زغال از دوران باستان توسط مردمان مصری کشف و برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. از مدت‌ها قبل نیز به عنوان عامل حذف بو و طعم شناخته شده است؛ بعدها اولین صافی زغالی در 1910 توسط آلمانی‌ها کشف شد و در 1928 در شیکاگو، آمریکایی‌ها برای حذف کلر باقیمانده آب آشامیدنی از زغال استفاده کردند.
نوع جدیدی از آن به نام زغال فعال یا کربن فعال چند سالی است وارد بازار شده و جزو مواد اولیه اصلی بسیاری از محصولات امروزی قرار گرفته است. کربن فعال یک پودر کاملاً سیاه رنگ، بدون بو و بدون طعم است که از پوست گردو و نارگیل به‌دست می‌آید. این ماده که سال‌های طولانی در تصفیه آب معمولاً به منظور حذف ترکیبات آلی طبیعی، ترکیبات بو و مواد شیمیایی استفاده می‌شده چند سالی است که در محصولات جدید و به روز به ویژه محصولات خوراکی هم کاربرد فراوان پیدا کرده است. چرا که با فعال شدن کربن، قابلیت‌های آن افزایش پیدا کرده و می‌تواند با توجه به خاصیت آنتی باکتریال و ضد عفونی کننده، مواد گوناگونی از جمله مواد آلوده و سمی را جذب کند.
آشنایی با نحوه کار کربن فعال
مهم‌ترین خاصیت کربن فعال گیاهی، جذب آلودگی‌ها، سموم و سایر ذرات مضر است که در تمامی محصولات حاوی کربن فعال از این خاصیت مهم استفاده می‌شود. معروف‌ترین آزمایش در این حوزه، آزمایش تصفیه آب با کربن گیاهی است که پس از ترکیب کربن فعال با آب، تمام مواد مضر و آلاینده از قبیل حلال‌ها، آفت‌کش‌ها، ضایعات صنعتی و سایر مواد شیمیایی جذب شده و در نتیجه آب تصفیه می‌شود. به همین دلیل است که در سیستم های تصفیه آب سراسر جهان از این ماده استفاده می‌شود.
از این ترکیب در بسیاری از محصولات مانند آدامس، خمیردندان، دهان‌شویه‌ها و همچنین محصولات مربوط به پوست مانند ماسک‌ها، کرم‌ها، شامپو، استفاده می شود چرا که دارای ویژگی‌هایی چون تمیزکنندگی و خواص ضد باکتری است. علاوه براین، استفاده از محصولات حاوی کربن فعال گیاهی برای دهان و دندان باعث کاهش پوسیدگی دندان و ممانعت از ایجاد پلاک بر روی سطح دندان و لثه می‌شود. همچنین با از بین بردن سموم سطح زبان و رفع بوی نامطبوع دهان از بیماری‌های مختلف دهان و دندان جلوگیری می‌کند.
