"دریک" که با پشتوانه طلا ضرب می‌شد اولین واحد پولی ایرانیان بود، بعد از آن دوره انواع واحدهای پولی بر مبنای پایه فلزی ( طلا، نقره و مس ) ضرب شد تا اینکه در قرن سیزدهم میلادی و در زمان چنگیز خان مغول واژه تومان رواج پیدا کردکه برابر با ده هزار دینار بود اما در زمان صفویه به دلیل تجمع طلا و نقره در خزانه سلطنتی و کمبود طلا در بازار و در دست مردم برای داد و ستد اقتصاد کشور دچار رکود تجارت شد و ارزش تومان کاهش پیدا کرد با پشتوانه طلا ضرب نشد تا اینکه در زمان نادر شاه پس از انجام فتوحات بسیار در هند و جمع آوری غنائمی بالغ بر 70 میلیون لیره استرلینگ تومان طلا دوباره ضرب شد که شامل اجزای مختلفی بود ولی حجم اصلی پول رایج کشور نقره بود که در چند شهر ضرب می‌شد اما در دوره قاجاریه واحد پولی به قران تغییر پیدا می‌کند و این سکه برای اولین بار در زمان فتحعلی شاه ضرب شد.
یک قران نقره برابر یک دهم تومان و معادل 5/1 شیلینگ انگلیسی بود در زمان محمد شاه از وزن نقره قران کاسته شد. در این زمان لرد کمپیل فرستاده سیاسی به دربار ایران در گزارش خود به مدیران کمپانی هند شرقی می‌نویسد: " پول رایج جدید به خاطر کم وزنی و تقاضای زیاد صرافان برای مبادله با سکه‌ها با سکه‌های خرد نارضایتی زیادی در جامعه ایجاد کرده است."
در زمان ناصر الدین شاه از وزن قران کاسته شد که برخی نویسندگان خروج دائمی‌نقره از ایران را دلیلی برای این امر تلقی می‌کردند در این زمان ناصر‌الدین‌شاه در سفر اروپایی خود در سال 1875 تصمیم به تمرکز امر ضرب سکه در پایتخت را گرفت که یکی از این ضرابخانه‌ها نیز توسط حاج امین الضرب معروف اداره می‌شد اما در طول این دوران به دلیل کاهش ارزش جهانی نقره و کاستن دائم از وزن قران باعث شد تا ارزش واحد پول ایران یعنی قران نقره طی 100 سال به یک پنجم برسد تا اینکه بعد از تاسیس بانک ملی ایران واحد پولی ایران به ریال تبدیل شد.
/36
نظر شما