میرکاظمی سوآپ نفت را رویا کرد/آب رفته به جوی باز می گردد؟

 آذرجزایری: از یاد نمی رود روزی که میرکاظمی سوآپ نفت را با عنوان خیانتی بزرگ متوقف کرد و پس از آن بود که به گفته کاتوزیان رئیس کمیسیون انرژی مجلس مشخص شد که استدلال این وزیر دولت نهم براساس گزارش افرادی بوده که در محاسبات اشتباه کرده بودند.اما به هر حال رابطه ما با کشورهای حاشیه خزر متوقف شد و الان پس از گذشت 450 روز از آنزمان تلاش ها در این راستاست که شاید بتوان شرایط سوآپ را به گذشته برگرداند.شرایطی که با یک دستور کوچک متقوف شد اما هنوز با گذشت یکسال و نیم تلاش مکرر اما هنوز نتوانسته ایم آن را به شرایط گذشته برگردانیم.میرکاظمی هیچ وقت جوابگوی این اشتباه استراتژیک خود نبود و اگرچه از این مساله به عنوان یکی از دلایل برکناری وی یاد می شود اما به هر این وزیر دولت دهم از کار برکنار شد بدون هیچگونه پاسخگویی به این تصمیم شتاب زده خود.به هر حال هنوز هم یاران میرکاظمی تاکید می کنند سوآپ نفت در گذشته اشتباه بوده و در واقع ایران نفت کشورهای دیگر را خریداری می کرده و در قالب سهم خود بفروش می رسانده اما از سویی دیگر برخی از کارشناسان و بهارستانی ها بر ارائه گزارش غلط و این تصمیم شتاب زده اصرار دارند.

این در حالی است که برخی از کارشناسان معتقدند حتی اگر اظهارات میرکاظمی و همراهان وی درست بوده است این امکان فراهم بوده تا با مذاکره روش سوآپ را با مشتریان تغییرداد و تصمیم شتاب زده برای توقف سوآپ خطایی استراتژیک برای این وزیر دولت دهم محسوب می شود.

با اینحال  در حال حاضر  رویترز به نقل از فعالان بازار نفت اعلام کرد شرکت بین المللی ویتول در حال ازسرگیری سواپ نفت دریای خزر با ایران پس از وقفه‌ای یک ساله است. به گفته یک فعال نفتی بازار مدیترانه ، شرکت ویتول موافقت نامه ای را در خصوص سواپ نفت با شرکت ملی نفت ایران امضا کرده است و به احتمال زیاد اجرای این موافقت نامه و عملیات سواپ نفت تا پایان سال جاری آغاز می شود.

بر اساس این موافقت نامه شرکت ویتول نفت تولیدی دریای خزر را در اختیار ایران قرار می دهد و در مقابل نفت تولیدی ایران را در خلیج فارس دریافت می کند.

این در حالی است که 22 خرداد ماه امسال نیز خبرگزاری مهر از توافقی جدید در این خصوص خبرداده بود.

براساس این گزارش، با توافق شرکت ملی نفت و برخی از شرکتهای خارجی بر سر فرمولی محرمانه، عملیات سوآپ نفت ایران از کشورهای حاشیه دریای خزر پس از 15 ماه تعلیق از سرگرفته شده است.

بر این اساس، به دنبال شکایت برخی از شرکتهای خارجی سوآپ کننده نفت ایران از شرکت ملی نفت ایران، این مجموعه با ارائه شرایط جدیدی با از سرگیری سوآپ نفت توسط تعدادی از شرکتهای خارجی موافقت کرده است.

 براساس شنیده ها فرمول محرمانه ای برای سوآپ هر بشکه نفت دریای خزر با برخی از شرکتهای خارجی تدوین شده است که به اعتقاد مسئولان وزارت نفت تدوین این فرمول جدید منافع ملی را در انجام این تجارت بین المللی تامین می کند.

 از سوی دیگر،همزمان با از سرگیری سوآپ نفت توسط خارجیها، پیشنهادهایی هم توسط بخش خصوصی برای انجام این عملیات به شرکت ملی نفت ایران ارائه شده است.

 سیدحمید حسینی رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی با تایید از سرگیری سوآپ نفت دریای خزر توسط تعدادی از شرکتهای خارجی گفت: این سوآپ از طریق پایانه نفتی بندر نکا و به منظور تامین خوراک پالایشگاههای تهران و تبریز از سر گرفته شده است.

 این مقام مسئول با یادآوری معوض نفت وارداتی از بندر نکا با تاکید شرکت ملی نفت در خلیج فارس به خریداران بین المللی تحویل داده خواهد شد، تصریح کرد: علاوه بر این اخیرا بخش خصوصی هم برای سوآپ نفت پیشنهادهایی را به وزارت نفت ارائه کرده است.

 وی در خصوص نرخ سوآپ هر بشکه نفت خام از کشورهای حاشیه دریای خزر، توضیح داد: قیمت سوآپ به نوع مرغوبیت و درجه ای.پی.آی نفت بستگی دارد اما پیشنهادی 25 دلاری به ازای سوآپ هر تن نفت به وزارت نفت ارائه شده است.

 حسینی با اعلام اینکه با نهایی شدن مذاکرات بخش خصوصی و شرکت ملی نفت بازاریابی برای سوآپ نفت کشورهای حاشیه دریای خزر آغاز می شود، بیان کرد: بر این اساس با وجود تعلیق یکساله سوآپ امکان ترانزیت و سوآپ نفت کشورهای ترکمنستان، قزاقستان و بخشهایی از روسیه به خلیج فارس هنوز وجود دارد.

 پیش از این نیز غلامرضا غریبی مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی هم با تاکید بر اینکه به زودی جزئیات راه اندازی سوآپ نفت ایران به طور رسمی توسط شرکت ملی نفت ایران اعلام می شود، گفت: در آینده اخبار خوبی درباره از سرگرفته شدن سوآپ نفت اعلام می شود.

 با گذشت نزدیک به 13 سال از آغاز سوآپ نفت کشورهای حاشیه دریای خزر از مسیر ایران به خلیج فارس، فروردین ماه سال گذشته با عدم تمدید قرارداد چهار شرکت خارجی، حجم سوآپ نفت خام ایران به صفر رسید.

 مسئولان وقت وزارت نفت یکی از مهمترین دلایل توقف سوآپ نفت از کشورهای حاشیه دریای خزر را حفظ منافع ملی عنوان کرده و اعلام کردند: در 13 سال گذشته سوآپ نفتی انجام نمی شده بلکه ایران به یکی از خریداران نفت کشورهای همسایه تبدیل شده بود.

 عدم خرید نفت صادراتی ایران در خلیج فارس هم به عنوان یکی از دلایل توقف سوآپ نفت از دریای خزر نام برده می شود و برخی از مدیران شرکت ملی نفت معتقدند با توقف این تجارت امکان بازاریابی برای نفت ایران فراهم می شود.

 با عدم تمدید قراردادهای سوآپ نفت چهار شرکت بین المللی سلکت انرژی تریدینگ، دراگون اویل امارات، ویتول سوئیس، کاسپین اویل دولوپمنت ایرلند، این شرکتها در نهایت با استفاده از سایر مسیرهای غیر اقتصادی همچون خط لوله بی.تی.سی باکو ـ نووروسیسک، باکو ـ سوپسا و کنسرسیوم خط لوله کاسپین، نفت صادراتی ترکمنستان و قزاقستان را به بازارهای هدف منتقل می کنند.

 از سوی دیگر تعلیق قراردادهای سوآپ نفت موجب شده بود که بزرگترین پایانه نفتی ایران به دلیل توقف این تجارت در مرز تعطیلی کامل قرار بگیرد./221/39