واکسیناسیون کرونا و بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای

در روزهای اخیر همه گیری سویه های مختلف کرونا که پی در پی در حال گسترش و سرعت انتقال بالا هستند، انجام واکسیناسیون برای مردم امید را به ارمغان آورده، اما سوالاتی مبنی بر اقدامات قبل یا بعد واکسن مطرح است.

تا کنون بیش از ۱۶ میلیون دُز در کشور تزریق شده و برخی متخصصان تغذیه می گویند برای تزریق واکسن به رژیم غذایی ویژه ای نیاز نیست اما مصرف برخی مواد غذایی به سلامت و افزایش کارایی سیستم ایمنی بدن در زمان واکسیناسیون کمک می کند تا بتوانید علایم و عوارض احتمالی ناشی از واکسیناسیون را به حداقل رسانده و سیستم ایمنی خود را تقویت کنید.

زمان تزریق واکسن ناشتا نباشید

به گفته این متخصصان، در زمان واکسیناسیون نباید ناشتا بود زیرا ممکن است زمان تزریق واکسن دچار سرگیجه یا افت فشار شده و غش کنید،  برای جلوگیری از بروز این مشکلات در هنگام واکسن زدن، لازم است صبحانه یا میان وعده ساده ای مصرف کرده و شب قبل از واکسیناسیون نیز غذای سبک مانند سوپ حاوی مرغ، سبزی های سبز تیره تازه (اسفناج، جعفری، کلم بروکلی) میل کنید. این موضوع به ویژه در مورد افرادی که ترس از آمپول زدن دارند باید رعایت شود و مصرف شیر، میوه، تخم مرغ، لقمه نان و پنیر (همراه با سبزیجات مثل گوجه فرنگی یا خیار)  به عنوان صبحانه یا میان وعده قبل از تزریق واکسن توصیه می شود.

قبل از تزریق واکسن خواب خوب و راحتی داشته باشید

زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه می گوید: شب قبل از واکسیناسیون خواب خوب و راحتی داشته باشید و بهداشت خواب را رعایت کنید، خواب کافی و آرام یکی از رازهای سلامت و طول عمر افراد  همراه با زندگی با نشاط است و نقش مهمی در آماده سازی سیستم ایمنی بدن و تقویت آن ایفا می کند.

وی می افزاید: خواب خوب، آرام و پیوسته به دفع مواد زاید از بدن کمک می کند،  از کار کردن با هرگونه دستگاه الکترونیکی همچون گوشی همراه و رایانه و تماشای طولانی مدت تلویزیون از حداقل یک ساعت قبل از خواب تا حد امکان پرهیز کنید. این کار باعث می شود بتوانید خواب راحت و عمیقی داشته باشید و بدن در آرامش کامل تا صبح استراحت کند.

قبل و پس از واکسن کدام مواد غذایی را بیشتر بخوریم؟

وی تصریح می کند:  قبل و بعد از واکسیناسیون مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید، تامین آب بدن به میزان کافی قبل و بعد از تزریق واکسن کووید-۱۹ بسیار مهم است،  مصرف مایعات کافی نه تنها سبب عملکرد بهتر بدن در شرایط واکسیناسیون می شود، بلکه از افت فشار خون در افرادی که معمولا ترس از آمپول و یا واکسن دارند نیز جلوگیری می کند.

عبداللهی تصریح می کند: افرادی که مبتلا به بیماری های قلبی - عروقی، فشار خون بالا یا بیماری های ریوی هستند در خصوص میزان مصرف مایعات باید با پزشک خود مشورت کنند،  مواد غذایی آبدار مانند میوه ها، سبزی ها، انواع سوپ و آبگوشت علاوه برکمک به تامین آب بدن، سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می کنند،  به ویژه در صورت ایجاد تب بعد از واکسیناسیون، توصیه می شود مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان نوشیده و میل شود.

وی تاکید می کند: نوشیدنی های شیرین مانند آب میوه هایی که دارای قند افزوده هستند و شربت های شیرین و نوشابه های گازدار موجب تضعیف سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آن می شوند.  مصرف آب میوه تازه و طبیعی، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی کم شیرین نیز برای تامین آب بدن مناسب هستند.

عبداللهی ادامه می دهد: اضافه کردن چاشنی هایی مثل زنجبیل، نعناع فلفلی، دارچین، فلفل، زرد چوبه، سیر و پیاز در تهیه غذا به دلیل خاصیت ضد التهابی توصیه می شود همچنین ماهی های چرب مانند ماهی آزاد، ساردین، شاه ماهی، قزل آلا، کپور و روغن کبد ماهی بیشترین امگا ۳،  عامل ضد التهابی دارند.

خوردن سبزی و میوه فراموش نشود 

وی اضافه می کند: مصرف روزانه سبزیجات و میوه ها که دارای آنتی اکسیدان ها شامل روی، سلنیم، ویتامین A و ویتامین C بوده،   قبل و پس از واکسیناسیون همراه با وعده های غذایی و در میان وعده ها توصیه می شود و منابع غذایی پروتئینی حاوی ریز مغذی هایی مانند روی و سلنیوم هستند که با خاصیت آنتی اکسیدانی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند. شیر و لبنیات شامل ماست، پنیر و کشک نیز علاوه بر تامین کلسیم و فسفر، از منابع تامین پروتئین نیز هستند.

قبل و بعد از واکسیناسیون از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟

وی یاد آور می شود:  مصرف فست فودها، غذاهای چرب، سنگین و پرنمک و تنقلات شور و نوشیدنی های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی شده و زمینه را برای ابتلا به بیماری ها از جمله کرونا فراهم می کند و همواره باید از مصرف بی رویه آنها پرهیز و  توصیه می شود به منظور عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن، قبل و پس از واکسیناسیون از مصرف این گونه غذاها خودداری کنید.

عبداللهی ادامه می دهد: منابع غذایی حاوی B۱، B۶ و B۱۲  شامل غلات کامل، گوشت، تخم مرغ و شیر و لبنیات و شربت عسل با کنترل قند خون در افراد دیابتیک و بیماران سرپایی، به کنترل ضعف و بی حالی کمک می کنند. افزودن دارچین و زنجبیل و سیاهدانه به غذاها در این موارد توصیه می شود.

فرشته فزونی متخصص تغذیه نیز در این زمینه می گوید: تامین آب بدن به میزان کافی قبل و بعد از تزریق واکسن کرونا بسیار مهم است و مصرف مایعات کافی نه تنها سبب عملکرد بهتر بدن در شرایط واکسیناسیون می شود، بلکه باعث جلوگیری از افت فشار خون در افرادی می‌شود که معمولا ترس از آمپول و یا واکسن دارند.

 وی ادامه می دهد: نوشیدنی های شیرین مانند آب میوه هایی که دارای قند افزوده هستند و شربت های خیلی شیرین، نوشابه های گازدار و بطور کلی همه نوشیدنی های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آن می شوند و مصرف آب میوه تازه و طبیعی، دوغ کم نمک و بدون گاز، شربت های خانگی کم شیرین نیز برای تامین آب بدن مناسب هستند.

فزونی تصریح می کند: مصرف موادمغذی حاوی انواع ویتامین ها و مواد معدنی بویژه زینک، ویتامین A، ویتامین D و ویتامین C به سیستم ایمنی بدن کمک می کند و همچنین این به آن معنی نیست که مصرف مکمل ها سبب عملکرد بهتر واکسن می شود.

۲۳۵۲۳۷