سیدابراهیم علیزاده: ساعت 10:15 صبح روز یکشنبه 30 فروردین ماه امسال، زمان وداع 12 کارگر معدن زغال‌سنگ باب نیزوی کرمان بود که هرچند در روزهای اول بعد از این اتفاق برخی از مسئولان زیر سؤال رفتند ولی بعد از آن دیگر این موضوع نیز چون این کارگران بخت برگشته در خاک‌های همان معدن دفن شد و هنوز هم دیه این کارگران پرداخت نشده است و در این شرایط رئیس فراکسیون کارگری مجلس با تشریح آخرین بررسی‌های مجلس در این مورد، اعلام می‌کند: «کشته شدن چند نفر از این کارگران تعمدانه بود.»
در یک روز مانده به پایان اولین ماه امسال، هنوز چند ساعتی از صبح روزی که کارگران معدن زغال‌سنگ باب نیزوی کرمان دلهره‌های خانواده خود را از رخ دادن اتفاقی در معدن مانند سال‌های گذشته با وعده دریافت اندکی مزد در پایان ماه تسکین داده بودند، هنگام استخراج زغال‌سنگ به حفره‌ای عظیم از گاز متان برخورد می‌کنند و مزد اطمینان خود به کارفرمایی که مسئولان به او اعلام کرده بودند کار در این معدن را تعطیل کند، گرفتند. مزدی که نتیجه‌اش تیتر یک، تعدادی از روزنامه‌های صبح روز 31 فروردین امسال بود: «12 کشته در حادثه معدن باب نیزوی کرمان» بعد از حادثه هم هرچند مسئولان وزارتخانه‌های صنایع و کار و دیگر دستگاه‌های مرتبط در محل حاضر شدند اما نه گره‌ای از کار باز شد و نه دردی از خانواده‌های کارگران کشته شده درمان.
آنها تنها بیان کردند قبل از وقوع حادثه به کارفرما اعلام شده بود که واحد را تعطیل کند و بعد از این نیز این معدن را با 200 نیروی کار تعطیل و موضوع را در آنجا دفن کردند.
البته فردای آن روز رئیس فراکسیون کارگری مجلس در نامه‌ای به رئیس مجلس عنوان کرد: «مطابق ماده 198 آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی در خواست تحقیق و تفحص در مورد حادثه انفجار معدن باب نیزوی کرمان که حداقل 12 نفر جان خود را از دست داده‌اند را دارم.
متأسفانه این حادثه با وجود هشدارهای بازرس کار مبنی بر ضرورت تعطیلی معدن و تذکر مسئولان امنیتی در روز قبل از حادثه که گاز موجود را بیش از حد مجاز اعلام کرده بودند، اتفاق افتاده است.» همچنین محجوب در همان روز خبر داده بود که از فردا تفحص در مورد حادثه معدن زغال‌سنگ زرند در مجلس شروع می‌شود و در 12 اردیبهشت ماه همزمان با روز جهانی کارگر یعنی دو هفته بعد از این حادثه نیز متذکر شده بود: «این ادعا وجود دارد که در پایان سال گذشته بازرس کار به اداره صنایع اعلام کرده بود که پروانه بهره‌برداری این معدن تمدید نشود، اما با وجود این تمدید شده است و آنها معتقد بودند در این معدن باز حادثه‌ای رخ خواهد داد.
هم‌اکنون نیز مقرر شده در هفته جاری هیأتی از اعضای فراکسیون کارگری مجلس و معاونان وزیر صنایع برای بررسی این حادثه به شهر کرمان سفر کنند» و دیگر خبری نه از بررسی فراکسیون کارگری مجلس شد و نه دستگاه‌های دولتی. تا اینکه چند روز قبل وزیر صنایع در گفت وگویی اعلام کرد که دیه این کارگران کشته شده نیز پرداخت نشده است که البته وقتی پرونده کشته‌شدگان سال 84 حادثه این معدن در دادگاه مسکوت مانده باشد و هنوز دیه آن کارگران پرداخت نشده باشد (به گفته دبیر اجرایی خانه کارگر استان کرمان) این چنین چیزی طبیعی است.
هنوز به پرونده‌ها رسیدگی نشده است
علی رضا محجوب (رئیس فراکسیون کارگری مجلس) در این مورد به خبرنگار «خبر» می‌گوید: «بعد از اعزام به کرمان و برگزاری جلسه‌ای با مسئولان مربوطه هرچند قصد بازدید از محل حادثه را داشتیم اما امکان ورود به واحد نبود. پس از آن نیز به استقبال خانواده‌های قربانیان رفتیم و با آنها گفت‌وگو کردیم و قرار شد که کار به صورت قانونی پیگیری شود اما دو هفته قبل نامه‌ای از این خانواده‌ها دریافت کردیم که هنوز به وضعیت پرونده‌های آنها رسیدگی نشده است.»
وی ادامه می‌دهد: «هرچند ما مطمئن بودیم سکوت فقط کمک به دفن شدن این موضوع می‌کند اما با وجود این، فشار کافی نیاوردیم و همین باعث شد که موضوع تا حدی فراموش شود. ما باور نداریم بدون فشار بر سیاست‌های دستگاه‌های قضایی نتیجه‌ای حاصل شود و اگر نتیجه‌ای در این مورد حاصل نشود، فشارهای خود را افزایش خواهیم داد.»
دبیر کل خانه کارگر تصریح می‌کند: «قرار شده از این خانواده‌ها دعوت کنیم که تا دو هفته دیگر در جلسه‌ای حضور پیدا کنند و ما نیز با آرام کردن آنها، مجدد به آنها بگوییم کار از مجرای قانونی خودش دنبال شود ولی این‌بار دیگر جدی‌تر این موضوع پیگیری خواهد شد.» این نارضایتی خانواده‌های کارگران کشته شده در حالی است که رئیس کل دادگستری استان کرمان که علت اولیه وقوع حادثه را نشت گاز متان از لایه‌های زیرزمین عنوان کرده بود، بیان کرده بود: «برای بررسی موضوع قطعاً کارشناس تعیین خواهد شد و در این زمینه به شکایت همه اولیای دم در دادسرای عمومی و انقلاب زرند رسیدگی خواهد شد.»
کشته شدن تعدادی از کارگران قتل عمد بود
محجوب در مورد وقوع این حادثه نیز اظهار می‌کند: «ما با بازرس کار مذاکره و با شاهدان این حادثه صحبت کردیم. برداشت ما این است که یک نوع تحمیل جاهدانه مسئولان نسبت به کارگران انجام شده است. چرا که برهرکس روشن بود در شرایط خاص آنجا و تراکم گاز بالای آن، هر آن احتمال حادثه وجود داشت.»
وی در ادامه از موضوع تازه‌ای در این مورد خبر می‌دهد و می‌گوید: «بعد از حادثه افرادی برای کمک به کار گرفته و آنها نیز قربانی این حادثه شدند. اما این کار مسئولان در واقع از باب کمک نبوده، بلکه قتل تعمدانه بوده که به خاطر کشف اجساد فوت شدند.»
دبیر کل خانه کارگر با بیان اینکه حداقل دو یا سه نفر از قربانی‌ها با علم و اطلاع به این که با این کارشان کشته خواهند شد، فوت شدند، می‌گوید: «هرچند امیدی به نجات جان کارگران کشته شده نبود ولی از سر عجله و شتابزدگی تعدادی به کمک رفتند که آنها نیز کشته شدند.»
وی تصریح می‌کند: «اطلاعات می‌گوید مدیران مربوطه با تحکم آنها را فرستادند که این قتل سهوی به حساب نمی‌آید بلکه اقدامی عامدانه برای قتل است که این‌ها را در منطقه نیز ما گفتیم.» قبلاً نیز اعلام شده بود که یکی از این 12 کارگر مسئولی بوده که برای امداد کشته شده است. این را رئیس کل دادگستری استان کرمان خبر داده و گفته بود: «در این حادثه متأسفانه 11 کارگر به همراه مسئول معدن به نام مهندس حمید زارع جان خود را از دست دادند.»
محجوب در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود اینکه بازرس‌های کار به این واحد اعلام کرده بودند کار را تعطیل کنند اما همچنان به فعالیت خود ادامه دادند؟ اظهار می‌کند: «این واحد باید خیلی قبل‌تر از وقوع این حادثه تعطیل می‌شد اما استدلال آنها این بود که با توجه به بیکاری منطقه این واحد باید همچنان کار خود را ادامه می‌داد، اما اکنون دیگر وزارت صنایع اقدام به تعطیلی آنجا کرده است.»
طبق آمارهای سازمان بازرسی کار وزارت کار از سال 72 تاکنون وقوع چهارحادثه مرگبار در این معدن که دیگر اکنون تنها خاک می‌خورد، 32 نفر کشته شده‌اند و قبل از این حادثه فروردین ماه امسال این رقم 20 کشته بود. ولی با وجود این، واحد باب نیزوی کرمان تا ابتدای امسال با حدود 200 کارگر در حال فعالیت بود. از سوی دیگر در کمتر از 10 روز قبل از وقوع این حادثه مسئولان از افزایش 60 درصدی ضریب ایمنی فعالیت در معادن و رسیدن تعداد کشته‌های معادن به یک کشته به ازای هر 16 میلیون تن مواد معدنی استخراجی خبر داده بودند که این همه خودش جای تأمل دارد.
نظر شما