این همه کالای بی کیفیت چینی چگونه وارد می‌شود؟

ما با چین قرارداد داریم که کالاهایی برایمان بفرستد که با استانداردهای ما مطابقت و با شرایط ما برابری داشته باشد. چین کالاهای استاندارد برای ما می‌فرستد اما یک سری کالا با کیفیت پایین و قیمت ارزان‌تر تولید می‌کند که به مقصد آفریقا ارسال می‌شود اما سوداگران کالا آنها را به خلیج فارس می‌آورند و با کمک سوداگران محلی این کالاها را در بنادر وارد گمرکات می‌کنند. به دلیل کیفیت پایین کالاها، اجازه ورد به این محموله‌ها داده نمی‌شود و برگشت می‌خورد. در این موقع سوداگران از دو راه برای وارد کردن کالا به کشور استفاده می‌کنند.

اولی ورود کالا به صورت قاچاق از مرزهای گسترده کشور است. در حالت دوم افراد این کالاها را در گمرک می‌خوابانند و پس از حدود سه تا چهارماه این کالا متروکه نام می‌گیرد و به جای عودت به کشور چین مطابق قانون کالای متروکه حراج می‌شود. متاسفانه قانون ما در مورد کالای متروکه قانون درست و مطلوبی نیست. این کالا که حراج می‌شود خریداران آن هم ایرانیان هستند که با خرید آن کالا را وارد بازار کشور می‌کنند. ما معتقدیم این کالای بی‌کیفیت حتی در صورت متروکه شدن در گمرک نباید وارد بازار شود. یا باید برگردانده شود و یا منهدم شود.

 این کالاهای بی‌کیفیت که یا به صورت قاچاق و یا با استفاده از قانون کالای متروکه وارد می‌شود حجم پایینی در مبادلات ما دارد و حدود سه تا چهار درصد کل مبادلات ما با چین است اما آشوب زیادی برپا کرده چون این کالاها عموما کالاهای مصرفی مردم هستند که شامل لباس و محصولات نساجی، کفش، لوازم الکتریکی و برخی کالاهای مصرفی متوسط است. این کالاها هرگز توسط واردکنندگان اصیل کالاهای چینی که به طور مستقیم با چین مبادله دارند وارد نمی شود و توسط قاچاقچیان و سوداگران مرزی و همان خریداران کالاهای متروکه در حراجی‌ها وارد کشور می شود.

ما هم تمام سعی ما این است که به چینی‌ها بگوییم جلوی ورود این کالاها را به ایران بگیرد. برای رسیدن به این هدف برنامه دیگری را هم در نظر داریم و الان ده سال است که در مورد آن داریم با چینی‌ها مذاکره می کنیم که کالای مصرفی به ایران نفرستند. به جای آن وارد ایران شوند و با سرمایه گذاری در کشور این کالا را تولید کنند و سهم مصرفی ما در کشور را به بازار بفرستند. مابقی آن را هم به کشورهای همسایه صادر کنند. ما امیدواریم تا سال آینده مذاکراتمان به نتیجه برسد و به جای واردات این کالاها شاهد تولید این کالاها با کمک چین در ایران باشیم.

گرفتاری دیگر که در مبادله با چینی‌ها داریم این است که یک سری کالاهای چینی صرفا برای ترانزیت از جنوب به شمال وارد کشور می‌شود متاسفانه در مسیر راه رسوب می کند و در کشور باقی می‌ماند. این مشکل هم به خود ما برمی گردد و نه به چین. این کالا که باید به کشوهای آسیای میانه تحویل داده شود مقداری از آن در داخل می‌ماند. اگر چه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز وارد این قضیه شده اما با توجه به گستردگی مرزهای ما از شمال و جنوب این امر به طور کامل با موفقیت روبرو نبوده و همیشه مقداری کالا وارد بازار می‌شود.

مهمترین عاملی که باعث شده مصرف کنندگان ما به کالای چینی روی آورند قیمت پایین این کالاهاست که با توجه به کیفیت پایین قیمت بسیار نازلی هم دارند. اما به این نکته مهم هم توجه داشته باشید که حتی کالای استاندارد و با کیفیت چینی هم در مقام قیاس با کالای تولید داخل ما قیمت کمتری دارد و ارزانتر به دست مصرف کننده می‌رسد. اینجا مشکل را باید وزرات صنایع ما حل کند. الان تلفن دفتر من چینی است واز نظر کیفیت هم با تلفن‌های اروپایی برابری می کند اما قیمت پایینی دارد. این سئوال ما از وزارت صنایع و بازرگانی است. ما بارها از این دو وزارتخانه خواهش کردیم که هیات‌های تحقیقاتی به چین بفرستد و بررسی کند که چرا چین حتی کالاهای مرغوب و باکیفیتش را ارزان‌تر از ما تولید می‌کند. ما یک سری دلیل داریم که متاسفانه برای مسئولان دولتی ما قانع کننده نیست. ما از مسئولان خواهش کردیم تا خودشان هیات بفرستند و تحقیق کنند. می گویند در چین نیروی کار فراوان و ارزان است اما مساله این نیست.

نیروی کار ما متخصص تر و دارای بهره‌وری بیشتری نسبت به نیروی کار چینی است. اما حمایت از نیروی کار و تنظیم روابط کارگر و کارفرما به گونه‌ای که نه به کارگر صدمه وارد شود و نه به کارفرما وظیفه وزارت کار است. من حاضرم هرگونه همکاری با هیات‌های تحقیقاتی داشته باشم. این هیئت‌ها باید به بخش‌های تولیدی و صنعتی چین برود و بررسی کند که چرا کالای آن‌ها قیمت تمام شده‌اش کمتر از ماست.

*رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران

/36