خشکسالی باعث پایین رفتن آب سفره‌های آب زیرزمینی و ایجاد شکاف و فروچاله‌هایی در برخی نقاط کشور شده است.بر اساس توضیحات کارشناسان محیط‌زیست فروچاله‌ها همچون بیماری خاموشی در بدن انسان یک‌باره عود کرده و فرد را زمین‌گیر می‌کند، این بحران محیط‌زیست هم‌اکنون مولود رعایت نکردن حقابه‌ها در طول ۳۰ سال گذشته است. به عبارت دیگر باید گفت که خطر این چاله‌ها همچون بمب ساعتی هر یک از اراضی منطقه جنوب را تهدید می‌کند
هیچ یک از اراضی از این پدیده مستثنی نیستند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین استان کرمان، یک کارشناس محیط‌زیست گفت:«در جنوب کرمان و دشت جیرفت آب‌های زیرزمینی به‌صورت سفره‌ای بین دو لایه محکم از گل رس حرکت می‌کنند و در دشت جیرفت و حاشیه هلیل رود مثل رودخانه در سطح زمین جریان دارند و یک لایه شن و ماسه با ارتفاع سه متر که در بین دو لایه محکم از گل پوشیده شده است سفره‌های تحت فشار را تشکیل می‌دهند که منبع تامین آب آن‌ها تقریبا از ارتفاعات شمال جیرفت و کوه‌های رابر،بافت و جبالبارز... است .»
مهران عسکرپور اضافه کرد:«سفره‌های آب زیرزمینی در منطقه جیرفت و عنبر آباد دارای تنوع و در اعماق مختلف زمین قرار دارند و فرو چاله‌ها متعلق به سفره‌های ابتدایی که در شش تا ۱۵ متری از عمق زمین اتفاق می‌افتند چون در گذشته تحت فشار آب بودند.»
وی ادامه داد:«زمانی که رودخانه هلیل در جریان بود این سفره‌ها هم عرض کف هلیل بودند و از آن تغذیه می‌کردند اما حفر چاه‌های بی‌رویه و قطع شدن آب هلیل باعث خالی شدن لایه میانی و ایجاد یک خلا در این لایه شد در صورت تکان خوردن این لایه‌ها در اثر زلزله یا بارندگی این شکستگی در عمق وسطح زمین اینقدر ادامه داده می‌شود تا به یک لایه محکم از قطر زمین برخورد کند و مانع از پیش روی شکاف شود در شهرستان‌های جنوبی از جمله عنبرآباد طول این فروچاله‌ها در بعضی نقاط به ۲۵ کیلومتر هم رسیده و این مشکل در آینده بسیار خطرناک است .اگر در یک منطقه این فروچاله به مناطق مسکونی ورود کند باعث ترک‌خوردگی و نابودی کامل منازل می‌شود.جاری کردن رودخانه هلیل‌رود در یک بازه زمانی ۴۵ روزه می‌تواند باعث تغذیه سفره‌های سطحی و پر کردن خلا موجود در لایه زمین و جلوگیری از فرونشست شود ولی از نظر من این کار به فاجعه رسیده است.»
عسکرپور تاکید کرد:«چندین سال قبل مطلبی را خواندم که یکی از سازمان‌های بین‌المللی اعلام کرده بود در جنوب کرمان با توجه به میزان بارندگی و برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی ۲۰ سال آینده باید مردم این منطقه مهاجرت کنند چون آبی برای آشامیدن وجود ندارد و ۱۰ سال از زمان اعلام شده گذشته و در ۱۰ سال آینده ما با یک چالش خطرناک بی‌آبی در منطقه جنوب استان کرمان مواجه هستیم که اگر اتفاقی نیفتد باعث نابودی کامل منطقه خواهد شد اما اگر طرح جامع آب که در مجلس نهم در وزارت نیرو و وزارت آب مصوب شده است توسط متولیان امر پیگیری شود می‌تواند در بازه زمانی۳۰ تا ۴۰ ساله به منطقه کمک کند تا از تنش بحران آب درآید در این طرح آمده که آب شرب شهرستان‌های جیرفت، عنبرآباد و بخش‌های مرکزی اسماعیلی را از آب سد هلیل تامین کنند و در صورت محقق شدن آن خیلی از چاه‌های اداره آب و فاضلاب خاموش می‌شوند انتقال آب از دریاچه عمان به پنج شهرستان جنوبی از دیگر مصوبات این طرح است.»
فاریاب دچار فرونشست شده است
حسین زراعت‌کار مدیر آب‌های زیر زمینی استان کرمان گفت:« وجود فروچاله‌ها در شمال استان است و ما تاکنون گزارش موثق ومطمئنی از جنوب استان مبنی بر وجود فروچاله ها نداشتیم .»
فرماندار فاریاب به خبرآنلاین گفت:«پدیده فرونشست زمین در چهار روستا از شهرستان فاریاب وجود دارد (روستاهای سلیمان‌آباد ،دره شور،حسین‌آباد سرگل وشاربما )وی گفت:«۲۵ سال خشکسالی باعث شده است آب به زمین تزریق نشود و از طرف دیگر برداشت‌های بی رویه از سفره‌های زیرزمینی از عوامل ایجاد این فرو چاله‌ها است هر چند طی دو سه سال گذشته برنامه‌هایی در راستای صرفه‌جویی در مصرف آب و استفاده از روش‌های نوین آبیاری کاهش کشت‌های پر مصرف در پیش گرفتیم.» فرماندار فاریاب افزود:«یکی از از چالش‌های پیش روی ما در شهرستان فاریاب بحث فرونشست‌ها است و همین پدیده در مرکز شهرک صنعتی این شهر اتفاق افتاده و با وجود تهیه زیر ساخت‌ها مجبور به متوقف کردن کار شدیم .»
بارندگی‌های اخیر شکاف‌ها را عمیق‌تر کرد
رییس آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان به خبرآنلاین گفت:«وظیفه ما اجرایی پروژه‌های تحت فشار جهت مصرف بهینه آب است واگر آبیاری تحت فشار هم انجام شود تا زمانی که برداشت کنترل نشود هیچ تاثیری ندارد کل مناطق کشور درگیر این بحران فرونشست زمین است و در پی بارندگی‌های اخیر شکاف‌های طولی عمیقی در بین مزارع کشاورزی منطقه مشاهده شده است.»
برخورداری افزود:«وقتی شکافی ایجاد می‌شود در واقع آن لایه نشست کرده و لایه آبدار مرده و کاری از کسی ساخته نیست اما برای اینکه دیگر دچار این فرونشست‌ها نشویم تنها راه ممکن کنترل برداشت آب از سفره‌های زیر زمینی است و همه مسوولان در جریان این بحران هستند اما اینکه چرا اقدامی صورت نمی‌گیرد و آب منطقه‌ای کنتور حجمی نصب نکرده و برداشت را کنترل نمی‌کند را باید از خودشان پرسید.»
46
نظر شما