در این خصوص، لازم دانستم چند نکته و درد دل را با مردم شریف ایران، بویژه فعالان رسانه ای و روابط عمومی کشور مطرح‌کنم:
۱- فرآیند معاینات دامپزشکی انجام شده روی این سه یوزپلنگ ایرانی، به عنوان گونه ای حساس و در معرض انقراض، با حضور نُه نفر دامپزشک مجرب از داخل و بیرون سازمان محیط زیست و انتقال آن ها از تهران به سمنان، در کمال صحت و سلامت، به عنوان یک دستاورد ملی و حتی بین المللی قابل ارایه و دفاع است. این معاینات و انتقال، طی دو مرحله و در روزهای ۱۷ و ۱۸ فروردین برای ایران، یوزپلنگ ماده، و ۲۷ و ۲۸ فروردین برای کوشکی و دلبر، دو یوزپلنگ نر و ماده، انجام شد.
۲- براساس برآوردها و نظر برخی از متخصصان حیات وحش، در فرایند انتقال این گونه حساس، تلفات بین ۲۰ تا ۳۰ درصد، طبیعی است. اما به لطف خدا و با دقت و حساسیت پرسنل خدوم سازمان محیط زیست، فرایند این معاینات و انتقال، با موفقیت صددرصدی و شیوه ای علمی و دقیق انجام شد.
۳- از نگاه تخصصی حوزه رسانه، اگر خبر این اقدام افتخارآمیز در سطح ملی و بین المللی، در حد یک یا دو پاراگراف خبر مکتوب منتشر می شد، بازخورد مناسبی در افکار عمومی و رسانه ها نداشت.
اما اینکه در لحظه لحظه این تلاش پر استرس و دقیق از جانب تیم دامپزشکی وانتقال، همکاران روابط عمومی سازمان حضور داشتند و با مستندسازی صوتی، تصویری و چندرسانه ای، تلاش های انجام شده را به تصویر کشیدند، می تواند به اهمیت یافتن موضوع، همراهی افکار عمومی و نهادهای تصمیم‌گیر کشور در زمینه مقوله مهم و اساسی حفظ محیط زیست منجر شود.
۴- اینجانب، به عنوان یک مدرس، محقق و البته دانشجوی کوچک عرصه ارتباطات و رسانه و فعال این حوزه، براساس تجارب و مطالعات محدودم، گواهی می‌دهم که پوشش رسانه ای این فرایند افتخار آمیز، بصورت لحظه به لحظه، دقیق و حرفه ای انجام شد و علاقمندان می توانند برای مشاهده اخبار و تصاویر تمامی مراحل فرایند انتقال این سه یوز ایرانی به پرتال، کانال و صفحه اینستاگرام سازمان محیط زیست مراجعه فرمایند. اگرچه همیشه کاستی هایی در اقدامات انسانی وجود دارد، اما با توجه به تنگناهای نیروی انسانی، ابزارها و عدم تخصیص اعتبارات مناسب به روابط عمومی ها در کشور و سازمان محیط زیست، که همگی ما بر آن ها واقف هستیم، با بضاعت موجود، این شیوه پوشش رسانه ای، بسیار مسوولانه و حرفه ای انجام شد.
۵- متاسفانه معدودی از رسانه ها و خبرنگاران (که برخی حتی همسو با دولت محترم نیز هستند)، با دروغ ها و مطالب منفی خود، این اقدام افتخار آمیز را به عنوان یک شکست و عدم شفافیت مطرح‌می کنند. در این خصوص، دو شبهه مطرح شده است. اول اینکه، چرا تصمیم به انتقال یوزها رسانه ای نشده بود؟ و بنابر قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، سازمان باید اطلاعات مربوط به یوزها را منتشر کند. شبهه دوم هم عدم حضور خبرنگاران در فرایند انتقال بود.
در پاسخ به شبهه اول باید گفت که این تصمیم در موارد متعدد، از جمله در آذر و بهمن ماه ۱۳۹۸ از جانب مدیرکل محترم محیط زیست استان سمنان و مدیرکل محترم حیات وحش سازمان، مطرح و اطلاع رسانی شده بود که اخبار آن در سایت خبرگزاری ایرنا و سازمان محیط زیست، موجود و با یک جستجوی ساده اینترنتی قابل دستیابی است. ضمن اینکه براساس قانون دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات، در صورت طرح پرسش افراد در این سامانه، سازمان حفاظت محیط زیست ظرف ده روز به تمامی پرسش های مرتبط با حوزه های عملیاتی خودش پاسخ خواهد داد. البته این پرسش ها لازم است در سامانه ثبت شود و در قالب نامه های سرگشاده، قابل رسیدگی نیست. علاوه بر آنکه، براساس ارزشیابی دبیرخانه مرکزی این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست، یکی از پاسخگوترین نهادهای کشور به پرسش ها، در کمترین زمان ممکن بوده است.
در خصوص شبهه دوم نیز، این نکته گفتنی است که چنین اقدامات حساس و تخصصی، با برگزاری همایش و سمینار متفاوت است و نمی توان با دعوت از خبرنگاران متعدد، بیهوشی، معاینات حساس، به هوش آوردن و انتقال حیوانات را انجام داد. ضمن اینکه در تمامی طول این فرایند، دوربین ها و کارشناسان رسانه ای روابط عمومی سازمان حضور داشتند و تمامی این مراحل، به سمع و نظر مخاطبان، در رسانه ها و فضای سایبری رسیده و خواهد رسید.
علاوه بر آنکه در هر دو مرحله رهاسازی یوزها در پارک ملی توران، دوربین های صداوسیمای استان سمنان حضور داشت و این تصاویر نیز منتشر شد.
۶- قطعا اکثر قریب به اتفاق رسانه ها و فعالان این حوزه به انصاف، بیطرفی و شفافیت معتقدند و در همین مسیر حرکت می کنند؛ اما احتمالا تعداد اندکی از خبرنگاران و رسانه ها، مطلع یا متوجه این موضوع نیستند که با تحت فشار و استرس قرار دادن برخی سازمان ها و دستگاه ها، از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، در کشوری نظیر ایران با توجه به ویژگی های اجتماعی و تاریخی اش، تا چه حد به جریان آزاد اطلاعات و اخبار و تعامل با سازمان ها ضربه وارد می کنند و باعث می شوند که مدیران و تصمیم سازان کشور، در تنگنا قرار بگیرند. طبعا اطلاع رسانی، پرسش گری و انتقاد دقیق و منصفانه، وظیفه رسانه ها و خبرنگاران گرامی و باعث رشد و بالندگی کشور و دستگاه ها می شود. اما اتهام زنی، مچ گیری و ایجاد حاشیه برای سازمان ها، همچنین انتشار اخبار کذب، منفی و مطالب غیر علمی و بی منطق، تمرکز و پویایی سازمان ها را خواهد گرفت و در این مسیر، مردم و کشور عزیزمان متضرر خواهند شد.
لازم به ذکر است که در دوره حدودا دو ساله ای که بنده مسوولیت روابط عمومی سازمان محیط زیست را پذیرفته ام، علاوه بر جلسات و گفتگوهای مختلف با فعالان رسانه ها و خبرنگاران، حداقل ۱۰ تور رسانه ای و آموزشی برای این عزیزان برنامه ریزی و اجرا شد تا شاهد تعامل و دوستی روزافزون با رسانه ها باشیم. اما شوربختانه، چند نفر که تعدادشان به انگشتان یک دست هم نمی رسد با اقداماتی سبکسرانه، سیاه نمایی و تخریب علیه سازمان محیط زیست، تلاش می کنند که وجهه کارکنان و مدیران خدوم این سازمان را در منظر سایر رسانه ها و افکار عمومی مخدوش کنند که البته به لطف خدا، هیچگاه توفیق نیافته اند. اما این شیوه های منسوخ، باعث می شود که اقدامات مثبت سازمان و روابط عمومی در مسیر تعامل روزافزون با رسانه ها و عموم خبرنگاران تحت الشعاع قرار بگیرد.
۷- یک نکته مهم دیگر نیز آن است که مدیران ارشد و میانی کشور لازم است که نسبت به نقش حساس و اثرگذار فعالیت رسانه ای و روابط عمومی، وقوف بیشتری داشته باشند و با حمایت معنوی و مادی از این حوزه مظلوم که بسیار در حق‌اش جفا شده و تلاش هایش دیده نشده و نمی شود، در بیان دستاوردها و موفقیت های کشور و حوزه های مدیریتی خویش، توفیق افزون تری کسب کنند.
زیرا اگر اقدامات و تلاش ها در سازمان های مختلف، به شکل حرفه ای و تخصصی، در رسانه ها و افکار عمومی مطرح نشود، انگار هیچ اتفاقی نیافتاده و عملکردی انجام نشده است.
در انتها امیدوارم که در چنین مواردی، همکاران رسانه ای و روابط عمومی ها در تمامی نهادهای کشور، از جمله دولت و وزارتخانه های مختلف، با انعکاس اخبار صحیح حوزه های مختلف، به سازمان‌هایی که ناجوانمردانه، تحت بمباران اخبار دروغ و منفی برخی افراد و رسانه های داخلی و خارجی معلوم الحال قرار می گیرند، مدد رسانند و با انعکاس اخبار صحیح و مثبت، از بروز ناامیدی در بین مردم و مسوولان پیشگیری کنند، انشالله.
*مدیرکل روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست
۴۷۲۳۲
نظر شما