زبان فارسی

شما به جای «گیفت» می‌گویید «دلمک»؟!

ادبیاتدر مطلبی در گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی آمده است در گذشته دورتر، هدایای دریافتی از جشن و میهمانی را «دُلمه» می‌نامیدند، آیا امروز هم می‌توان این واژه قدیمی یا مشتقی از آن (مثلاً «دلمک») را نوگزیده و به‌جای گیفت استفاده کرد؟

حدادعادل: هنوز نتوانستیم یک کتاب کمک‌آموزشی زبان فارسی هم تولید کنیم

ادبیات غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی می‌گوید نمی‌شود به فردی فارسی یاد دهید و کتاب‌هایی که در اختیار او می‌گذارید، فقط آموزش فارسی باشد. به عقیده او وظیفه بنیاد سعدی این است که به ازای هر کتاب درسی که تولید می‌کند حداقل ۱۰ کتاب کمک‌آموزشی تولید کند، در حالی که هنوز نتوانسته است یکی هم برای هر کتاب به چاپ و نشر برساند.  

هوش مصنوعی؛ ابزار یا تهدید؟ پاسخ هنرمندان و پژوهشگران ایران/ زبان فارسی در معرض حذف تدریجی از فضای دیجیتال

ادبیاتیک استاد جامعه‌شناسی با اشاره به کاهش سهم محتوای زبان فارسی در فضای آنلاین از سال ۲۰۲۲ تا سال ۲۰۲۵ گفت: زبان فارسی در معرض حذف تدریجی از فضای دیجیتال قرار می‌گیرد.

انتقاد یک طنزپرداز از بی توجهی به زبان فارسی

کالا ایرانی، اسم خارجی، تولید در الیگودرز!

ادبیاتدر روزگاری که حتی نام یخچال‌های ایرانی هم باید رنگ و لعاب خارجی داشته باشد تا در بازار دیده شود، پوریا عالمی، نویسنده و طنزپرداز، از مرگ تدریجی زبان فارسی می‌گوید؛ زبانی که نه‌تنها در تابلوها و کالاها، بلکه در ذهن و زبان کودکان ما هم کمرنگ شده و دارد از قاب زندگی‌مان حذف می‌شود. او هشدار می‌دهد: زبان فارسی اگر دیده نشود، شنیده هم نخواهد شد.

به جای واژه پروفایل چه بگوییم؟

ادبیاتفرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه «پروفایل»، معادل فارسی «نماگر» را تصویب کرد.

حسن کامشاد؛ نیم‌قرن روشنگری، میراثی جاودان در جان و خرد ایران / ۳۴ کتاب تالیف و ترجمه میراثی گرانبها برای ایرانیان

اخبار اندیشهحسن کامشاد مترجم و پژوهشگر برجسته ایرانی، درگذشت. او با ترجمه آثاری چون "تاریخ چیست؟" و "دنیای سوفی"، در همراهی با دیگر متفکران این حوزه دریچه‌ای به روی اندیشه‌های فلسفی و تاریخی غرب گشود و به تقویت نگاه انتقادی در جامعه ایران کمک کرد.

تعداد دامنه‌های فارسی افزایش یافت

اینترنتبر اساس آخرین اعلام مرکز ثبت دامنه کشوری، تاکنون یک میلیون و ۷۰۴ هزار و ۲۹ دامنه فعال فارسی به ثبت رسیده که در این میان پسوند دات‌آی‌آر (ir.) بیشترین دامنه‌ فعال را دارد.

استفاده از زبان فارسی برای نمایش قابلیت ترجمه همزمان اندروید XR

فناوریگوگل برای معرفی قابلیت ترجمه هم‌زمان اندروید XR دست به آزمایش جالبی زد. در این آزمایش ۲ نفر با زبان‌های هندی و فارسی شروع به صحبت با کسی که عینک مخصوص اندروید XR را به چشم داشت کردند. هم‌زمان در زاویه دید شخصی که عینک بر چشم داشت، ترجمه انگلیسی نمایش داده می‌شد.

نعمت ییلدریم عنوان کرد؛

گسترش زبان فارسی در مدرسه‌های ترکیه

ادبیاتنعمت ییلدریم، عضو افتخاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی و استاد زبان فارسی دانشگاه ارزروم با تأکید بر نقش انکارناپذیر ترکان در گسترش و ترویج زبان فارسی، گفت: ما در تاریخ خدمات بزرگی به زبان فارسی کرده‌ایم.

تصویری از دست‌نویس رهبر انقلاب در بازدید از آرامگاه فردوسی/ متن یادداشت چه بود؟

رهبریرهبر انقلاب در حاشیه زیارت حرم مطهر امام رضا و سفر به مشهد در تیر ماه سال ۷۵ به بازدید از آرامگاه فردوسی و شهر تاریخی توس پرداختند و در دفتر یادبود مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر نامدار ایرانی یادداشتی مرقوم کردند.

معاون فرهنگستان زبان و ادب فارسی: عشق کلمه عربی است اما واژه‌های فارسی مانند مهر و دوستی جای ان را نمی‌گیرد

ادبیاتاگر واژه‌ای عربی مثل «عشق» را در فارسی درنظر بگیریم و بخواهیم آن را از زبان حذف و «مهر» را به‌جای آن بگذاریم، دیگر در برخی موارد قابل‌بیان نیست. واژه‌های «محبت»، «مِهر»، «عشق» و «دوستی» هر یک در بافت خود معنا می‌دهند؛ بنابراین، وام‌گیری از واژگان دیگر زبان‌ها امری طبیعی است، اما نباید از حد متعارف خارج شود.

برنامه‌های فرهنگستان برای پاسداشت زبان فارسی

ادبیاتفرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، نشست‌هایی را در راستای پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی برگزار می‌کند.

دو ضرب‌المثل فارسی در یک حدیث

اخبار دیندو ضرب المثل «چاه مکن بهر کسی، اول خودت دوم کسی» و «از هر دست بدهی، از همان دست می‌گیری» متأثر یک حدیث از امام صادق(ع ) است.

چرا فارسی یک «اَبَرزبان» است؟

ادبیاتیدالله گودرزی معتقد است، زبان فارسی یک «اَبَرزبان» است و می‌گوید: باید گفت که ابرزبان‌ها ممکن است در برخی شاخصه‌ها پررنگ‌تر و در بعضی کم‌توان‌تر ظاهر شده باشند اما توانسته‌اند قله‌های رفیع ادبی، اندیشه‌ای و هنری را در خود جای دهند و تولیدکننده دانش باشند.

پارسی وطن است؛ فرهنگ ایرانی در ویترین خود چه دارد؟

اخبار اندیشهانجمن علمی مطالعات صلح ایران، نشستی با موضوع «پارسی وطن است؛ فرهنگ ایرانی در ویترین خود چه دارد؟» را در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می کند.

پیام تسلیت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی درگذشت سیدجعفر حمیدی استاد زبان و ادبیات فارسی

ادبیاتوزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت سیدجعفر حمیدی از اساتید به‌نام زبان و ادبیات فارسی را تسلیت گفت.

شب زبان و ادب فارسی

اخبار اندیشهبه مناسبت انتشار بیستمین کتاب از مجموعه گردونه زبان و ادب فارسی در انتشارات مروارید، شب زبان و ادب فارسی برگزار می شود.

ویتگنشتاین، زبان و هویت / برگزاری جشنواره علمی و فرهنگی هویت

اخبار اندیشهسازمان مرکزی دانشگاه پیام نور جشنواره علمی و فرهنگی هویت با موضوع «زبان و هویت»، همزمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی را برگزار می کند.

گزارش تصویری| هوش مصنوعی ضرب‌المثل‌های ایرانی را به تصویر کشید

هوش مصنوعی در ایرانهوش مصنوعی، ضرب‌المثل‌های مشهور را به این صورت تصویرسازی کرده است.

پیام وزیر ارشاد برای درگذشت علیرضا ذکاوتی

ادبیاتسیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، پژوهشگر ادبیات فارسی و عرفان اسلامی را تسلیت گفت.

درس‌های حافظ برای گفت‌وگو

سینمامحمدجواد فرزان با اشاره به نکته‌ها و رازهایی که در شعر حافظ وجود دارد می‌گوید: همین توجه حافظ و ریزبینی و ظرافت‌هاست که پیام او زمین و زمان را در نوشته و او هنوز پرآوازه‌ترین شاعر جهان است.

روزنامه اصولگرا به سخنگوی دولت: قانون اساسی را خوانده اید؟/ تحت‌تأثیر کمپین «زبان فارسی سنگر است» قرار گرفته اید

دولتروزنامه اصولگرا مواضع مقامات دولتی درباره «تدریس ‎زبان مادری» در مدارس را مورد نقد قرار داده است.

هشدار یک زبان‌شناس

زبان خارگی به‌شدت در خطر است

ادبیاتیک زبان‌شناس گفت «زبان خارگی» («هَدی خارگی») زبانی به‌شدت در خطر است.

انتخاب معادل برای «فن‌پیج» و انتقاد به آن

ادبیاتفرهنگستان زبان و ادب فارسی «صفحه طرفداران» را به عنوان معادل «فَن‌پِیج» مصوب کرد.

توضیح سخنگوی دولت درباره آموزش زبان مادری / هیچ‌گونه نگاهی نسبت به رسمی کردن سایر زبان‌ها وجود ندارد

احزاب و شخصیت‌هاسخنگوی دولت تاکید کرد: هیچ‌گونه نگاهی نسبت به رسمی کردن سایر زبان‌ها وجود ندارد اما باید به ادبیات زبان‌های مادری در ایران به عنوان بخشی از میراث فرهنگی کشور توجه کنیم.

موضع دولت پزشکیان درباره آموزش زبان های محلی و مادری در کنار زبان فارسی

دولتمهاجرانی سخنگوی دولت در توئیتی نوشت: آموزش فراگیر به زبان فارسی، تعارضی با حق آموزش زبان‌های محلی و مادری ندارد.