باران درد در دستان پنتاگون

بهنوش خرم‌روز: به نظر می‌رسد اشتیاق پنتاگون برای سلاح‌های کنترل جمعی غیر مرگ‌بار با ساخت سیستم ریزموج تحمیل درد یک گام فراتر رفته است. این وسیله، ‌نمونه تعمیم‌یافته سیستم بحث‌انگیز انکار فعال (Active Denial System) است که از ریزموج‌ها برای گرم کردن سطح پوست استفاده می‌کند و بدون سوختگی، ‌باعث احساس دردی می‌شود که هدف را به فراری سریع وادار می‌کند. سیستم انکار فعال (ADS) در سال 2001/ 1380 پرده‌برداری شد، اما به دلیل مشکلات قانونی و نگرانی‌های امنیتی همچنان مورد استفاده قرار نگرفته است.

با این حال به گزارش نیوساینتیست،‌ هیئت مدیره بخش سلاح‌های غیر مرگ‌بار پنتاگون(JNLWD) ‌ قرار است این سیستم را به روز سازد. نیروی هوایی آمریکا که فناوری رادار این سیستم را بر عهده دارد، در حال افزایش بودجه سالانه این سیستم از 2 میلیون دلار به 10 میلیون دلار است.

آنتن‌های این سیستم در حال حاضر 2 متر است که می‌تواند یک باریکه پرتو با پهنای مشابه تولید کند و به صورت مکانیکی هدایت شود. استفاده از این سیستم خیلی دشوار بود، اما در قلب سلاح جدید، یک آنتن هوابرد فشرده قرار خواهد گرفت که الکترونیکی هدایت خواهد شد و می‌تواند دسته پرتو‌های چندگانه‌‌ای تولید کند که هر کدام را می‌توان در حین حرکت، کنترل و هدایت کرد.

سیستم انکار فعال بحث‌های زیادی را به همراه داشت. یورگن آلتمن،‌ فیزیک‌دان دانشگاه دورتمون آلمان نخستین کسی بود که نشان داد دسته پرتوهای ریزموج بیش از آن حدی که برای دور کردن افراد لازم است،‌ باعث سوختگی و آسیب نمی‌شوند. اما وقتی یکی از هوانوردان آمریکایی در آزمایش‌های اردیبهشت‌ماه سال 2007/ 1386 به سوختگی درجه دو دچار و روانه بیمارستان شد،‌ مسوولان ایت پروژه مجبور شدند در مورد این سیستم بازنگری کنند.

نسخه هوابرد این سیستم که روی هواپیما و چرخ‌بال نصب خواهد شد نیز مجادلات کم‌تری را به دنبال نخواهد داشت. آلتمن در این باره می‌گوید:‌ «با این اندازه آنتن جدا از نوع تولید، دسته پرتوها می‌تواند با تغییر در فاصله، شدت متفاوتی داشته باشد، نه این که فقط کم شود. به‌علاوه این‌که شلیک آن با هر میزان دقتی در حین حرکت دشوار خواهد بود».

دیو لاو، مدیر بخش فناوری JNLWD معتقد است آنتن جدید با کم‌ترین سطح قدرت موثر ممکن عمل خواهد کرد و به یک سیستم تعقیب هدف اتوماتیک پیچیده نیز مجهز خواهد شد. در تحلیل سودآوری که اخیرا صورت گرفته است، دفتر محاسبات دولت در بین 8 سلاح غیر مرگ‌باری که هم‌اکنون در حال ساخت هستند، سیستم انکار فعال را در رده آخر قرار داد.