سال 1383 که وزارتخانه رفاه و تامین اجتماعی تاسیس شد، هیچ کس فکرش را نمی‌کرد که 7 سال بعد، نه تنها خبری از این وزارتخانه نخواهد بود، بلکه بحث‌های 7 سال پیش مخالفان و موافقان در خصوص جدایی بیمه‌ها از وزارت بهداشت، دوباره آغاز خواهد شد. البته این بار قرار است نه تنها بیمه‌ها، بلکه بهزیستی نیز به وزارت بهداشت برگردد.
موضوع ادغام وزارت رفاه و تامین اجتماعی در وزارت کار و امور اجتماعی چند هفته پیش با اقدام محمود‌احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور در برکناری صادق محصولی، وزیر رفاه و واگذاری سرپرستی این وزارتخانه به عبدالرضا شیخ‌الاسلامی، وزیر کار کلید خورد، اما هنوز دولت لایحه این ادغام را به مجلس نبرده است. با این حال، هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی موضوع ادغام وزارتخانه‌ها را به کمیسیونی مشترک در درون خود محول کرده و در همان آغاز، بحث واگذاری سرنوشت بیمه‌ها به وزارتخانه ادغامی جدید یا بهداشت به یک بحث جدی و چالشی تبدیل شده است. این در حالی است که احتمال ادغام وزارت بهداشت با وزارتخانه‌های دیگر نیز در مجلس مطرح است.
در واقع با ادغام وزارت رفاه در وزارت کار، از آنجا که حیطه وظایف و عملکرد بیمه‌ها ربطی به وزارت کار ندارد، قاعدتا بیمه‌ها و حتی بهزیستی باید به وزارت بهداشت بازگردانده شوند و مسوولان وزارت بهداشت نیز سعی به برگشت آنها به این وزارتخانه دارند.
در ایران بیمه خدمات درمانی و تامین اجتماعی دو سازمان بیمه‌ای مهم هستند که سازمان بیمه خدمات درمانی، 35 میلیون بیمه شده دارد که از این تعداد 23میلیون نفر در صندوق‌های بیمه روستاییان، 6 میلیون و 500 بیمه شده صندوق کارکنان دولت، 3 میلیون و 500 نفر بیمه ایرانیان و 2 میلیون بیمه شده سایر اقشار هستند. حدود 40درصد مردم بویژه کارگران و شاغلان بخش خصوصی نیز زیر چتر حمایتی بیمه تامین اجتماعی قرار دارند.
دیدگاه موافقان و مخالفان
از آنجا که وزارت بهداشت مسوول سلامت جامعه است، بسیاری از تحلیلگران معتقدند جدایی بیمه‌ها از وزارت بهداشت تبعات منفی برای نظام سلامت دارد و به بازگشت بیمه‌ها به وزارت بهداشت امیدوارند.
اما مخالفان اعتقاد دیگری دارند. آنها می‌گویند وزارت بهداشت سیاستگذار حوزه بهداشت و درمان است اما سیاستگذاری با تصدی امور اجرایی فاصله دارد و براساس روح حاکم برقوانین موجود کشور از جمله برنامه پنجم توسعه حتما باید تصدیگری از سیاستگذاری منفک شود.
آنها معتقدند وزارت بهداشت خود ارائه‌کننده خدمات سلامت در کشور است و نمی‌تواند به عنوان متولی سازمان‌های بیمه‌گر خریدار این خدمت هم باشد.
هادی مقدسی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس از جمله مخالفان بازگشت بیمه‌ها به وزارت بهداشت است. او در این زمینه می‌گوید: واگذاری بیمه‌ها به وزارت بهداشت به هیچ عنوان به صلاح نیست چرا که وزارت بهداشت مجری است و این سازمان‌های بیمه هستند که برای بیمه‌گذارانشان خرید خدمت می‌کنند.
او با بیان این‌که سازمان تامین اجتماعی باید از وزارت بهداشت خرید خدمت کند نه این‌که خود را به آنها بسپارد، تصریح می‌کند: این سازمان متولی بیمه درمان بیمه‌گذاران خود است و نمی‌تواند بیمه‌گذاران را جایی بفرستد که کیفیت درمان آنها پایین باشد لذا صلاح نیست کسی که مجری است ناظر هم باشد.
به گفته مقدسی سازمان بیمه گر باید بتواند اگر خدمت ارائه شده از طرف وزارت بهداشت مورد نظرش نبود آن خدمت را جابه‌جا کند، لذا واگذاری بیمه‌ها به وزارت بهداشت صلاح نیست و وزارت بهداشت باید کار تصدیگری را کنار بگذارد و به سمت کارهای راهبردی رو بیاورد.او ادامه می‌دهد: سازمان تامین اجتماعی نهاد عمومی غیر دولتی است و باید بتواند با فراغ بال از موسسات، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های وزارت بهداشت یا غیر وزارت بهداشت خرید خدمت کند.
اما پاسخ موافقان واگذاری بیمه‌ها به وزارت بهداشت در خصوص ارائه و خرید خدمت این است آنها می گویند تجربیات موفق برخی کشورهای توسعه یافته در بستر سلامت نیز نشان می‌دهد با توجه به این‌که مداوای بیماران در دست وزارت بهداشت است اگر بیمه آنها نیز در اختیار آنها قرار گیرد منجر به کاهش هزینه و کاهش بروکراسی اداری و نیز صرفه‌جویی در وقت ارباب رجوع می‌شود.
نگاه اقتصادی در بیمه‌ها
هر چند مخالفان بازگشت بیمه‌ها به وزارت بهداشت معتقدند فلسفه بیمه‌ها با بهداشت و درمان متفاوت است و فقط از لحاظ مالی و بیمه‌ای است که طی مراحل درمان به هم می‌رسند؛ اما موافقان از همین مساله استفاده کرده و می‌گویند ماهیت بیمه‌ها به گونه‌ای است که بیشتر به سمت سود اقتصادی حرکت می‌کنند، در حالی که مساله درمان نباید با این نگاه گره بخورد.
امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این زمینه می‌گوید: مطالعات‌بین‌المللی و نحوه عملکرد بیمه‌ها در تمام کشورها که نظام بهداشتی و درمانی دارند، نشان می‌دهد که حوزه خدمات اجتماعی با حوزه خدمات سلامت در کنار هم قرار می‌گیرند و ما جزو معدود کشورهایی هستیم که خدمات اجتماعی و بهزیستی را از سلامت جدا کرده‌ایم.وی می‌گوید: ما تجربه80-70 ساله خدمات بیمه‌ای را در کنار حوزه سلامت دیدیم و الان 5 تا 6 سال است که آن را از هم جدا کرده‌ایم؛ لذا می‌توان کارکردهای این دو را در این مدت مقایسه کرد.
جایگاه متزلزل بیمه‌ها
هر چند مخالفت‌ها و موافقت‌ها در خصوص بازگشت بیمه‌ها به وزارت بهداشت هنوز در جریان است و دقیقا مشخص نیست در نهایت کفه ترازو به سمت کدام‌یک از این دو گروه سنگین می‌شود؛ اما فراتر از این مباحث، مساله عملکرد بیمه‌ها در سال‌های اخیر به نظر می‌رسد موضوع مهم‌تری باشد.
این روزها همه می‌دانیم که داشتن بیمه درمانی و نداشتن آن تنها در مراجعه به بخش خصوصی با دولتی تفاوت دارد؛ یعنی اگر بیمه باشید در بخش دولتی پذیرش می‌شوید و خدماتی با هزینه نسبتا مناسب دریافت می‌کنید که حتی به زعم مسوولان وزارت بهداشت، از نظر کیفی با انتقادات زیادی روبه‌روست. از طرفی با دفترچه بیمه در بیمارستان خصوصی خدماتی دریافت می‌کنید که بیشترهزینه‌اش به پای خودتان است و شاید تنها بیمه‌های تکمیلی بخشی از این هزینه‌ها را متقبل شوند.
بر همین اساس، لازم است تاکید شود چه بیمه‌ها به وزارت بهداشت برگردد، چه بر نگردد، مهم این است که جایگاه درستی با هدف حمایت از بیماران برای آنها تعریف شود.
30145
نظر شما