بعد از این انقلاب به کجا می روید؟

دیوید ایگناتیوس
پس از چند هفته از نمایش مردمی که مصری ها در خیابان های تحریر به راه انداختند اکنون این کشور را می توان نمونه ای از راه سختی دانست که جهان عرب باید با آن دست و پنجه نرم کند. انتقال قدرت در میان اعراب اسان نیست و از آن سخت تر هم گذار از دیکتاتوری به دموکراسی است. اکنون که اعراب از مرحله مبارزه با دیکتاتور گذشته اند باید فرهنگ تحمل و مدارا را در خود پرورش دهند. باید روحیه انسجام و اتحاد ملی را رشد دهند که با توسل به آن بتوانند به تمامی تفاوت های سیاسی ، مذهبی و دیگر موارد اختلاف پایان دهند.

هفته پیش بود که تصویری از نفاق میان مصری هایی که انقلاب را تجربه کردند به نمایش گذاشته شد. زنان معترض مصری به خیابان ها آمدند و البته جمعی از مردان معتصب مخالف حضور زنان در فعالیت های اجتماعی به آنها حمله کردند. به آتش کشیدن یک کلیسا مسیحیان و مسلمانان را به جان هم انداخت و سیزده نفر در این ماجرا جان خود را از دست دادند. معترضان به سازمان اطلاعات مصر حمله کرده و دلیل آن را به دست آوردن اسنادی از جنایت حسنی مبارک و خاندانش اعلام کردند. انچه که فرهنگ دموکراسی به مردمان می آموزد ربودن این تنش ها و یافتن ابزاری مسالمت امیز برای مهار و شاید هم کنترل آن است.

عبارت عربی " سلمیه " به معنای مسالمت که در میدان تحریر تبدیل به شعاری فراگیر شده بود اکنون در دوران پس از حسنی مبارک باید عینیت یابد. چه در زمان حضور دیکتاتور و چه امروز که او نیست مصری ها به این رفتار مسالمت آمیز نیاز دارند. انها که در میدان تحریر جمع شدند از دسته ها و طایفه های مختلف بودند: از سوسیالیست تا طرفدار نظام سرمایه داری، از مرد تا زن ، از مسیحی تا مسلمان. همه آمده بودند و البته زبانی واحد برای بیان مطالبه های خود یافتند. باید امیدوار باشیم که همان مردان و زنان دیروز امروز مبتلا به فراموشی نشده و حافظه تاریخی خود را از دست ندهند.

امروز خطر این است که دموکراسی در حال تولد در مصر تبدیل به ناسازگاری آمیخته به هرج و مرج شود. شاید در مصر هم آن تجربه هرج و مرز پس از انقلاب تکرار شود. انچه بعد از انقلاب فرانسه رخ داد باید درس عبرتی باشد برای آنها که در خیابان تحریر دور هم جمع شدند. دموکراسی خواهان جوان در مصر، تونس و لیبی باید از دور تسلسل باطلی که تمام انقلاب ها به آن مبتلا می شوند نجات یابند. فرهنگ مدارا باید در این کشورها ترویج یابد.

نیم نگاهی بیندازیم به نقش نیروهای امنیتی در مصر بعد از حسنی مبارک. نیروهای پلیس این روزها تبدیل به دشمنان معترضانی شده اند که در میدان تحریر دور هم جمع می شدند. هنوز کشور متعلق به حسنی مبارک با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند. مصری ها امروز بیش از هر زمان دیگری به قانون و نظم نیاز دارند. به نیروی پلیسی نیاز دارند که وظیفه آن تامین امنیت باشد و نه شکنجه مردمان. مصر به سرویس اطلاعاتی درست و درمانی هم نیاز دارد .

اکنون سوال اینجاست که چگونه به اعراب کمک کنیم تا سرویس امنیتی مدرنی بسازند؟ پس از سقوط کمونیسم ایالات متحده به کشورهای اروپای شرقی در تشکیل اینچنین نهادهایی کمک کرد. البته در این فضا باید اعتراف کنیم که آمریکا آن کشور و الگویی نیست که بتواند به مصر برای تشکیل اینچنین نهادی کمک کند.دست واشنگتن با دیکتاتور سابق مصر در یک کاسه بود و همین مساله کاخ سفید را تبدیل به الگویی نامناسب کرده است. شاید لهستان و جمهوری چک که روزگاری شرایطی مشابه مصر را تجربه کردند بتوانند به مصر در این مسیر کمک کنند.

در بحث آزادی مطبوعات بسیار ناامید کننده است که کشوری مانند اردن را الگوی این مساله بدانیم و شاهد ممنوعیت قلم زنی ستون نویس تایمز این کشور به دلیل انتقاد از دولت باشیم. شاید باید به دویست روزنامه نگار و خبرنگار اردنی که هفته گذشته در تمجید آزادی بیان راهپیمایی کردن بارک الله بگوئیم. اگر قرار است ملک عبدالله اردن خود را اصلاح طلب بداند باید بحث آزادی بیان را در آغوش گرفته نه آن که آن را پس بزند. امیدواریم که در روزهایی که اعراب برای رسیدن به دموکراسی و جامعه مدنی مدرن دست و پا می زنند آقای باراک اوباما هم جنبش بیشتری از خود نشان دهد. بسیاری او را سمبل ایالات متحده در این مسیر می دانند. او تمام ویژگی های لازم برای مخاطب قرار دادن مسلمانان و جهان عرب را در این زمینه دارد: مردی آفریقایی - آمریکایی از پدری مسلمان و برآمده از فرهنگ احترام به اقلیت و دموکراسی خواهی.

بسیاری سکوت و یا انفعال باراک اوباما در مواجهه با ماجرای مصر و تونس را به باد انتقاد گرفتند. البته به باور من اگر این موضع را به تلاش اوباما برای عدم دخالت بسط دهیم ارزشمند است . اما اکنون که کشوری مانند مصر از مرحله انقلاب عبور کرده است ، باراک هم باید صدای خود را به گوش دیگران برساند. آیا زمان آن فرا نرسیده است که اوباما سخنرانی تازه ای در قاهره با محور تغییرات جدید داشته باشد؟
دیلی استار سیزدهم مارس/ ترجمه: سارا معصومی

48