محمدهیراد حاتمی:
خبر انتخاب محمد نهاوندیان، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به عنوان چهره اقتصادی سال 89 به هماناندازه که برای خود او غیرقابلباور بود برای ما هم تعجببرانگیز بود. موضوع، اگرچه ساده بود، نتیجه آن تا حد زیادی، شگفتی آفرید. داستان از این قرار بود که از اوایل اسفند، خبرآنلاین، تصمیم به انتخاب چهره سال در حوزههای مختلف گرفت و بر این اساس، به کاربران خود اعلام کرد که چهرههای مد نظر خود را پیشنهاد دهند تا از میان آن گزینهها، چهره سال هر حوزه انتخاب شود. در حوزه اقتصاد، محمد نهاوندیان به همراه 3 وزیر اقتصادی دولت دهم و حمید بهبهانی، وزیر برکنارشده راه و ترابری، به عنوان چهرههای پیشنهادی انتخاب شدند. نتیجه این نظرسنجی تا حد زیادی غیرقابل پیشبینی بود؛ چرا که محمد نهاوندیان با کسب حدود 50 درصد آرا به عنوان چهره اقتصاد سال، از سوی کاربران خبرآنلاین، برگزیده شد و ما بقی آرا در میان 4 نامزد دیگر تقسیم شد. خبری که وقتی با خود محمد نهاوندیان در میان گذاشتیم، اینگونه اظهار نظر کرد: «من اصلاً از این موضوع خبر ندارم!»؛ او که در حین رفتن به جلسه دفاع از پایاننامه یکی از دانشجویان خود بود، دقایقی از وقت خود را در اختیار ما گذاشت تا با او که به عنوان چهره حوزه اقتصاد سال 89، آنهم به انتخاب کاربران خبرآنلاین انتخاب شده است، بدینشرح به گفتوگو بپردازیم.
آقای دکتر، بر اساس نظرسنجی خبرآنلاین در رابطه با تعیین چهره اقتصادی سال، شما به عنوان چهره سال، در حوزه اقتصاد، توسط کاربران، انتخاب شدهاید.
من اصلاً از این موضوع اطلاعی ندارم؛ واقعاً در جریان آن نیستم!
به هر حال شما بر اساس نظرسنجی صورتگرفته به عنوان چهره اقتصادی سال انتخاب شدهاید؛ برای ما هم تا حدی این انتخاب با کسب حدود 50 درصد آرا، غیرقابلباور بود؛ برخی همکاران من اعتقاد دارند که این موضوع میتواند پیامی داشته باشد و آنهم اینکه مردم، بخش خصوصی را بیشتر در نظر قرار میدهند تا مدیرانی که در دولت، مشغول به کار هستند؛ این تحلیل را تا چه اندازه میپذیرید؟
من همانطور که اشاره کردم، اصلاً از این نظرسنجی، اطلاعی نداشتم؛ نتیجه آنرا هم از شما شنیدم؛ در این رابطه، من هرگونه اظهار نظری کنم، امکان دارد، شائبه ایجاد شود، بنابراین، بگذارید تا در این رابطه صحبتی نکنم؛ به نظر من، در این رابطه باید از افرادی که رأی دادهاند سؤال شود، نظر آنها، در این رابطه، مهم است.
پس اگر موافق باشید، بحث را به سمت دیگری پیش ببریم و آن اینکه در حالیکه انتخاب مردم برای یک چهره اقتصادی، چهرهای از بخش خصوصی است، آیا در حوزه اقتصاد و بهویژه تولید، بخش خصوصی پررنگتر ظاهر میشود یا همچنان بخش دولتی، پیشتازی میکند؟
هنوز آن تقسسیمبندی 70 به 30 میان دو بخش دولتی و خصوصی در اقتصاد کشور از نظر مدیریتی، تغییری پیدا نکرده است؛ البته باید پذیرفت که برخی مالکیتها تغییر پیدا کرده است و ظاهر قانونی آن، از مالکیت بیش از 50 درصد دولت در آمده است، اما مدیریتها، هنوز هم بیشتر در دست شرکتهای دولتی است و یا اینکه به عهده شرکتهایی است که در واقع، سلسهمراتب فرمانگیری و انتصاب مدیران آن با یک سازمان یا شرکت دولتی پیوند میخورد که ما اینها را شبهدولتی نامگذاری کردهایم.
ویژگیهایی که در مدیریت بخش خصوصی وجود دارد و آنرا نسبت به مدیریت دولتی ارجح میکند چه مواردی است؟
آن ویژگی اصلی که در مدیریت خصوصی مشاهده میشود، سرعت و واکنش سریع است؛ از سوی دیگر، انعطافپذیری بالا و توان نوآفرینی هم در مدیریت بخش خصوصی به چشم میآید؛ البته در بخشهای مختلف، این موضوع، تفاوت دارد؛ بخش خصوصی، اعم از آنهایی که در حال حاضر واحد تولیدی دارند و یا آنهایی که وارد میدان میشوند، با مجموعهای از افکار، ایدهها و ابتکارها، این اقدام را انجام میدهد.
نزد هر صاحبتجربهای در بخش تولید و تجارت بنشینید، ایدههای بسیاری دارد که آنرا با شما مطرح کند؛ با جوانها هم اگر بنشینید، مشاهده خواهید کرد که آنان صدها ایده دارند. وظیفه دولت، به جای اینکه خود مدیریت بنگاهها یا به اصطلاح، فرماندهی در حوزه اجرایی اقتصاد را بر عهده بگیرد، باید این باشد که بسترساز و راهگشای تحقق این ابتکارها باشد؛ وقتی این اتفاق افتاد، دولت دیگر لزوماً مسئول توفیق یا عدم توفیق برخی از این ایدهها نیست. در فضای رقابت اقتصادی، همچنان که پیروزی در آن نقشآفرینی میکند، در برخی موارد باید شکست هم در آن وجود داشته باشد؛ این شکستهاست که به ما میآموزد چه ایدهای، ایده ناموفق است و باید آنرا کنار زد و به دنبال ایده موفق بود؛ باید فضای نوآفرینی اقتصادی را باز کنیم.
یعنی همان بحثی که بارها مطرح شده است و آن عقبنشینی دولت از فضای اقتصادی کشور است؟
بله. دولت از این نقشی که طی 80-70 سال اخیر داشته که خود را مسئول همه چیز میدانسته است باید عقبنشینی کند؛ دولت باید شأن سیاستگذاری و نظارت خود را جدی بگیرد و از اجرا فاصله بگیرد؛ وقتی دولت و مسئولان دولتی درگیر مدیریت اجرایی میشوند، نمیتوانند وظیفه نظارت و سیاستگذاری خود را بهخوبی انجام دهند؛ ما در این قسمت، مشاهده میکنیم که کاستیهای فراوانی در طول تجربههای دولتیمان داشتهایم.
یک موضوع دیگری که اخیراً شما در رابطه با فعالیت بخش خصوصی به آن اشاره کردهاید، به حوادث مربوط به مصر باز میگردد. اینکه اعتقاد داشتید دو ملت ایران و مصر باید در زمینه تجارت مشترک و گسترده عمل کنند؛ در این رابطه توضیح میدهید؟
فعالان اقتصادی، بلکه کل جامعه اقتصادی ما باید تلاش کند تا فاصلهای که بین دو ملت ایران و مصر و اقتصادهای بزرگ آنان افتاده بود را پر نمایند. امید است در آینده، ارتباطات اقتصادی این دو ملت بزرگ بتواند مقدمات شکلگیری بازار مشترک اسلامی را فراهم کند؛ کاری که لازمه آن، بیداری و توجه به موقعیت مهم دو کشور و نقشی است که این دو میتوانند در عرصه اقتصادی منطقه و جهان ایفا نمایند؛ در عین حال، توجه به این نکته ضروری است که جدایی و فاصله به وجودآمده بین دو ملت بزرگ ایران و مصر، نتیجه نشر اکاذیب درباره ایران و تشدید اسلام- هراسی است که در افکار عمومی جهان به وجود آمد؛ امید آن که با ارتباطات سالم فرهنگی و اقتصادی، همه سیاهنماییها برطرف شده، برادری و همکاری دو ملت، طرح جدیدی را برای حرکت آینده امت اسلامی، به دور از اغوای اغواگران و فتنه بدخواهان ترسیم و متحقق کند.
اخیرا انتخابات اتاق بازرگانی هم برگزار شد؛ تحلیل شما، بهطور خلاصه از برگزاری هفتمین دوره انتخابات پارلمان بخش خصوصی چیست؟
برای پیشبرد درست امور و استفاده از تمامی توان، اتاق میباید از همه ظرفیتهای اعضای خود استفاده کند؛ این موضوع، به انتخابات، معنای جدیدی میبخشد؛ همچنین، امیدواریم سامانه لازم فراهم شود تا از کسانی که در دوره‌های قبل بودند و اینبار به هر دلیل، تصمیم گرفتند که ثبتنام نکنند، استفاده کنیم؛ ما نباید اتاق‌ها را از تجربیات باارزش اعضای آن محروم کنیم؛ در عین حال، باید از نظرات و توان کار جمعی کسانی هم که به دلیل رأی اعضاء، در گروه اعضای رسمی هیأت نمایندگان قرار نگرفتهاند، به بهترین وجه، استفاده نماییم.
/36
نظر شما