قانونی برای پارس نکردن سگ ها وجود ندارد! / مطالبه جامعه مقابله جدی با سگ‌گردانی‌ است

چارچوبی که نیست
نگهداری سگ در آپارتمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، موجب آزار و اذیت همسایه‌ها شده و وجود این سگ‌ها در اماکن عمومی، کودکان و بزرگسالان را مورد وحشت قرار داده‌است؛ سگ‌هایی که آزادانه در سطح شهر همراه صاحب خود می‌چرخند و بیخیال مشکلاتی که برای مردم ایجاد می‌کنند، به گردش خود ادامه می‌دهند.

در این میان عده‌ای بی‌تفاوت از کنار آن‌ها رد می‌شوند، اما عده‌ای‌دیگر که تعدادشان هم کم نیست، نسبت به آن موضع‌گیری می‌کنند و معترض می‌شوند. الهام یکی از همین شهروندان معترض است. او در این رابطه به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «با همسرم که به تازگی عقد کرده‌ایم، تصمیم گرفتیم در پارک بنشینیم و غذا بخوریم. برای همین بعد از سفارش و تهیه غذا وارد زمین چمن پارک شدیم و همانجا نشستیم. چند دقیقه از نشستن ما نگذشته بود که متوجه شدیم یک سگ عظیم‌الجثه به سمت‌مان می‌آید. اول فکر می‌کردیم که صاحبش مانع او می‌شود برای همین مکث کردیم، اما دیدیم که این سگ همچنان به ما نزدیک می‌شود برای همین از ترس بلند شدیم و از غذا فاصله گرفتیم.»
او ادامه می‌دهد: «متأسفانه صاحب آن سگ به جای عذرخواهی، لبخند می‌زد و هیچ تلاشی برای دور شدن سگش از ما نمی‌کرد. وقتی که همسرم معترض شد که سگ را دور کند، اسم سگش را صدا زد که از غذای ما دور شود و سمت دیگری برود و خطاب به ما گفت: «اگر مشکلی دارید، غذایتان را در خانه بخورید نه در پارک!» من و همسرم هم که دیگر تمایلی به خوردن آن غذا که «سگ» نزدیکش شده‌بود، نداشتیم، نمی‌دانستیم چطور و کجا از این مسئله، شکایت کنیم!»
الهام می‌گوید: «من از کودکی از سگ می‌ترسیدم، به خصوص از سگ‌هایی که بسیار بزرگ باشند. سؤال من این است که چرا باید چنین حیوانی در سطح شهر تردد داشته باشد؟ به نظر من جای این حیوانات در شهر نیست و اگر کسی علاقه به نگهداری از سگ دارد، آن را در چاردیواری خانه خود نگه دارد.»
محمد یکی دیگر از پایتخت‌نشینان است که در تاکسی با سگ‌گردانان مواجه شده‌است. او در این رابطه به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «سوار تاکسی بودم که راننده برای سوار کردن مسافری که سگ به بغل داشت، ترمز کرد، برای همین از راننده خواستم که او را سوار نکند و کرایه‌اش را از من بگیرد، اما راننده قبول نکرد و این فرد را به همراه سگش سوار کرد، به همین دلیل من مجبور شدم که از تاکسی پیاده شوم و با خودروی دیگری به سمت محل کار بروم.»
او ادامه می‌دهد: «متأسفانه سگ‌گردانی هیچ چارچوبی ندارد و هر کس هر طور که بخواهد با حیوان خود در اماکن عمومی حاضر می‌شود و برای شهروندان مزاحمت ایجاد می‌کند. حتی اگر بخواهیم در این خصوص با پلیس تماس بگیریم نیز، تا آمدن مأمور زمان زیادی می‌گذرد و مشکل حل نمی‌شود.»
اعتراض به سگ‌گردانی در فضای مجازی
به تازگی موجی از اعتراض نسبت به سگ‌گردانان و بی‌خیالی آن‌ها از تضییع حقوق شهروندان در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاده‌است. مصطفی وثوق‌کیا از فعالان حوزه رسانه در توییتی نوشت: «جمعه عصر دخترم رو بردیم پارک محل تا بازی کنه. فردی هم با سگش بدون قلاده آمده‌بود که ناگهان یکهو به سمت حسنا حمله کرد و اگر سریع جلوش رو نگرفته بودم شاید اتفاق بدی می‌افتاد. جالب اینجاست که صاحب سگ نه‌تن‌ها شرمنده نبود که حتی به اعتراض‌های من معترض بود.»
کاربر دیگری نیز در این رابطه نوشت: «وضعیت ما اینطوره که خانومم از تنها بیرون رفتن و چند دقیقه پیاده‌روی توی پیاده‌رو هم میترسه از بس که منطقه پر از آدم‌های سگ به دست شده. چقدر خانومای بارداری که با این هراس‌ها دچار مشکل نشدن و چقدر بچه‌هایی که از ترس به حال تشنج افتادن.»
کاربر دیگری نیز توئیت زد: «دیروز دخترم رو بردم پارک. اعصاب و روانم از دست سگ‌گردان‌ها ریخته‌بود به هم. دخترم هم به جای اینکه از بازی کردن لذت ببره دائم می‌ترسید و گریه می‌کرد. این چه گرفتاری‌ای بود که جامعه ما دچارش شد. مشکل کجاست که در شورای شهر و شهرداری کسی فکر جدی برای این وضعیت نمی‌کند؟»
برخی از کاربران نیز با گلایه از خلأ قانونی و نبود مقررات درباره پدیده سگ‌گردانی از مجلس، دولت و شهرداری‌ها وضع قوانین و مقررات شفاف در خصوص این پدیده را خواستار شدند. در این‌باره کاربری نوشت: «سگ‌گردانی واقعاً برای پدر و مادرهایی مانند بنده که بچه پارک می‌برن، باعث نگرانی جدی است. کاش شهرداری چند تا پارک یا مکان بزرگ را برای این کار اختصاص دهد تا کل پارک‌ها با ناامنی مواجه نشود. همچنین سگ‌گردانی نیارمند مقررات‌گذاری شفاف قانونی است.»
امیرعلی صفا از فعالان رسانه‌ای و حقوقی نیز درباره وضعیت قانونی پدیده سگ‌گردانی نوشت: «شاید جالب باشه بدونید در قوانین ما نگهداری و پراندن کبوتر یک تا سه سال حبس داره (مطلق آن نه اینکه موجب آزار باشه). نه که فقط قانون باشه، پرونده متعدد داریم. همین هفته گذشته جلسه داشتم با همین موضوع، اما برای سگ‌گردانی هیچ قانون و آیین‌نامه نظم بخشی نداریم.»
تقلید نصفه و نیمه از غرب!
در همین رابطه امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه با بیان اینکه حقوق شهروندی را باید در قالب حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بررسی کرد، به خبرنگار «جوان» می‌گوید: «یکی از موارد حقوق شهروندی که ارتباط مستقیم با امنیت شهروندی و آسایش افراد جامعه دارد، مسئله سگ‌گردانی است که در سال‌های اخیر به یک معضل شهری تبدیل شده و بارها آسیب‌های روحی، روانی و جسمی فراوانی برای شهروندان در نقاط مختلف کشور را ایجاد کرده‌است.»
او ادامه می‌دهد: «هر کسی می‌تواند آزادانه و در چارچوب قوانین و مقررات هر کاری انجام دهد، می‌تواند صاحب یک حیوان یا یک سگ باشد، اما وقتی آن حیوان برای شهروندان مزاحمت ایجاد می‌کند، در نتیجه حق و حقوق آن‌ها را ضایع کرده‌است و باید برای آن فکری کرد.»
این جامعه‌شناس اظهار می‌دارد: «بسیاری از افراد به تقلید از غربی‌ها، سگی را در بغل می‌گیرند و در سطح شهر می‌چرخند. در صورتی که حتی نگهداری از سگ و گرداندن آن در اماکن عمومی، نکات و چارچوب‌هایی دارد، اما متأسفانه ما هنوز در این زمینه پخته نشده‌ایم و آن را بلد نیستیم. بنابراین فرهنگسازی در این خصوص از الزامات حل این معضل است.»

سگ‌گردانی در ابهام
آنطور که مشخص است در نظام حقوقی کشور قانون مشخصی برای حفاظت از امنیت و بهداشت عمومی در مقابل پدیده نگهداری از حیوانات تدوین نشده‌است.
در اردیبهشت ۱۳۹۰ بود که برخورد با سگ‌گردانی به مجلس شورای اسلامی کشیده شد و نمایندگان به دنبال طرحی برای ممنوعیت داشتن سگ و جریمه صاحبان این حیوان بودند. در بهمن ۱۳۹۷ نیز رئیس وقت پلیس تهران اعلام کرد که با هماهنگی دادستان تهران هرگونه سگ‌گردانی داخل شهر تهران، معابر و پارک‌ها ممنوع است و با صاحبان سگ و خودروهای حامل سگ برخورد می‌شود. در نهایت مصوبه اخیر شورای شهر تهران برای طرح «جداسازی محل گردش حیوانات خانگی از محل بازی کودکان در بوستان‌های شهر تهران» نیز تنها بخشی از این مسئله را مورد بررسی قرار داد و سگ‌گردانی در باقی اماکن عمومی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. بنابراین نیاز است که در خصوص خرید و فروش «سگ»، نگهداری و گرداندن آن در سطح شهر، قوانین مشخصی درنظر گرفته شود تا همه این ابهامات را برطرف سازد.
مطالبه قریب به اتفاق جامعه مقابله جدی با سگ‌گردانی‌هایی است که هم ناقل بیماری‌های زیادی هستند، هم چهره شهر را زشت و سگی کرده‌اند و هم حقوق مردم را در زمینه‌های متعدد نقض کرده‌اند. متأسفانه باید نوشت که سهل‌انگاری با این مطالبه به حق مردمی باعث شده‌است که دیگر معدود سگ‌گردان‌ها با سگ‌های خود هم چهره شهر را عوض کنند، هم به گسترش بیماری‌ها دامن بزنند و هم با ریشخند، نقض حقوق عامه کنند.

23302