رفتار دوگانه صداوسیما در مورد به کاربردن واژگان غیرفارسی

روزنامه اطلاعات نوشت:اخیراً در برنامه‌های خبری تلویزیون شاهد بخشی هستیم که می‌توان آن‌را اصطلاحاً «گاف‌گیری» نامید. یعنی عزیزان می‌گردند و سخنرانی‌ها و فیلم‌ها و اظهارات مقامات مختلف، سیاستمداران و حتی خبرنگاران خود را رصد و هر جا به کلمه یا اصطلاحی فرنگی در بیانات حضرات برخوردند آن‌را جدا می‌کنند و به عنوان گاف رسانه‌ای یا کلامی و ظاهراً در حراست از زبان و ادبیات فارسی در گزارشی می‌آورند و آن را مورد نقد قرار می‌دهند

این برنامه و گزارش‌ها البته چون دنبال سوژه هستند و متولی و مسئول مربوطه باید در راستای وظیفه‌اش چیزی پیدا کند و برنامه‌ای تحویل دهد، گاه به قول معروف دچار تنگی قافیه می‌شود و به چیزهایی بند می‌کند و آن را مورد نقد قرار می‌دهد که دیگر وارد زبان فارسی شده و تغییر ماهیت داده و به دلیل تکرار و گستردگی استفاده و شیوع کلامی به بخشی از زبان و ادب پارسی و ادبیات رایج بدل شده است و تغییر آن نه ممکن است و نه مطلوب؛ لذا دست‌انداختن یا گاف گرفتن از مقامات و اصحاب سیاست و رسانه و خطبه، گاه خیلی بی‌مزه و بی‌ربط می‌شود و به همین خاطر رفته رفته این برنامه، خلاف شأن نزول و فلسفه ایجابی‌اش، گرفتار نقض غرض می‌شود و اثرگذاری‌اش را به کل از دست می‌دهد.

یکی از دلایل این عدم تأثیر و بی‌مزگی و لوث شدن مسأله، خود تلویزیون است.

با مزه و شاید هم تلخ و عجیب اینکه درست اندکی پس از پخش چنین برنامه‌هایی، وقتی نوبت به آگهی‌های رنگارنگ تلویزیون که ماشاء‌الله در هر شبکه‌ای به قدر وسع و به تکرار و در زمان‌های طویل در حال پخش است می‌رسد، به شاهکار نحوه مدیریت وحراست از زبان پارسی بهتر پی می‌بریم؛ زیرا برخلاف توصیه خبرنگار و گزارشگر که دنبال گاف کلامی مقامات، خود را به زمین و آسمان می‌زند تا چیزی پیدا کند و با لبخند تحویل بیننده بدهد، در اینجا چیزی که اتفاقاً اصلاً پیدا نمی‌شود یا کمتر پیدا می‌شود واژگان فارسی و ایرانی است:

پراید ـ کوئیک ـ هوم‌کر ـ دیپوینت ـ درماکلین ـ سان‌کوئیک ـ آیری ـ دیجی ـ اسنپ ـ آلتون ـ کلور ـ اوه ـ ایزی‌لایف ـ‌ جی پلاس ـ سافتلن ـ لایو ـ سان استار ـ اسنپ‌فود ـ آمارانت ـ اکتیو ـ بس ـ مرسی ـ پرسیل ـ مدیسا ـ آلووکس ـ تاپ، اکسترا و …

ممکن است گفته شود که تمامی این کالاها و برنامه‌ها و نام‌های تجاری از مراکز قانونی کشور مجوز گرفته‌اند و اشکالی هم ندارند که ظاهراً سخن نادرستی نیست؛ اما حرف این است که وقتی ما در جذاب‌ترین تبلیغات تلویزیونی مرتب با واژگان غیرفارسی و فرنگی برخورد داریم و اتفاقاً در آنجا گلایه‌ای هم نمی‌کنیم و پول آن‌را می‌گیریم (که پول خوبی هم هست) و کوچک‌ترین نگرانی از بابت کاربرد گسترده واژگان بیگانه نداریم، پس چرا بیهوده دست به چنین کارهایی می‌زنیم و سر به سر نماینده و وزیر و وکیل و مجری می‌گذاریم که چرا گفته «رانت» یا چرا از کلمه سوبسید استفاده کرده یا گفته «کامپیوتر»؟!… دوستان انگار خبر ندارند که در جای دیگری بر سر زبان و ادب پارسی بلا آورده شده و کار از جای دیگری خراب شده است و فرهنگستان زبان و ادبیات پارسی و صدا و سیما و مقامات مربوطه بهتر است به جای اقدامات نمادین و در برخی موارد نمایشی و احتمالاً فرمایشی، برای کمک به فرهنگ و ادب و زبان پارسی، اندکی عمقی‌تر و ریشه‌ای‌تر به آسیب‌شناسی مساله بپردازند و ریشه این میل و اشتیاق به استفاده از کلمات و واژگان فرنگی که حتی در نامگذاری برندهای ایرانی هم به روشنی و گستردگی خود را تحمیل کرده است و نیز دلیل غربت و عزلت زبان و ادب پارسی را با موشکافانه، عالمانه و درست، دریابند و به دنبال آدرس‌ها یا نشانه‌های غلط نروند و نفرستند.

21302

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1620633

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
1 + 4 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 9
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۰۷:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    0 0
    کوئیک یک کلمه فارسی هست و نام یک روستا در کردستانه ،که انتخاب هوشمندانه ای بوده چون معنای انگلیسی هم داره.
  • حقیقی IR ۰۷:۵۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    0 0
    طبق قوانین مملکت ، کار وزارتخانه های صنایع و بهداشت و ...در مجوز دادن به تولید کنندگانی که اسامی خارجی روی تولیدات خودشان گذاشته اند هم اشتباه و خلاف قانون بوده است .
  • ایرانی IR ۰۸:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    0 0
    شما خبر‌آن‌‌لاین اول بیلی تو باغچه‌ای خودتان بزنید. صفحه‌ای ورزشی تان را می‌خوانم گریه‌ام می‌گیرد.نمونه‌: گلر، وینگر، هتریک، پوکر، دبل، کامبک، ریباند،رنکینگ، سید،تایم،هاف‌تایم و...
  • جواد سبحانی IR ۰۹:۴۵ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    0 0
    سلام به نظر شما اگه فقط واژه انگلیسی حذف بشه زبان فارسی نجات پیدا میکنه ؟ لطفا وازگان تمام زبانها رو از زبان فارسی حذف کنید . نه فقط انگلیسی .. اونوقت درست عمل کردین
  • مرجان IR ۰۹:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    0 0
    با سلام. من فوق لیسانس رشته فرهنگ و زبان های باستانی دارم. یعنی در رشته ما، زبان ها از اساس تحلیل میشن. اشتباه فاحشی که هیچکس متوجه نیست حتی خودِ فرهنگستان، اینه که زبان انگلیسی زبان بیگانه محسوب نمیشه، چون از اصل و بن، با زبان پارسی همریشه و هم خانواده هست. و همچنین با زبانهای آلمانی و فرانسه، از ریشه زبان‌های هند و اروپایی محسوب میشن که در گذشته دارای یک ریشه بودن. پس واژگان این زبانها بیگانه نیست. مسئله دوم اینه که اگر قرار باشه ما واژهٔ بیگانه استفاده نکنیم باید واژه های عربی رو حذف کنیم. چون زبان عربی با زبان ما، از ریشه متفاوت هست و جزو خانواده زبانهای سامی محسوب میشه. با تشکر. خواهش می کنم نشر بدین تا آگاهی مردم بالا بره. اگر علاقمند بودین به کتاب‌های دکتر ابوالقاسمی و دکتر خانلری مراجعه بفرمایید.
  • IR ۱۰:۴۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    0 0
    بحث برند متفاوت از بحث گفتمان است . رفتار صداوسیما را قبول ندارم ولی برند موضوعی شخصی است. ربطی به صدا و سیما ندارد
  • حمید اسحاقی UA ۱۲:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    1 0
    کلمات عربی خارجی حساب نمی شوند؟
  • IR ۱۶:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
    1 0
    سیمای میلی سالهاست که نزد اکثر مردم پشیزی عزت و اعتبار نداره
  • آریا IR ۱۷:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۳
    1 0
    آیا بهتر نیست به جای گشتن به دنبال واژگان معادل برای زبان لاتین فکری برای استفاده نکردن از واژگان عربی بکنیم؟؟؟؟؟؟