تحکم سعودی ها بر آن، آخرین میخ ها را بر تابوتش کوبیده است.

کارشناسان می گویند هدف اصلی سفر پمپئو در اظهارات او و بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا مشخص است: اتحاد شرکا برابر ایران با کمترین هزینه برای آمریکا و از جیب کشورهای ثروتمند عربی؛ اما پیگیری قضایایی مانند جنگ یمن و قتل جمال خاشقچی در سفر پمپئو بیش از آنکه مساله یا دغدغه دولت ترامپ باشد اقدامی برای تسکین افکار عمومی مردم آمریکا در سایه انتقادهای شدید رسانه های آمریکایی به بی تفاوتی کاخ سفید در قبال جنایات پادشاهی سعودی است و تنها با این هدف که مردم آمریکا، دولت خود را شریک در قتل های مکرر به دست نظام سعودی ندانند.

52310