سجادپور: فاشیست‌ها نمی‌خواهند ژانر سیاسی داشته باشیم

در جشنواره بیست ‌و هشتم فجر وقتی که فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا بعد ار پنج‌شنبه سال توقیف به نمایش درآمد و جایزه هم گرفت، جواد شمقدری از این فیلم به عنوان نقطه آغازی جدید برای ساخت فیلم‌های سیاسی در ایران یاد کرد.

جواد شمقدری که پیگیرهای او سبب ساز رفع توقیف «به رنگ ارغوان» بود، این فیلم را بک فیلم سیاسی می‌دانست و معتقد بود از این پس فضا برای تولید فیلم‌هایی دراین ژانر مساعدتر است.

به هر حال وقتی یکی از بالاترین مقام‌های مسئول سینمایی کشور جنین مطلبی را بیان می‌کند، انتظار می‌رود سینماگران با میل و رغبت بیشتری به سمت ساخت فیلم‌هایی با زمینه سیاسی بروند، اگر چه در همین یکی، دو سال دورخیزهایی هم در این راستا دیده شده، اما انگار واقعاً فیلمسازان ما جز تعداد اندکی اساساً علاقه‌ای به این ژانر ندارند. درباره دلایل این موضوع و اینکه اصلاً معاونت سیاسی چه برنامه‌هایی دارد، با علیرضا سجادپور، مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی گفت‌وگو کرده‌ایم.

موضوع گفت‌وگو ما ژانر سیاسی در سینماست؛ گونه‌ای که به دلایل مختلف در کشور رونق خوبی نداشته است. در سال‌های گذشته پیش می‌امد که فیلم‌ها بیشتر مضامین اجتماعی داشته‌اند که محتوایشان به شرایط سیاسی هم اشاره‌هایی نمادگونه داشته و گرنه ما فیلمی که در گونه سیاسی ساخته شود کم داشته‌ایم، ولی در چند سال اخیر شاهد ساخت و تولید فیلم‌های متعددی با عنوان ژانر سیاسی هستیم.
البته همان‌طور که اشاره کردید در گذشته شاید فیلم‌هایی با مضامین نزدیک به ژانر سیاسی وجود داشته، اما در چند سال اخیر همه تلاشمان را برای ارتقا و گسترش این ژانر در سینمای کشورمان کردیم، چرا که به اعتقاد من این ژانر در سینمای کشورمان بسیار مغفول مانده و اگر می‌‌خواستیم روند گذشته را ادامه دهیم، بدون شک دیگر هیج ردی از سیاست در سینمایمان باقی نمی‌ماند.

نمی‌خواهم بگویم در طول 32 سال پس از انقلال ما سینمای اجتماعی و... داشته‌ایم و فقط جای سیاسی خالی بوده، اما به هر حال فیلم‌های خانوادگی و یا نزدیک به اجتماعی کم ساخته نشد، اما در بحث سیاست بسیار عقب بوده‌ایم.

به نظر می‌آید در همه کشورها حتی کشورهایی که داعیه‌دار آزادی بیان هستند نیز فیلمسازان در مقابل تولید و عرضه چنین آثاری مقاومت می‌کنند و علاقه نشان نمی‌دهند. آیا در کشور ما هم دولتمردان و یا مسئولانی بوده‌اند که در مقابل این مسئله ایستادگی کنند و جلوی تولید آثاری اینچنینی را بگیرند؟
برخلاف بسیاری از کشورها که مدیران و مسئولان دولتی دخالت‌های بسیاری در این حوزه دارند، در کشور ما مدیران و مسئولان دولتی هیچ‌گونه واکنش منفی نسبت به این مسئله نداشته‌اند و اصلاً دخالتی در این مورد دیده نشده، اما برخی از کارگردانان که به نظرم حتی نامشان را هم نمی‌‌توان کارگردان گذاشت، از آغاز این موج، سعی در مقابله و برخورد برای عدم تولید چنین آثاری داشته‌‌اند.

پس معتقدید اغلب کارهایی که تاکنون تولیدو ساخته شده خیلی رنگ و بوی سیاسی نداشته و اغلب اجتماعی بوده است؛ اصلاً تعریف شما از سینمای سیاسی چیست؟
من استاد دانشگاه و یا مدرس سینما نیستم که بخواهم ژانر سیاسی را در آثار سینمایی تفکیک کنم.من یک مدیر سینمایی‌ایم. در ضمن مگر ما سینمای اجتماعی به معنی واقعی کلمه داریم که سینمای سیاسی به آن معنا داشته باشیم؟! اغلب فیلم‌هایی که ساخته شده شاید خانوادگی بوده، اما فیلم‌های اجتماعی به گونه‌ای که واقعاً‌ باید باشد، نداریم همه افراد جامعه هم این را می‌دانند و هم آن را می‌فهمند، اما برخی وقتی با حجم انتقادات و تولیدات سیاسی مواجه می‌شوند سعی دارند با مفاهیم تئوریک آن تولید یا تولیدات را زیر سؤال ببرند.

چرا شما و همکارانتان بر بسترسازی، تولید و عرضه این ژانر در سینمای ایران اصرار دارید؟
همان‌طور که اشاره کردم ما در سینمای کشورمان حداقل در چند سال اخیر فیلمی با مضمون سیاسی نداشته‌آیم، اما از آن سو با یک بررسی ساده می‌بینیم که کشور و مردم ما ظرفیت بالایی برای درک مسائل مرتبط با سیاست دارند و از شعور و آگاهی بالایی سیاسی برخوردارند. وقتی ما با این حجم مخاطب و جامعه علاقه‌مند به مسائل سیاسی روبه‌رو هستیم، لزوم تولید و عرضه فیلم‌های سیاسی بیش از پیش حس می‌شود. از این رو تصمیم گرفته‌ایم فضا را برای تولید و عرضه چنین آثاری مهیا سازیم.

با این اوصاف به نظر می‌آید چشم‌انداز و آینده مثبتی را برای این عرصه می‌بینید و هر روز شاهد اتفاق‌های بهتری در ژانر سیاسی خواهیم بود.
به هر حال در آغاز هر کار مثبت و تأثیرگذاری عده‌ای مانع خواهند بود و فشارهای بسیاری را بر ما وارد خواهند کرد.

منظور شما از این عده، چه کسانی هستند؟
برخی، آن‌ها را فاشیست می‌نامند، اما من به شما اطمینان خواهم داد به هیچ ‌عنوان کوتاه نخواهم آمد و این کار را به سرانجامی قابل دفاع خواهم رساند. فقط به این فکر می‌کنم که چرا سینماگران خودشان جلوی گسترش این ژانر می‌گیرند. با این حال من به گسترش این ژانر معتقدم و امید بسیاری هم دارم که در آینده تولیدات شاخصی را در عرصه سینمای سیاسی شاهد باشیم.

58301