مهران همایونی: در برابر واژه نوحه در لغت‌نامه دهخدا آمده است: «بیان مصیبت، گریه‌کردن به آواز، شیون، مویه‌گری، گریستن مُرده را و...»؛ گریستنی که گاه از زبان مردم یزد می‌شنویمش آن‌گاه که می‌گویند: ««الله‌الله، فریاد از جور زمان/ الله‌الله فریاد از اَهرِمَنان...»، گاه با صدای حسین فخری و سینه‌زنی به سبک سنتی خرمشهری آن‌زمان که می‌خواند: «دشنه، بر لبِ تشنه/ خنجر، بر تارِ حنجر...»، زمانی از زبان زنده‌یاد سلیم مؤذن‌زاده‌اردبیلی در قالب «زینب، زینب، زینب، کنز حیا زینب، کان وفا زینب...»، هنگامی از زبان لرها آن‌گاه که می‌خوانند: «سَر نِی‌ها گُلی پَر می‌زِنَه (بر سرنیزه گلی در حال پَرپَرشدن است)/ خوآرِش کِل وا چَشِ تَر می‌زِنَه (خواهرش با چشمِ خیس از اشک کِل می‌کشد)» و... بر حسین(ع)، زینب(س)، عباس (ع) و واقعه کربلا و حادثه عاشورا.
با این‌که یوتیوب برای کاربران ایرانی فیلتر است، ولی به اشتراک گذاشتن فیلم مجالس عزاداری امام حسین (ع) در کشور، در این پلتفرم، انجام می‌شود که گاه پربازدید شده و نگاه بسیاری از دیگر مردم جهان را هم به خود جلب می‌کند.
در ادامه، نگاهی انداخته‌ایم به نوحه‌ها و مجالس سوگواری ایرانیان به مناسب محرم که ویدئوهایشان در یوتیوب (پلتفرم سرویس اشتراک ویدئو و دومین وبگاه پرطرفدار جهان پس از گوگل) پُربازدید و بارهاوبارها دیده شده‌اند.
مصطفی محسن‌زاده، سروش رحمانی و «الله‌اللهِ» یزدی‌ها
«الله‌الله» با صدای مصطفی محسن‌زاده و سروش رحمانی با ترجیع‌بندِ «الله‌الله، فریاد از جور زمان/ الله‌الله، فریاد از اَهرِمَنان/ در گمراهی، سرگردان مانده بشر/ بی‌رونق شد ایمان از فتنه و شر/ وای از روزگار تنهایی/ یارب کو دم مسیحایی/ بزن ای دل آه دعا/ مگر آید روح بقا/ ناجی عالم کو؟!» در یوتیوب ۵,۰۱۷,۹۲۸ بازدید و ۱۹,۶۶۵ کامنت دارد.
نوحه‌ای که البته اجرایش دردسرساز هم شد و مصطفی محسن‌زاده در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها در موردش گفت: «ماجرا از «الله‌الله» شروع شد (۱۳۹۳) و آن هم یک سال پس از اجرا و آن هم به‌واسطه پخش‌شدن از یک شبکه خارجی و سیل بدگمانی و افترا. این حکایت با اجرای کنسرت من در آلمان با گروه راز و شرکت در فستیوالِ «های سئول»کره جنوبی بارور شد و نارضایتی بعضی مسئولینِ امر از نوحه‌خوانی خوانندگان مطرح شهر که معتقدند یا شخص باید در دستگاه امام حسین(ع) بخواند یا برود کنسرتش را بدهد و از نظر آن‌ها این دو راهی از هم جداست و پایانش هم مشخص و دیگر، بدگویی حاسدان و منافع‌درخطرافتادگان و بیم ارتباط ما با کانال‌های جاسوسی یا هدایت از گروه منفور منافقین و دیگر نگویم که ملال‌آور است.»
حسین فخری و سینه‌زنی به سبک سنتی خرمشهری
از جمله پربازدیدترین ویدئوهای نوحه‌خوانی برای امام حسین(ع) در یوتیوب، ویدئویی است از حسین فخری، مداح و حماسه‌خوان شناخته‌شده که این‌گونه آغاز می‌شود: «دشنه، بر لبِ تشنه/ خنجر، بر تارِ حنجر/ در خواب، کودکِ بی‌تاب/ خاموش، طفلِ در آغوش/ زینب، آیه‌ها بر لب/ خواهر، داغِ برادر/ عباس، بوی گلِ یاس/ اکبر، لاله‌ی پَرپَر/ بیدار، سینه‌ی تب‌دار/ فریاد، این همه بیداد/ هیهات، شامِ خرابات...» ویدئویی با ۶۲۰,۱۹۶ بازدید و ۴۰۴ کامنت.
حسین فخری که ویدئوهای پربازدید دیگری هم در یوتیوب دارد از جمله نوحه‌ای که در آن می‌خواند: «یا حسین آن که دل از غیر تو بُبرید منم/ آن که لاجرعه مِیِ مهر تو نوشید منم» با ۳۱۶,۴۶۹ بازدید و ۱۵۸ کامنت یا «خواهر من» با ۲۰۲,۸۱۷ بازدید، ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ در صفحه اینستاگرامش نوشت: «با توجه به افزایش مبتلایان به کرونا و جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری، محرم امسال بنده هیچ‌گونه اجرای عزاداری (سینه‌زنی به سبک سنتی خرمشهری) برگزار نمی‌کنم. سلامتی مردم عزیز شهرم و دیگر شهرستان‌ها برایم اهمیت دارد. از مردم عزیز تقاضا دارم اگر در مراسم‌های مذهبی شرکت می‌کنید، حتما پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمایید.»
مداحی بسیاردیده‌شده ترکی؛ سلیم موذن‌زاده‌اردبیلی و «زینب، زینب»اش
«زینب، زینب، زینب، کنز حیا زینب، کان وفا زینب/ زینب، زینب، زینب، درد آشنا زینب، غرق بلا زینب...» با صدای زنده‌یاد سلیم مؤذن‌زاده اردبیلی، از مداحان آشنا به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی است.
مردی که او را از نامدارترین و توانمندترین مداحان تاریخ تشیع می‌دانند که مداحی معاصر شیعه را در سه زبان عربی، فارسی و ترکی به کمال رساند؛ فرزند عبدالکریم موذن‌زاده و برادر شیخ رحیم مؤذن‌زاده‌اردبیلی که معروف‌ترین و محبوب‌ترین اذان حال حاضرِ آشنا به گوش ایرانیان از جمله آثار او به شمار می‌رود.
این نوحه با ۴۰۴,۷۲۴ بازدید و ۴۶۱ کامنت از جمله نوحه‌های پربازدید ترکی در یوتیوب است.
لرها و مداحی‌های پربازدیدشان
«اِ ابوالفضل، اِ ماهِ هاشمی/ هم علمداری، هم بِرارِمی/ سَرِ اُ رَتی/ لُو نَنِی وِ اُ/ چون بِرارُنِت بینَ تِشنَه لُو/ سَرِ اُ رَتی، رَ اُ بَسَه بی/ لشکر کفار دَسه‌دَسه بی...» با صدای کوروش رضوانی‌فر با ۳۵,۵۱۴ بازدید از جمله پربازدیدترین نوحه‌های لری در فضای یوتیوب است. کوروش رضوانی‌فر، خواننده شناخته‌شده موسیقی محلی لری متولد دهه چهل و از خوانندگان صاحب سبک موسیقی لرستان است.
«اِ فِلَک برارِ شیرم، ها کجا؟ (ای فلک برادر شیرم کجاست؟)/ گَرمی جُنِم، قِرارم، ها کجا؟ (گرمی جانم و آرامش قلبم کجاست؟)/ وِ سَر نِی‌ها گلی پَر می‌زِنَه (بر سرنیزه‌ای گلی در حال پَرپَرشدن است)/ خوآرِش کِل وا چَشِ تَر می‌زِنَه (خواهرش با چشمِ خیس از اشک کِل می‌کشد)/ بی‌بِراری قسمت ای دل نَه‌وی (بی‌برادرشدن قسمت این دل نبود)/ که بواِم مهمون ای دریای خی (که مهمان این دریای خون شوم)» مرثیه‌ای لری از زبان حضرت زینب(س) است با صدای جعفر شیرزاد و ۴,۸۷۲ بازدید در یوتیوب.
این مطالب را هم بخوانید:
◾️ چه‌چیزی «نی‌نوا» را به خاطره فرهنگی یک نسل تبدیل کرد؟
◾️ توضیحات رئیس سازمان بسیج مداحان کشور در خصوص یک مداحی جنجالی
۵۷۲۵۹
نظر شما