به گزارش خبرآنلاین، موضوع برجام و نحوه بازگشت آمریکا به آن هنوز مساله ای حل نشده باقی مانده و معلوم نیست دو طرف با چه ساز و کاری آن را احیا خواهند کرد. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان اخیرا در گفتگویی با شبکه تلویزیونی سی ان ان اظهار داشت که اقدامات تهران مطابق با توافق هسته‌ای است و اکنون ایالات متحده باید به اجرای تعهداتش بازگردد که در آن صورت ایران بلافاصله برای پاسخ دادن آماده خواهد شد.
ظریف در ادامه به این شبکه خبری بیان کرد: همانطور که گفتم ایالات متحده نیاز به اثبات حسن نیت خود دارد همانچنان که ما پیش از آن حسن نیتمان را اثبات کرده‌ایم. ما از محدودیت‌های توافق هسته‌ای دور هستیم برای اینکه ایالات متحده تلاش می‌کند یک جنگ اقتصادی کامل علیه ایران تحمیل کند. مساله این است که آیا ایالات متحده و دولت جدید می‌خواهد از سیاست های قدیمی، سیاست‌های شکست خورده دولت ترامپ پیروی کند یا خیر. "سی جی تی ان" تلویزیون انگلیسی زبان چین روز سه شنبه در یک گزارش تحلیلی ضمن بازتاب اظهارات وزیر خارجه ایران با «سی ان ان» نوشت: تحلیلگران معتقدند مواضع محمد جواد ظریف ممکن است زمینه مذاکرات در مورد احیای مجدد این توافق را با وجود اصرار ایران برای لغو تحریم ها توسط آمریکا، فراهم کند.
اظهارات وزیرخارجه ایران در حالی مطرح می شود که پیش از این وزیرخارجه آمریکا خواستار بازگشت ایران به تعهداتش شد و از سوی دیگر مکرون رئیس جمهور فرانسه خواستار مشارکت کشورهای عربی در مذاکرات برجامی شد.
>>> بیشتر بخوانید:
ظریف: با بازگشت آمریکا به برجام ایران فوری آماده پاسخ می شود
آقای مکرون! ایران زیر بار نمی‌رود و ارتباطی هم به ریاض ندارد
تندروها آشفته شده‌اند؛آیا این یک پیام به ایران است؟
فرانسه از جان برجام چه می‌خواهد؟
کوروش احمدی کارشناس مسائل آمریکا به خبرآنلاین می گوید: سخنان وزیر خارجه جدید آمریکا در روز چهارشنبه و رئیس جمهور فرانسه در روز گذشته حاکی از این است که با مواضعی سختگیرانه‌تر از حد انتظار از جانب دولت‌های غربی مواجه هستیم. پیش‌شرط‌هایی که مقامات آمریکای طی روزهای گذشته برای بازگشت به برجام مطرح کرده‌اند (شامل برداشتن گام اول از سوی ایران و مذاکره در مورد "سایر نگرانی‌ها") اگر چه تفاوتی با محتوای یادداشت بایدن در ۱۳ سپتامبر گذشته در سایت سی‌ان‌ان ندارد، اما به شکل نظام یافته‌تری مطرح می‌شود.
عامل سیال در این میان ترکیب تیم امنیت ملی بایدن است. مقامات آمریکایی چند بار تاکید کرده اند که ترکیب تیم طرف کار با ایران را به عمد متنوع با دیدگاه‌های مختلف در نظر گرفته‌اند. در حالی که به نظر می‌رسد بلینکن از سرسخترین‌ها در قبال ایران باشد، احتمالا قرار است دیدگاه‌های او از سوی کسانی مانند رابرت مالی، نماینده امور ایران، و وندی شرمن، معاون وزارت خارجه، تعدیل شود، ضمن اینکه جیک سولیوان، مشاور امنیت ملی، نیز شاید به این جناح نزدیک‌تر باشد هر چند که او نظرات نسبتا تندی در مورد حقوق بشر دارد.
احمدی با اشاره به سخنان مقامات اروپایی در ادامه افزود: «اگرچه تفاوت چندانی با آنچه که مثلا مکرون در سمینار سفرای فرانسه در ۲۹ اوت ۲۰۱۷ گفت، ندارد، اما با لحن تندتری بیان می‌شود. او آن زمان ضمن تاکید بر لزوم حفظ برجام از ضرورت پرداختن به اموری چون برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای ایران و نیز تقویت محتوای برجام سخن گفت. طی ماه‌های گذشته مقامات فرانسوی به همراه همتایان آلمانی چنین مواضعی را تکرار کرده اند. از طرفی، اگر چه مقامات فرانسوی تا کنون از مشورت با کشورهای عربی در مورد احیای برجام سخن گفته اند، اما صراحت مکرون در مورد مشارکت عربستان در مذاکرات تازگی دارد و گویای باز شدن صفحه جدیدی است. مکرون حتما با علم به دشواری اجرای چنین پیشنهادی آنرا مطرح کرده است. لذا بعید نیست که نگاه مکرون به آینده تعاملات اقتصادی با عربستان باشد؛ خاصه در شرایطی که ممکن است روابط ریاض و واشنگتن تحت تاثیر مواضع بایدن به گرمی سابق نباشد. محتمل است که مکرون قصد تقویت شانس خود برای همکاری بیشتر با عربستان را دارد. ضمن اینکه روشن نیست فرانسه با توجه به تحولات پیش‌رو و برخی مشکلات دیگر مانند مشکل FATF، تا چه حد امیدوار به کار اقتصادی با ایران بعد از احیای احتمالی برجام باشند. ضمنا با توجه به اینکه ایران و آمریکا باید به تعهدات خود ذیل برجام برگردند و قاعدتا هر تعاملی باید بین این دو باشد، روشن نیست که اساسا چه نیازی ممکن است به مشارکت فرانسه و ۴ کشور در مذاکرات احتمالی باشد.»
این کارشناس مسائل آمریکا در ادامه با بیان اینکه شرایط فعلی با زمانی که در دولت اوباما این توافق امضا شد متفاوت است و حتی زمان فعلی از زمان ترامپ تغییر کرده است بیان کرد: « شرایط اکنون در مقایسه با قبل از شروع به کار بایدن دشوارتر به نظر می‌رسد، اما هنوز نباید اوضاع را تثبیت شده تصور کرد. هنوز می‌توان احتمال داد که طرفین مشغول ارزیابی یکدیگر اند و آنچه که از آنها می‌شنویم مواضع مذاکراتی است. هنوز محتمل است که در اثر تحولات دیپلماتیک چه در روند مذاکره آمریکا با متحدان و چه از طریق میانجیگری یا مذاکره بین ایران و آمریکا طرفین تعدیلاتی در مواضع خود در جهت نزدیک شدن به هم ایجاد کنند. آما آنچه که تقریبا روشن است این است که آمریکا عجله‌ای برای تسریع در کار ندارد. به عبارت دیگر، نشانه‌ای در دست نیست که آمریکا تحت تاثیر مصوبه مجلس ایران و از جمله ضرب‌الاجل توقف اجرای پروتکل الحاقی در اوایل اسفند قرار داشته باشد. علی‌الاصول این مصوبه از آنجا که در حکم التیماتوم به آمریکا است، ممکن است کار دولت بایدن را با مشکل مواجه کند. چرا که با توجه به سیاست داخلی آمریکا، مشکل دولتی می‌تواند بپذیرد که زیر التیماتوم کاری را انجام دهد. روشن نیست ما که ۳ سال "فشار حداکثری" ترامپ را تحمل کردیم، چرا حاضر نشدیم دو سه ماه برای محک زدن دولت بایدن صبر پیشه کنیم.ضمنا باید در نظر داشت که در گذشته اوضاع از جهت اجماع جامعه جهانی در مخالفت با دولت ترامپ و محق دانستن ایران آسان‌تر بود. اکنون با بازگشت یک دولت عادی به کار در واشنگتن و عادی شدن روابط آمریکا با دنیا و نیز اعلام آمادگی دولت آمریکا برای بازگشت به برجام، کار ایران از جهت روابط عمومی و حفظ حمایت سیاسی و اخلاقی بین‌المللی قطعا دشوارتر خواهد بود.
رسانه‌های خارجی چه می‌گویند؟
موانع پیش روی احیای برجام؛ بازی خطرناک و پرریسک نتانیاهو
همزمان با تحولات جدید در خصوص برجام اسرائیل و کشورهای عربی به تکاپو افتاده اند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل قصد دارد یوسی کوهن رئیس موساد را برای مذاکره در خصوص توافق هسته ای روانه آمریکا کند تا با جو بایدن گفتگویی داشته باشد.
پایگاه تحلیلی ریسپانسیبل استیت کرفت در تحلیلی به قلم سه کارشناس سرشناس یعنی آرون دیوید میلر، دنیل کورتزر و استیون سایمون تحرکات نتانیاهو را یک قمار خطرناک توصیف کرد. در فرازهایی از این تحلیل آمده است:
نتانیاهو باید مراقب باشد؛ وارد شدن به جنگ با یک رئیس جمهور شناخته شده آمریکا به این زودی پس از مراسم تحلیف خیلی پرمخاطره است. بایدن که برای دهه ها به طور غیرطبیعی از حامیان اسرائیل بوده باراک اوباما نیست؛ کسی که هدف آسانتری برای حمله بود. همچنین سوابقی از نتانیاهو بر جای مانده است.
نتانیاهو همچنین ممکن است دستور کار سیاست های داخلی و خارجی دولت بایدن پرچالش محاسبه کند که طبق آن وی مجبور شود تا برای جلوگیری از تنش بین واشنگتن و تل آویواز نتانیاهو تبعیت کند. ممکن است این یک قمار غلطی نباشد. با یک حاشیه اندک در سنا و اکثریت اندک در مجلس نمایندگان و انتخابات میان دوره ای در کمتر از دو سال، نظم حفظ دموکرات به منظور حفظ آن دشوار خواهد بود.
بایدن و تیم امنیت ملی او با صراحت از ورود آمریکا به توافق هسته ای با ایران حمایت کرده اند. آنها همچنین به این نکته اشاره کرده‌اند که ممکن است مدتی طول بکشد تا ورود مجدد به برجام محقق شود. آنها قول داده‌اند که با اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشورت بیشتری کنند.
با اضافه کردن تهدید آویو کوچاوی رئیس ستاد ارتش اسرائیل مبنی بر حمله نظامی به ایران به این معادله، موضوع اصلی اینجاست که آیا چنین تهدیدی از سوی اسرائیلی ها اعتبار دارد. آیا اسرائیل به طور یکجانبه علیه ایران اقدام خواهد کرد؟ بدون اینکه حداقل از جانب آمریکا چراغ زردی دریافت کرده باشد؟
مقاله در ادامه می افزاید که هر گونه اقدام اسرائیل با پاسخ قاطع ایران در زمان و با شیوه خاص خود همراه خواهد بود. حزب الله می تواند هزاران موشک از لبنان به اسرائیل پرتاب کند ، می تواند با شلیک هزاران موشک از سوی غزه و توسط حماس و جهاد اسلامی همراه باشد.
آمریکا راهی به جز بازگشت به برجام ندارد
روزنامه یو اس آ تودی در گزارشی تحلیلی از زبان دیپلمات های ارشد ایران در آمریکا نوشت که دولت بایدن باید هر چه سریعتر وارد عمل شود و توافق هسته ای که در دوران ترامپ آمریکا از آن خارج شد را احیا کند. زیرا با توجه به مهلت ایران به آمریکا برای لغو تحریم پنجره ها در حال بسته شدن هستند.
یو اس آ تودی سپس به گفتگوی اختصاصی خود با مجید تخت روانچی سفیر ایران در سازمان ملل اشاره می کند که گفت: ما بارها و بارها گفته ایم که اگر ایالات متحده تصمیم بگیرد به تعهدات بین المللی خود برگردد و همه تحریم های غیرقانونی علیه ایران را لغو کند ، ما به اجرای کامل برجام باز خواهیم گشت که به نفع همه طرفها خواهد بود.
این روزنامه آمریکایی با اشاره به مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره راهبرد لغو تحریم ها می نویسد: اگر ضرب الاجل ایران بدون هر گونه مصالحه سپری شود ، می تواند ایران را یک قدم به سطح غنی سازی اورانیوم 90٪ مورد نیاز سلاح هسته ای نزدیک کند. ایران به عنوان بخشی از پاسخ خود به خروج ایالات متحده از توافق ، در حدود 20٪ غنی سازی کرده است ، که نقض این توافق است.
ناصر هادیان ، استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران پیش بینی کرد که ایالات متحده و ایران به توافق هسته ای باز خواهند گشت ، به همان توافقی که در دولت باراک اوباما رئیس جمهور وجود داشت.
وی گفت: "شاید واشنگتن از این موضوع خوشحال نباشد ، اما این تنها گزینه موجود است.
علی واعظ مدیر پروژه ایران گروه بین‌المللی بحران نیز معتقد است که ضرب الاجل ایران برای لغو تحریم ها در این بین مانند یک بمب ساعتی عمل می کند. وی افزود اگر تا آن زمان پیشرفتی حاصل نشود تنش ها در موضوع هسته ای افزایش یابد. وی در ادامه به چالش بایدن در داخل آمریکا اشاره می کند و می گوید بایدن در این وضعیت باید از دسترسی ایران به سلاح های اتمی جلوگیری کند. واعظ در عین حال وجود راه حل سیاسی را انکار نکرد.
وی اظهار داشت: بایدن می تواند دستور لغو خروج ترامپ از برجام را صادر کند و ایران نیز به تعهدات سابق خود بازگردد. دو طرف همچنین می توانند برای اجرای کامل این توافق نقشه راه تهیه کنند .
سید محمد مرندی ، تحلیلگر سیاسی نیز در این باره گفت: هدف از ضرب الاجل از سوی تهران این است تا به دولت بایدن اعلام کند که ایران اطلاع دارد که بسیاری از اقدامات دولت ترامپ با فرمان انجام شده است. وی افزود: این مربوط به آزمایش صداقت رئیس جمهور آمریکا است.بایدن همانطور که مشغول برگرداندن بسیاری از دستورات اجرایی ترامپ است ، به راحتی می تواند این کار را با توافق هسته ای ایران نیز انجام دهد. هیچ چیز به خصوص و پیچیده ای در این مورد وجود ندارد. این هیچ ارتباطی با کنگره ندارد. دستان بایدن به هیچ وجه بسته نیست. او می تواند این کار را با یک امضا انجام دهد. ایران برای 4 سال با ترامپ مصالحه نکرد و قرار نیست درخصوص بایدن نیز این کار را انجام دهد.
یواس آ تودی در پایان به نقل تخت روانچی و اثرات تحریم های آمریکا بر قشر آسیب پذیر مردم می پردازد و می نویسد که حتی در دوران همه گیری ویروس کرونا بخش دارویی هم مورد تحریم قرار گرفت.
این روزنامه آمریکایی در پایان به نقل از سفیر کشورمان در سازمان ملل نوشت: اکنون نوبت دولت بایدن است تا اعتماد مردم ایران را بدست آورد.
منابع: ریسپانسیبل استیت کرفت/ روزنامه یو اس آ تودی/ ترجمه گزارش و گفتگو: ابوالفضل خدائی
>>> این مطالب را هم بخوانید:
انتصاب رابرت مالی خبر خوبی برای برجام ستیزان نیست
ایران،چگونه فرصت را به تهدید تبدیل نکند؟؛بایدن برجام را گروگان نمی‌گیرد
در چه صورت تحریم‌های ایران لغو خواهد شد؟
۳۱۰۳۱۱
نظر شما