نشست یک روزه سازمان همکاری های شانگهای برای بررسی مسائل افغانستان روز سه شنبه 16 فروردین در مسکو با حضور معاونین وزارت امورخارجه کشورهای عضو و ناظر برگزار شد.در این اجلاس معاونین وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران،روسیه، چین، پاکستان،ازبکستان و نمایندگانی از هند،قزاقستان وتاجیکستان شرکت داشتند.حضور آقای لودین معاون وزارت امور خارجه افغانستان که به عنوان مهمان از سوی روسیه به این نشست عودت شده بود،نشان از توجه سازمان همکاری های شانگهای به مسائل افغانستان داشت.معمولا در اجلاس های شانگهای، مسائل مرتبط با کشورهای عضو یا ناظر مورد بحث و بررسی قرار میگیرد، اما در نشست اخیر،طرح مسائل امنیتی افغانستان نشانگر نگرانی های اعضای شانگهای بود.در این نشست مشخص شد که کشورهای شانگهای از سه موضوع نگران هستند.
1.نگرانی از تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان
بعد از حضور نیروهای ائتلافی آمریکا و ناتو در افغانستان،تولید و قاچاق مواد مخدر در این کشور نسبت به گذشته چهل درصد رشد داشته و از طریق مرزهای کشورهای منطقه،به مقاصد خود و عمدتا به اروپا ارسال شده است.افزایش غیرقابل انکار مواد مخدر یکی از نگرانی های جدی اعضای سازمان شانگهای بود.شرکت کنندگان در نشست مسکو اعتقاد داشتند مواد مخدر نه تنها فقط به اروپا صادر شده بلکه در درون کشورهای منطقه نیز رسوب کرده و متاسفانه شمار زیادی از جوانان این حوزه به مواد مخدر و بویژه هرویین آلوده شده اند.در سال های اخیر،این نگرانی مشترک کشورهای منطقه،با خودداری آمریکا از مقابله با تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان تشدید شده است.نتایج این نشست نشان داد که یک اراده منطقه ای با حمایت سازمان همکاری های شانگهای برای مبارزه با تولید و قاچاق مواد مخدر در حال شکل گرفتن است.
2.نهادینه شدن تروریسم و رشد افراط گرایی
نگرانی دوم کشورهای عضو سازمان شانگهای که در اجلاس مسکو مطرح شد، نهادینه شدن تروریسم و رشد افراط گرایی در افغانستان بود.وی گفت: آمریکا پس از حادثه مصنوعی 11 سپتامبر به افغانستان حمله کرد تا به اصطلاح با تروریسم و افراط گرائی مبارزه کند،اما متاسفانه در طول قریب به یک دهه که از اشغال افغانستان می گذرد،نه تنها بطور جدی با تروریسم در افغانستان مبارزه نشد، بلکه دامنه تروریسم و افکار افراطی به کشورهای منطقه بخصوص در آسیای مرکزی هم توسعه پیدا کرد.امروز کشورهای عضو سازمان شانگهای به دنبال راهکار برای رفع این نگرانی جدی منطقه ای هستند.
3.دائمی شدن حضور آمریکا در افغانستان
دائمی شدن حضور آمریکا در افغانستان به عنوان یک تهدید جدی ،برای امنیت منطقه و بخصوص همسایگان افغانستان،نگرانی سوم کشورهای عضو شانگهای بود .شرکت کنندگان در اجلاس مسکو در عین حالی که از اعلام تصمیم آمریکا و ناتو برای خروج نیروهای خود از افغانستان حمایت می کردند،نسبت به اجرائی شدن این تصمیم مردد بودند.متن سخنرانی ها نشان می داد که این کشورها از احتمال امضای معاهده استراتژیک افغانستان و آمریکا و ایجاد پایگاههای نظامی در افغانستان نگران هستند.تلاش های دولت افغانستان برای برقراری صلح و امنیت در این کشور ازجمله تاسیس شورای صلح،بطور طبیعی با دائمی شدن حضور آمریکا در افغانستان مغایر است و تلاش های صلح طلبانه این شورا را خنثی خواهد کرد. طالبان اعلام کرده که در صورت امضای پیمان استراتژیک به روند صلح نخواهد پیوست و این امر به معنای نافرجام بودن آینده مذاکرات بین الافغانی است.
در نشست مسکو مشخص شد که روسیه با گذشت 20 سال پس از خروج از افغانستان، قصد دارد بطورجدی به مسائل امنیتی افغانستان بپردازد که البته این امر نمی تواند خوشایند آمریکا و غرب باشد.چندی قبل روزنامه انگلیسی، گاردین از امکان نزدیکی سازمان شانگهای و افغانستان، ابراز نگرانی کرده بود.به دنبال پیشنهاد عضویت ناظر افغانستان در سازمان شانگهای،سایت آمریکائی Antiwar.com نیز در مقاله ای نوشت مطمئن نیست که شانگهای، به پذیرفتن اعضای جدید علاقه نشان دهد و در صورت ابراز علاقه،شانس مغولستان و ترکمنستان برای ورود به سازمان شانگهای ، بیشتر از افغانستان است.
در مجموع بنظر می رسد نزدیکی افغانستان با اعضای سازمان همکاریهای شانگهای،که موجب تقویت جایگاه افغانستان در منطقه میگردد، مسئلهای نگران کننده برای غرب است.نکته ای که بیشتر غرب و آمریکا را نگران می سازد،حمایت رو به رشد دو عضو شورای امنیت یعنی روسیه و چین در تثبیت اوضاع افغانستان است.روسیه و چین با توانمندی اقتصادی و نظامی خود با کمک ایران، تاجیکستان و قزاقستان، میتوانند نقش غرب و آمریکا را در امور افغانستان کمرنگ نمایند.
قرار است موضوع افغانستان در دستور کار اجلاس سران سازمان همکاری های شانگهای که روز 15 ماه ژوئن در 'آستانه' پایتخت قزاقستان برگزار شود،گنجانده شود.در این اجلاس با ارائه نتایج مذاکرات مسکو ،راهکارهایی برای رفع نگرانی های کشورهای منطقه از مسائل امنیتی افغانستان تدوین خواهد شد.نتایج اجلاس آستانه ممکن است بسیاری از مسائل را در مورد امنیت منطقه و افغانستان روشن نماید.
نظر شما