زینب کاظم‌خواه: چندی پیش خبر از تعطیلی چند کتابفروشی منتشر شد. ابتدا کتابفروشی نشر نی تعطیل شد و بعد از آن کتابفروشی نشر آبی اعلام کرد قصد تعطیل کردن کتابفروشی‌اش را دارد. بعد از این‌ها بود که نوبت به کتابفروشی نشر ثالث و ویستار رسید تا موج تعطیلی‌ها ادامه داشته باشد.
حالا بهمن دری معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته است که «به عنوان متولی فرهنگی کشور از تعطیلی حتی یک کتابفروشی آن هم نه فقط در تهران ـ بلکه در هر یک از شهرهای کشورمان ـ عمیقاً متأسف خواهیم شد و تعطیل شدن یک کتابفروشی برایمان نگران کننده است.»
خبر تعطیلی کتابفروشی‌ها در چند روزنامه و خبرگزاری منتشر شد. دری نحوه اعلام خبر تعطیل شدن کتابفروشی‌ها را طبیعی و عادی نمی‌داند و معتقد است «این موضوع حکایت از زمینه‌سازی قبلی عده‌ای با اغراض غیر فرهنگی بود که گذشت زمان صحت موضوع را ثابت کرد.»
بعضی از کتابفروشی‌هایی که اعلام کردند قصد تعطیل کردن کتابفروشی‌شان را دارند، دلیل این موضوع را شرایط اقتصادی و شرایط مجوز دانستند، اما بهمن دری دلایل دیگری را برای تعطیلی این کتابفروشی‌ها عنوان کرده است: «موج سواری یکی ـ دو باب از کتابفروشی‌ها که از قضا ناشر هم هستند و تعداد آن‌ها حتی از انگشتان یک دست هم تجاوز نمی‌کند به دلیل نوع عملکرد و تخلفات صنفی و اداری‌شان است که با اعلام تعطیلی کتابفروشی خود درصدد بودند فرافکنی کنند و تخلفات خود را در سایه اخبار و اقدام جدید پنهان نمایند و جالب اینکه پس از عدم موفقیت این پروژه، آنان اعلام کردند که از تعطیلی کتابفروشی خود منصرف شده‌اند و در حال حاضر این کتابفروشی‌ها هم که در بوق و کرنا فریاد وا فرهنگ‌ها دادند مشغول کتابفروشی هستند. دیگر اینکه چند کتابفروشی که در آستانه تعطیلی قرار گرفتند بیشتر فعالیت اقتصادی و سودآوری برایشان مطرح بود تا اصالت کار فرهنگی و ترویج کتاب و کتابخوانی که این گروه با هدفمند شدن یارانه‌ها و جلوگیری و ممانعت هوشمندانه از معاونت امور فرهنگی از افزایش قیمت کتاب درصدد برآمدند شغل خود را تغییر دهند و اساساً این عده فرقی بین مثلاً خواربار فروشی و بنگاه معاملات ملکی و کتابفروشی قائل نیستند.»
محمدعلی جعفریه مدیر نشر ثالث درباره این اظهار نظر دری می‌گوید: «تعطیلی کتابفروشی‌ها مساله‌ای است که به معاونت فرهنگی مربوط نمی‌شود، این مساله به وزارت بازرگانی و وزیر بازرگانی ارتباط می‌یابد. او باید در این‌باره اظهار نظر کند.»
پژمان سلطانی، مدیر کتابفروشی ویستار نیز که خبر از تعطیلی این کتابفروشی داده بود، این مساله را مربوط به وزارت ارشاد نمی‌داند و می‌گوید: «وزارت ارشاد گفته ما به دلیل تخلفات صنفی و اداری قصد داریم که کتابفروشی‌مان را تعطیل کنیم، اولا که این مساله به وزارت ارشاد مرتبط نیست، دوما اینکه اگر می‌گویند ما تخلف کرده‌ایم بیایند تخلفات ما را رو کنند، ما جز یک وام که همه ناشران از ارشاد گرفته‌اند، پولی از آن‌ها نگرفته‌‌ایم»
او دلیل تعطیلی کتابفروشی ویستار را به دلیل شرایط اقتصادی و مجوز نگرفتن کتاب‌هایشان عنوان می‌کند و می‌گوید: «ویستار سه سال کتاب در نیاورده است و چند سال هم هست که در نمایشگاه شرکت نکرده چه تخلفی می‌تواند داشته باشد؟ اگر ما تعطیلی کتابفروشی‌مان را علم کردیم، نمی‌خواستیم ارشاد در این باره اظهار نظر کند، ما می‌خواهیم مشکلمان را خودمان حل کنیم»
جعفر همایی نیز دلیل بستن کتابفروشی نشر نی را موضوعی جدید نمی‌داند و می‌گوید: «ما از دو سال پیش برنامه داشتیم که کتابفروشی‌مان را بفروشیم»
دری تاکید کرده است: «دسته‌های دیگر که گروه مرجع و وفادار به فعالیت‌های فرهنگی بوده و ذی‌حق می‌باشند در این عرصه، مشکلات و ناملایماتی که متحمل شدند نادیده گرفته شد و البته این گروه نیز چند کتابفروشی دارند و مدت‌ها با انگیزه فرهنگی و علاقمندی به فعالیت خود ادامه می‌دهند، اما به دلایل مالی با مشکل مواجه شدند از جمله اخذ مالیات‌ها و اعمال سلیقه ممیزهای مالیاتی و نیز روبرو شدن با پیشنهادهای وسوسه برانگیز برای واگذاری کتابفروشی‌ها به بنگاه‌های اداری و یا بانک‌های خصوصی در مجموع اعلام تعطیلی برخی از کتابفروشی‌ها با فرآیندی که تحلیل شد به‌نظر می‌رسد زنجیره‌ای از بازی رسانه‌ای است که البته هوشیاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باعث شد این موضوع به فرجامی که سناریوی آن از پیش طراحی شده بود، نائل نشود».
54
نظر شما