سفره‌خانه‌های سنتی همواره مورد علاقه گردشگران بوده‌اند؛ اما عدم وجود تعاریف صحیح و مشخص در خصوص خدمات و ویژگی‌های آن راه را برای سواستفاده از نام این واحد صنفی همواره کرده است. به گونه‌ای که بیش از 90 درصد سفره‌خانه‌ها تنها این نام را یدک می‌کشند و فاقد ویژگی‌های یک سفره‌خانه سنتی هستند.
طی هفته گذشته به منظور سامان بخشیدن به مجوزهایی که برای سفره‌خانه‌های سنتی صادر می‌شود جلسه‌ای با حضور جمعی از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و رییس صنف سفره‌خانه‌داران سنتی برگزار شد.
در صورت جلسه این نشست عنوان شد؛ نیاز است فراخوانی از سوی جامعه سفره‌خانه‌داران تهران اعلام شود تا مدیران سفره‌خانه‌ها برای پاسخگویی به برخی از سئوالات و بررسی صلاحیت مدیریتشان، به صنف و سازمان مربوط مراجعه کنند و صنف سفره‌خانه‌داران سنتی در خصوص صلاحیت آنها بررسی‌های لازم را انجام دهد.
در بخش دیگری از این صورت جلسه آمده است، نامه‌ای از سوی جامعه سفره‌خانه‌داران تهران به اماکن نوشته شود و از اماکن درخواست شود تا سفره‌خانه‌هایی که بدون مجوز فعالیت می‌کنند پلمپ و از ادامه فعالیت آنها جلوگیری شود.
از سوی دیگر قرار برآن شد تا مجوزهای 3 ماهه برای ارائه قلیان صادر شود و این مهم تنها در انحصار سفره‌خانه‌های سنتی قرار گیرد. در بیان دلیل این امر عنوان شده است از آنجایی که قلیان با فرهنگ عامه عجین شده و یکی از بخش‌های فرهنگ و تاریخ جامعه به شمار می‌رود و با توجه به آنکه سفره‌خانه‌ها یکی از مراکزی هستند که فرهنگ عمومی جامعه را نشان می‌دهند این مهم به این بخش اختصاص داده می‌شود.
این درحالی است که با توجه به آنکه تعاریف درست و روشنی از سفره‌خانه سنتی و ویژگی‌های آن وجود ندارد این واحد صنفی در کنار قهوه‌خانه‌ها و چای‌خانه‌ها و رستوران‌ها به فعالیت خود ادامه می‌دهد. در این شرایط برخی از واحدهایی که دستشان برای هزینه‌های اضافه درخصوص رسیدن به اهدافشان باز است خواهند توانست با بهره بردن از این ترفند نام خود را بدون تغییر کاربری و ارائه خدمات صحیح تغییر دهند و در قالب نام سفره‌خانه به امور دیگر بپردازند.
در این راستا باید توجه شود کدام واحد صنفی تحت چه عنوانی فعالیت می‌کند درحالی که چنین نظارتی وجود ندارد چون تعاریف مشخص در این حوزه وجود ندارد.
محمد رشیدی رییس هیات مدیره جامعه سفره‌خانه‌داران تهران با اشاره به بازدیدی که چندی قبل به اتفاق کارشناسان امر از سفره‌خانه‌های سنتی داشت گفت: «در آن زمان از 50 سفره‌خانه بازدید کردیم که در میان آنها تنها حدود 5-6 سفره‌خانه را برای مجوز دادن برگزیدیم.»
وی با تاکید بر مخالفت خود با بی‌بندوباری در سفره‌خانه‌های سنتی گفت: «باید در دادن مجوزها دقت بیشتری اعمال شود چراکه در سفره‌خانه‌ها بحث سرو غذا، مواد غذایی، بهداشت و جان مردم مطرح است. نباید با زرق و برق و دکور زیبا مردم را فریب داد.»
شاید بتوان یکی از عمده‌ترین دلایل فاصله گرفتن سفره‌خانه‌ها از رسالت فرهنگی‌شان را نبود متولی مشخص دانست چراکه به گفته رشیدی از آنجایی که جامعه سفره‌خانه‌داران سنتی هنوز تبدیل به اتحادیه نشده، همچنان پروانه‌های خود را از طریق صنف رستوران‌‌داران می‌گیرند و به نوعی از قوانین اصناف پیروی می‌کنند. از سوی دیگر مجوز اجرای موسیقی زنده باید تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی صادر شود و سفره‌خانه‌ها باید به نوع دیگر با قوانین گردشگری و جهانگردی اداره شوند و در این میان سفره‌خانه‌داران با مشکلات بسیاری روبه‌رو هستیم.
مهرآرام به عنوان شخصی که سالها در خصوص سفره‌خانه‌های سنتی تحقیق کرده و شناخت کاملی نسبت به شرایط و ویژگی‌های سفره‌خانه‌های سنتی دارد گفت: «هنگامی که بحث احداث، بازسازی و احیای سفره‌خانه‌های سنتی مطرح شد در واقع هدف از این کار بازگشت به گذشته به منظور احیای مراکز پذیرایی عمومی پرحضور و با نشاطی بود که دارای زیرساخت فرهنگی باشند. قدمت این امر به زمان شکل‌گیری قهوه‌خانه‌ها در زمان صفویه بازمی‌گردد که تا اواخر قاجار و اوایل پهلوی ادامه یافت.»
وی افزود: «در این مقطع 400ساله مکان‌هایی بوجود آمد که گاه به صورت محلی، گاه به صورت راسته در قالب صنف فعالیت می‌کردند یا آنکه به امور فرهنگی مبادرت می‌ورزیدند. گاه هنرمندان و اقشار خاص جامعه در این مکان‌ها گردهم می‌آمدند اینگونه بود که جنبه‌های فرهنگی و اطلاع رسانی در این مکان‌ها ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد.»
مهرآرام در این خصوص گفت: »این سفره‌خانه‌ها باید دارای کالبدی متناسب با پیشینه تاریخی از نظر معماری باشد. همچنین ترویج یکسری آداب معیشتی قومی ایرانی، سرو غذاهای ایرانی در گستره این مهم می‌گنجد که در زمره مسائل سخت افزاری محیط قرار می‌گیرد. در عین حال نمایش بخشی از هنرهای قدیمی در این محیط‌ها نیز از دیگر عواملی است که باید در چنین مکان‌هایی رعایت شود.»
به گفته وی، آنچه که امروز شاهد آن هستیم این است که بیش از 90 درصد سفره‌خانه‌های سنتی ما تنها این نام را یدک می‌کشند و درواقع فاقد ویژگی‌های عنوان شده هستند چه از نظر معماری ایرانی چه از نظر رعایت آداب پذیرایی ایرانی و عیان کردن آداب معیشت ایرانی.
47301
نظر شما