عملکرد شورای نگهبان در تأیید یا رد صلاحیت نامزدها در این دوره نیز یک چالش کهنه و مسأله قدیم پیرامون جایگاه رأی مردم را تازه کرده و موضوعاتی را که پیش از این غالبا در ساحت مسایل نظری و مباحثه های تئوریک مطرح بوده به عرصه رسانه و فضای مجازی کشانده است.
از سالها پیش که انقلاب اسلامی در آستانه پیروزی قرار داشت و شعله قیام مردمی از زیر خاکستر ظلم و ستم رژیم ستمشاهی فروزان می شد همین مباحث مطرح شده و تا کنون به مدت پنجاه سال ادامه دارد.
از آن روزها که چهره های برجسته ای چون شهید مطهری، دکتر بهشتی، مرحوم طالقانی و دیگر یاران امام بر اصالت و اهمیت نقش و انتخاب مردم تأکید داشتند نیم قرن می گذرد و در این مدت با پیروزی انقلاب اسلامی، تجربه ای متفاوت از حاکمیت با الگوی مردمسالاری دینی در معرض آزمون و تجربه قرار گرفته است.
در طول این پنجاه سال، بیش از هرکسی رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای از مردمسالاری دینی سخن گفته و بر اهمیت آن پای فشرده اند، شاید از این رو که بهتر از هر کسی می دانند که بسیاری از مردم در کشورهای اسلامی همسایه به این تجربه دل بسته و چشم دوخته اند.
این روزها که برخی از چهره های مذهبی با نگاهی بسته و از منظری تنگ، نقش مردم را کم رنگ و بی اهمیت جلوه می دهند و با سخنانی ناروا به جای شورآفرینی و تشویق مردم برای حضور در انتخابات آنان را بی انگیزه و ناامید می سازند، بیش از هر وقت دیگر به بازخوانی آن دیدگاه ها نیازمندیم.
در روزهای اخیر بخشی از سخنان آیت الله علامه جوادی آملی در فضای مجازی منتشر شده است که در شرح کلمات امام علی علیه السلام از نهج البلاغه بر این تعبیر امیرالمؤمنین تأکید دارند که مردم ستون دین هستند.
سخن امام علی علیه السلام از نقش مردم در نظام سیاسی یا رابطه آنان با حاکمیت نیست، بلکه با صراحت و روشنی آنان را ستون دین می دانند، یعنی بدون مردم اصلا دین برپا نمی شود!
این همان رویکردی است که امام موسی صدر در تبیین رابطه مردم و دین داشت و با تعبیر تکان دهنده و عجیب "ادیان در خدمت انسان" از آن یاد می کرد. یعنی اگر مردم نباشند، خداوند دین را برای چه کسی عرضه کند و پیامبران رسالت الهی را به چه کسی ابلاغ کنند؟ پس هر چه در نظام دین و چارچوب دینداری هست، همه و همه برای مردم است و آنچه اصالت دارد، حضور و نقش آفرینی آنهاست.
این مردم با اختیار و آزادی به انتخابی آگاهانه می پردازند و اگر ما به درک و فهم و بلوغ و شعور آنان اعتماد داشته باشیم، هیچ جای نگرانی نیست و همین تمرین و تجربه انتخاب آنان را تربیت می کند و به رشد می رساند. انقلاب اسلامی با این رویکرد و این منطق پیروز شد و یاران امام با این ادبیات دلهای مردم را به خود متمایل ساختند و افکار و عقول آنان را برای تفکر خود قانع کردند.
حیف است که مردم بعد از پنجاه سال به جای تقویت این گفتمان و ترویج این ادبیات، سخنانی از تریبون های مذهبی بشنوند که آنان را به احساس واپس نشینی و عقب گرد مبتلا کند و رویکردی کاملا متناقض با مبانی انقلاب اسلامی و اندیشه های امام راحل و رهبر فرزانه انقلاب را به نمایش بگذارد.
* منتشر شده در روزنامه شهرآرا
نظر شما