وقتی کسی تصورات ذهنی خود درباره آمریکا را از فیلم‌های هالیوود بگیرد

یعنی اقدام صحیح حاصل فهم درست است و فهم درست نتیجه دسترسی به اطلاعات دقیق است و فهم غلطی هم که از اطلاعات نادرست شکل بگیرد منجر به تصمیم گیری ناشایست و نامناسب خواهد شد.مثلا کسی که از جنایت ها و خیانت ها و پیمان شکنی های آمریکا در تاریخ معاصر مطلع باشد (اطلاعات) به این جمع بندی می رسد که آمریکا قابل اعتماد نیست (تحلیل) و بر اساس این تحلیل تصمیم می گیرد که مذاکره ممنوع (اقدام) یعنی این سه مرحله کاملا به هم وابسته و مرتبط هستند.

حال اگر کسی تصورات ذهنی خود درباره آمریکا را از فیلم های هالیوود بگیرد (اطلاعات) و نظام آمریکا را سالم و قابل اعتماد بداند (تحلیل) و بر این اساس از مذاکره (اقدام) دفاع کند شما که مخالف او هستید با فحش دادن یا برخورد تند کردن نه تنها نمی توانید نظر او را تغییر دهید، بلکه او را در باور و موضعی که دارد بیشتر تقویت خواهید نمود.

راه حل فقط آن است که بکوشید اطلاعات متفاوتی به او بدهید تا به تحلیل جدیدی برسد و به تناسب این فهم جدید تصمیم متفاوتی که مورد نظر شماست بگیرد. توجه به این سه مرحله در حوزه های گوناگون و مسایل مختلف کاملا لازم و ضروری است زیرا حتی در مسایل جاری کشور کلید گشایش و راه حل بسیاری از مشکلات است. بر این اساس گاهی می شود که شخصی خیرخواه از مدیران کشور به دلیل آن که اطلاعات صحیح از یک موضوع ندارد دچار فهمی ناقص و غیر دقیق می شود و بر اساس آن تشخیص ناصواب هم سیاست یا برنامه ای در پیش می گیرد.        

از همین رو مثلا یک جوان معمولی در کف خیابان و عرصه جامعه یا محیط کار حق دارد گاهی با تعجب از خود بپرسد این موضوعی که من می فهمم چرا یک وزیر یا وکیل کشور متوجه نمی شوند؟    
لزوما فهم یک جوان معمولی از برخی بزرگان دیگر بیشتر نیست، اما ممکن است به دلیل آن که اطلاعات بیشتر و دقیق تری دارد به تشخیص بهتری برسد.  بدون شک غالب مدیران کشور اگر از همه مسایل به طور دقیق مطلع باشند تصمیمات حکیمانه تر و درست تری اتخاذ می کنند، اما اگر اطلاعات دقیق و صحیح  و کامل به ایشان منتقل نشود به طور طبیعی بر اساس همان یافته ها و داشته ها تصمیم می گیرند.

مثل این که شما آزمایش یا عکس رادیولوژی بیمار دیگری را اشتباهی به یک پزشک بسیار حاذق و متخصص بدهید. به طور طبیعی او بر اساس اطلاعات موجود تصمیم خواهد گرفت. مولوی تعبیر بسیار زیبایی در این زمینه دارد و می گوید: "پیش چشمت داشتی شیشه ی کبود، زان سبب دنیا به چشمت تیره بود" یعنی اگر عینک با شیشه سبز داشته باشی همه چیز را سبز می بینی و اگر شیشه عینک تو سرخ باشد خواهی گفت که همه چیز سرخ است!
اطلاعات و یافته ها مانند همان شیشه عینک هستند که هرچه دقیق تر و کامل تر و واقعی تر و به روزتر باشند ما را به تحلیل و شناخت و فهم کامل تری خواهند رساند.

* دکترای علوم ادیان از دانشگاه فرانسوی بیروت
* منتشر شده در روزنامه خراسان . ۱۴ آذر ۱۳۹۸