به گزارش خبر آنلاین استان مرکزی در سال هایی که میزان بارندگی مناسب است دریاچه تالاب دارای آب قابل توجهی می شود، اما در سال های کم بارش، دریاچه فصلی تالاب در فصول گرم، خشک شده و گرد وغبارهای نمکی، سلامت هوای شهر اراک را در معرض مخاطره جدی قرار می دهد. تامین حقابه تالاب یک ضرورت است هم برای زنده ماندن این اکوسیستم طبیعی و هم سلامت مردم کلانشهر آلوده اراک که این تالاب ریه تنفسی اش به شمار می رود. منابع تامین آب تالاب به جز بارش های جوی، آب سه رودخانه قره کهریز، فراهان و شهراب و پساب تصفیه فاضلاب اراک است ، اما روند خشکسالی در سال های اخیر ، ساخت بیش از ۲۷۰ آب بند و سد خاکی و بتنی در حوزه آبریز تالاب میقان همچنین حفر بیش از ۲ هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در اطراف آن به کاهش آب و خشکی قسمت هایی از آن دامن زده که تداوم این وضعیت تهدیدی جدی برای این زیستگاه و کیفیت زیست در اراک می باشد و ضرب آهنگ حیات را در قلب تالاب ناکوک می کند.
*تسخیر غیرقانونی حقابه تالاب در اراضی روستای مرزیجران
روزهای پربارش بهاری و نعمتی که خداوند برای طبیعت و پرآبی رود و برکه و دریا و تالاب های ایران رقم زد، اگرچه یک رحمت بود، اما رخوت را در لزوم حفاظت از منابع آبی برای خیلی از ما و از جمله مسئولین به همراه داشت. صدای خوش خروش رود و دریاچه ها و چریان موزون آب در پشت سدها، خواب خرگوشی آورد و به غفلت در مراقبت از آبهایی که زیست بوم طبیعی هستند، انجامید. نمونه اش آنچه این روزها بر سر تالاب میقان اراک آمده است. به صدها بند خاکی و چاه غیرمجاز اطراف تالاب که سالهاست سیری ناپذیر حقابه تالاب را می مکند و تنها اقدام مسئولین استان در مهار آنها دل خوش کردن به تشکیل شورای آب و مصوبات آن بوده، کاری نداریم. این روزها حوزه آبخیز تالاب میقان، دریاچه فیروزه ای رنگی که سخاوتمندانه آغوش بر هزاران پرنده مهاجر گشوده، با خطر جدی خشکی تدریجی در فصل گرم تابستان در دل خشک کویر میقان تهدید می شود. رودخانه پرآب قره کهریز که یکی از مهم ترین جریان های روان آب به سوی تالاب و حقابه قانونی آن است در اراضی روستای مرزیجران در پشت بندخاکی از جنس نخاله های ساختمانی که روستاییان در مسیر عبور رودخانه بسته اند، محصور شده و به اراضی دیم و هندوانه کاری هدایت شده است. این بند اجازه ورود حتی یک قطره از آبی که سهم قانونی تالاب است را نمی دهد. ادعای اهالی مرزیجران در مسدود کردن رودخانه داشتن حقابه اراضی می باشد. این ادعا در حالی است که آنها اراضی دیم را با آبیاری آب پشت بند، آبی کرده اند و کشت پرآب هندوانه را نیز مشغولند.
*محیط زیست : جهاد و شرکت آب منطقه ای باید پاسخگو باشند
متولی حفاظت از تالاب ها طبق قانون اداره کل محیط زیست است. موضوع خطری که تالاب میقان را با قطع یکی از حقابه های مهم تهدید می کند را با مدیرکل این سازمان در استان مرکزی در میان می گذاریم. رضا میرزایی در این رابطه دو دستگاه دیگر را موظف می داند و می گوید : جهاد و آب منطقه ای باید پاسخگو باشند. او به مصوبه آخرین جلسه شورای آب استان در ماه گذشته اشاره می کند و متذکر می شود : در این جلسه دربحث اراضی دیم که تحت شرب قرار گرفته اند جهاد را مکلف کردیم که مشخص کند و در موضوع مرزیجران هم جهاد باید پاسخ دهد. در بحث رودخانه ها هم وزارت نیرو تکلیف را مشخص می کند. اگر رودی بسته شده طبق قانون شرکت آب منطقه ای باید جوابگو باشد. او اگرچه نیاز آبی تالاب را طبق قانون وظیفه اداره کل محیط زیست می داند، اما تاکید می کند : در این رابطه به این دو دستگاه باید تذکر داد.
*سازمان جهاد کشاورزی : شرکت آب منطقه ای مسئول حقابه است
اینکه اراضی دیم را می توان سرخود آبی کرد و آیا نیاز به مجوز دارد یا نه را از مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اراک می پرسیم. محمد شمسی این کار را غیرقانونی دانسته و می گوید : قانونا اجازه ندارند. اگر کشاورزان ادعای حقابه برای اراضی آبی دارند، شرکت آب منطقه ای باید پاسخگو باشد. اجازه و برخورد در بحث حقابه با اداره آب است ما نمی توانیم از کشاورزان مدرک برای حقابه طلب کنیم، اما برای تبدیل کشت دیم به آبی یا کشت هندوانه جهاد دخالت خواهد کرد.
*شرکت آب منطقه ای :
انشاالله رفع مشکل می شود
بحث حقابه را با توجه به پاسخ مسئول جهاد از روابط عمومی شرکت آب منطقه ای استان مرکزی پی می گیریم. مسعود بهاری با بیان اینکه حیات تالاب برای همه ما اهمیت دارد می گوید : با بارندگی های اخیر تالاب بیش از حجم خودش آب دارد. در رابطه با مسدود کردن رودخانه قره کهریز که حقابه تالاب است موضوع را در دستور بررسی قرار داده ایم و در نوبت کارشناسی قرار گرفته که انشالله رفع مشکل می شود. بهاری از ادعای کشاورزان مبنی بر داشتن حقابه اظهار بی اطلاعی می کند.
*یک فعال زیست محیطی : دستگاه های موظف وظایفشان را به هم پاس می دهند
احسان آخانی یکی از فعالان محیط زیست است که به گفته خودش تاکنون بارها بحث به یغما بردن حقابه تالاب را در دستگاه های موظف پیگیر بوده، اما کمتر پاسخ گرفته. او که تلنگر اولیه را در مسدود شدن رودخانه قره کهریز در فضای مجازی زد، می گوید : رودخانه قره کهریز با بارش های خوب امسال رودی زنده و خروشان است که حقابه تالاب نیز به شمار می رود، اما در اراضی مرزیجران زیر شهرک ولی آباد، روستاییان با بستن بند مانع از رسیدن آب به تالاب شده اند. این فعال زیست محیطی متذکر می شود : اراضی این روستا از پساب فاضلاب هم سهم دارند، اما با این ادعا که از رودخانه حقابه دارند، این آب را بگیره کرده اند و کسی هم عین خیالش نیست. آخانی می گوید : وقتی موضوع را به آب منطقه ای گزارش دادم، گفتند ادوات لازم برای شکستن بند نداریم. در حالیکه شهرداری حاضر است ادوات را در اختیارشان بگذارد. او با بیا ن اینکه برای این موضوع به هر دستگاهی که می تواند کاری کند مراجعه کرده، متذکر می شود : همه گول این باران ها را خورده اند و انگیزه ای برای حل موضوع ندارند. محیط زیست در انفعال است و دستگاه های دیگر هم وظایفشان را پاسکاری می کنند و در این میان روزانه ۷۰۰ لیتر در ثانیه آبی که باید به تالاب برسد اینگونه هرز رفته و به یغما می رود و قطره ای آّب به تالاب نمی رسد!؟
گزارش زهره ترکمانی
46
نظر شما