آیا سپاه کمبوجیه به ایران باز می گردد؟

لشکری که ناپدید می‌شود

این جمله را اولین بار هرودوت گفت: بدون اینکه بداند دوهزار و اندی سال بعد مسئولانی ایرانی آن را تیتر خواهند کرد. حکایت ارتش 50 هزار نفری ایران که به مصری رفته بود را هیچکدام از مورخان یونانی، ایرانی و مصری جز هردودوت روایت نمی‌کنند . تنها پدر تاریخ در کتاب سوم خود با نام تالیا بعد از شرح برخی از رفتارهای کمبوجیه دوم شاه سلسه هخامنشی در بابل و مصر این داستان را تعریف می‌کند. او این کتاب را با آغاز لشکرکشی کمبوجیه به مصر آغاز می‌کند. «در پادشاهی آمازیس کمبوجیه پسر کوروش با سپاهی عظیم ، شامل اقوام گوناگون امپراتوری خود و از آن جمله ایونی‌ها و آئولی‌ها به مصر لشکر کشید»

این لشکر پس از هفت روز راهپیمایی در صحرا لشکر ایرانیان به واحه‌ای رسید که به گفته تاریخ نگاران الخرجه بود اما پس از ترک این واحه این لشکر عظیم 50 هزار نفره ناپدید شد. البته بنا به نوشته هرودوت مهم‌ترین مشکل این سپاه تمام شدن ذخیره‌ غذایی سپاه بود. این سپاه در میان صحرایی بی‌آب‌وعلف گیر کرده بودند و همین باعث شد به خوردن یک‌دیگر روی بیاورند. اما بعد از این لشگر ایران دچار دردسر تازه‌ای شدند. توفانی شدید و مرگبار بود که ستو‌های عظیم ارتش ایران در لایه‌های شن و خاک فرو برد تمامی افراد سپاه را بلعید و مدفون کرد.

از داستان تا واقعیت
در اینکه این روایت هرودوت در حمله به مصر اتفاق افتاده تردیدی وجود ندارد. این را خیلی از منابع تأیید می‌‌کنند. اما داستان سپاهی که گم شده را تقریباً هیچ منبعی اشاره نمی‌کند.

داستان دوقلوهای دیسکاوری
اما چه شد که داستان این سپاه برسر زبان‌ها افتاد و به جای رسیدگی به آثاری که در داخل کشور در حال تخریب بود از رئیس موره ملی تا کارشناسان همه به دنبال استخوان‌های این سپاه افتادند؟ داستان از آن جایی آغاز شد که دو برادر ایتالیایی به نام آنجلو و آلفردو کستیگلیونی که به خاطر کشف مشهور خود در 20 سال پیش در شهر تاریخی مصر، «شهر طلا» معروفیت جهانی پیدا کرده بودند، ادعا کردند که گمشدگان ایرانیان در دوهزار سال پیش را پیدا کردند. فیلمی از آنها در فستیوال «رورتو» نشان داده شده که بیانگر تحقیق 13 ساله و همچنین پنج سال اعزام هیأت باستان‌شناسی به این منطقه بود.

براساس این فیلم، آنها در سال 1996 شروع به این فعالیت کردند. هیأت باستان‌شناسی در کاوش‌های خود آهن آلاتی را نزدیکی «سیوا» پیدا کردند. کاوش ادامه می‌یابد و آنها به اجساد و استخوان‌های انسانی در یکگودال می‌رسند.‌آنها به این نتیجه می‌رسند که این گودال یک پناهگاه بود در برابر توفان‌های شن. کاوش‌ها آنها را به تعدادی خنجر برنزی و چندین کمان می‌رساند .

آنها همچنین حدود یک‌چهارم مایل دورتر از پناهگاه تیم باستان‌شناسی یک بازوبند نقره‌ای گوشواره و چندین حلقه که شبیه تکه‌های گردنبند بودند را پیدا می‌کنند. تجزیه و تحلیل گوشواره‌ها آنا را به این نتیجه می‌رساند که این اشیا متعلق به دوران هخامنشی هستند. آنها همچنین گورهای دسته جمعی با هزاران استخوان سفید پیدا کرده‌اند و می‌گویند که بقایای لشکر - کمبوجیه - نیز باید در این منطقه موجود باشد.

رسانه های ایرانی همه به تکاپو می‌افتادند و البته اما در این میان سازمان میراث نشان دهد از آغاز مذاکره مصر - مصری که سی‌سال است رابطه رسمی با ایران ندارد برای بازگشت این آثار باستانی خبر داد. هیجان بر رفتارهای همه رسانه‌ای ها و حتی غیررسانه‌ای ها تا جایی بود که رئیس سازمان میراث فرهنگی به عنوان بالاترین مقام مسئول در زمینه میراث فرهنگی ایران در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور پیشنهاد داد تا جلسه‌ای مشترک را با مسئولان وزارت امور خارجه، نماینده تام‌‌الاختیار کشور مصر و نماینده این سارمان برگزار کند تا نکات و مسایل مرتبط با این موضوع از نقطه نظر سیاسی و دیپلماتیک بررسی شوند.

اما زاهی هواس، دبیرکل شورای عالی آثار باستانی مصر و وزیر این کشور به دنبال انتشار این خبر و واکنش ایران یکباره همه چیز را کتمان کرد.

وی در رابطه با این کشف به‌طور صریح در سایت رسمی خودش نوشت: «لازم است من مردم جهان را در زمینه اخباری که به تازگی در روزنامه، خبرگزاری‌ها و شبکه‌ای تلویزیونی درباره برادران دوقلوی آنجلو (angelo) و آفردو (alfredo کاستیگلیونی(glioni cast)» که کشف بقایای ارتش کمبوجیه پادشاه ایرانی را مطرح کرده‌اند آگها و در همین جا اعلام کرد که این دو برادر هیچ پروژه کاوش باستان شناسی را در محوطه تاریخی برنیک پانچریسوس در آبادی باهرین در نزدیکی آبادی سیوا نداشته‌اند.

باز می‌گردند باز نمی‌گردند
بالاخره این سپاه افسانه‌ا ی به ایران باز می گردند یا نه؟ این سؤالی است که آینده باید به آن پاسخ دهد. البته طرف ایرانی بسیار خوش بین است و گفته وزارت میراث و تمدن دعوت نکرد. باید انتظار کشید تا دید بالاخره این سپاه گر واقعیت داشته باشندبعد از 2600 سال به خانه برمی‌گردند یا خیر؟201