غیبت کتاب در تلویزیون / فرهنگ مکتوب ما چه سهمی در سیما دارد ؟ + جدول

 آرزو شهبازی : دوران برپایی نمایشگاه کتاب و ازدحام آدم​هایی که هرسال برای بازدید از این نمایشگاه هجوم می​آورند، شاید تنهازمانی از سال است که ذهن مدیران، ناشران و نویسندگان را فقط  برای چند روزی از این واقعیت مهم دور می​سازد که آمار کتابخوانی در جامعه ما درصد بسیار پایین و البته غیر قابل انکاری دارد.

در این زمینه بدون شک رسانه​ها از جمله رسانه ملی به عنوان یکی از فراگیرترین آن​ها ،نقش مهم و به سزایی ایفا می​کنند. اواخر سال گذشته بود که خبری مبنی بر تخفیف 70 درصدی برای تبلیغ کتاب در تلویزیون موجب شادی برخی ناشران شد. بر اساس این خبر  مجری طرح شبکه کتابفروشی​های اینترنتی ناشران ایرانی از موافقت یک بانک برای ارائه تسهیلاتی به ناشران عضو این شبکه، و همینطور موافقت مسئولان صدا و سیما با پخش تیزرهای تبلیغی کتاب با تخفیف 70 درصدی از بهار امسال خبر داد که هنوز از سرانجام آن خبری در دست نیست. این در حالی است که تاکنون تبلیغ کتاب جز در مطبوعات ، عرصه جدی دیگری نداشته و به نظر می​رسد که ناشران باید با وضعیت تاریکی که بر فروش کتاب در جامعه سایه افکنده به دنبال شیوه​های دیگری برای تبلیغ کتاب​های خود باشند.اما سوال اینجاست که رسانه ملی، چقدر در حمایت از بحث کتاب و کتابخوانی تاکنون موفق و مفید عمل کرده است ؟

اگر تبلیغ برخی کتاب​های کمک آموزشی که اساسا ناشران آنها در آمد غیرقابل مقایسه​ای بادیگر ناشران دارند کنار بگذاریم ، شاید کمتر کسی در این سال​ها در کنار تبلیغ ماشین لباسشویی و جوایز رویایی بانک​ها در تلویزیون ، چیزی در زمینه تبلیغ و معرفی یک ناشر و یا کتاب را به خاطر بیاورد.

اما همه این​ها تنهایک سوی ماجراست.به نظر می​رسد رسانه ملی جز بحث تبلیغ به عنوان یکی از راه​های کسب درآمد، وظیفه مهمی دیگری نیز دارد که به طور مستقیم به مخاطب او و به طور غیر مستقیم به وضعیت کتاب و نشر در جامعه برمی​گردد ؛ و آن اینکه اگر تبلیغ برای یک ناشر می​تواند در اولویت دوم تلویزیون واقع شود، اما بدون شک ساخت برنامه​هایی در زمینه کتاب و کتابخوانی از وظایف و اولویت​هایی است که جز در چند مورد کاملا مغفول مانده است. در این سال​ها جز تعداد انگشت شماری از برنامه​ها که همواره نیز به مخاطب محدود بسنده کرده و به بحث و تبلیغ کتاب​های گزینشی دست زده​اند، به نظر می​رسد که جای کتاب در رسانه ملی همواره خالی بوده است .

این در حالی است که اکثر شبکه‌های مشهور بین‌المللی در برنامه‌ریزی فرهنگی و هنری خود برنامه‌های مختلفی درباره کتاب و حمایت از فروش آن دارند. در تلویزیون ما شاید بتوان تنها به سه برنامه مستقل در حوزه کتاب و کتابخوانی اشاره کرد که نوع جدی تر آن  برنامه «کتاب چهار» و نمونه بسیار سردستی و  ناموفق آن که اساسا هیچ ارتباطی با کتاب و هدف ترویج مطالعه ندارد مسابقه «باغ کتاب» با اجرای بهمن هاشمی است.

برنامه «کتابخانه» هم دیگر برنامه تلویزیون برای کتاب​هاست. این تعداد معدود نشان می دهد که تنها رسانه دیداری شنیداری ما عملا شهمی در کشاندن مردم به سمت مطالعه کتاب​های روز و آشنا ساختن مخاطب با تولیدات این حوزه ندارد.

 برنامه​های اختصاصی سیما با موضوع کتاب

5757