در حالی که بسیاری از کارشناسان از آمار پایین و غیرواقعی تعداد گردشگران خارجی وارد شده به ایران سخن می‌گویند، روز گذشته روح‌الله احمدزاده، رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در تبریز گفت: «در طول فعالیت دولت نهم و دهم، حضور گردشگران خارجی در کشور رشد 300درصدی داشته است.»
سال گذشته نیز حمید بقایی، رییس سابق سازمان از افزایش 46 درصدی گردشگران خارجی و ورود دومیلیون و 400هزار گردشگر به ایران خبر داده بود. اما این آمارهای خوشبین‌کننده و امیدوارانه تنها از سوی منابع رسمی و دولتی بیان شده در حالی که
کارشناسان مستقل این حوزه چنین آمارهایی را رد می‌کنند. علاوه بر این وضعیت درآمدزایی پایین هتل‌های کشور که ارتباط مستقیمی با مبحث گردشگری دارد نیز بیش از آنکه تایید‌کننده سخن مقامات دولتی باشد، تایید‌کننده ادعای کارشناسان است.
بنا بر تایید سازمان‌های جهانی، صنعت گردشگری در ایران از ظرفیت‌های بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. براساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان داراست و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است. با این حال در سال ۲۰۰۶، تنها در حدود ۷۵۰ هزار گردشگر خارجی از ایران بازدید کرده‌اند و این در حالی است که در این سال ۸۴۲ میلیون جهانگرد در دنیا سفر کرده‌اند. این در حالی است که کشورهای رده اول جذب گردشگر در جهان همچون اسپانیا، آمریکا، فرانسه، ترکیه و دوبی از ورود سالانه 20 تا 60 میلیون گردشگر به کشورشان سخن می‌گویند. اما در ایران اگرچه مسوولان از آماری سه میلیونی حرف می‌زنند اما کارشناسان مستقل این میزان را حتی کمتر از یک میلیون نفر می‌دانند.
چندی پیش «محمود ضیایی»، مدیر گروه جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگویی با خبرگزاری میراث فرهنگی می‌گوید: «آمار سازمان جهانی جهانگردی، وضعیت اشغالی هتل‌ها و رزرواسیون آنها، لغو تورهای مسافرتی خارجی و پایان‌نامه دانشجویان رشته گردشگری از رشد منفی ورود گردشگر خارجی در ایران خبر می‌دهند. بر این اساس کارشناسان معتقدند که آمارهای ارایه شده در کشور واقعی نیست. بر این اساس آمارهایی که از سوی سازمان متولی امر گردشگری درباره ورود گردشگران خارجی به ایران داده می‌شود چندان واقعی نیست.»
آمار مسافران خارجی ورودی به کشور توسط چهار مرجع اداره کل اتباع خارجه نیروی انتظامی، اداره کل اتباع خارجه وزارت امور خارجه، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سازمان گمرک کشور جمع‌آوری می‌شود با این حال آمارهای هرکدام با نواقصی مواجه است، آمار اداره کل اتباع خارجه نیروی انتظامی محرمانه است و منتشر نمی‌شود، آمار وزارت امور خارجه نظام محاسباتی مناسب، مستمر و دقیقی ندارد، سازمان میراث فرهنگی نیز صرفا آمار گردشگران ورودی به هتل‌های تحت پوشش خود را جمع‌آوری و منتشر می‌کند در این میان تنها آماری که رسانه‌ها و افکار عمومی امکان دسترسی به آن را دارند تعداد مسافران خارجی ورودی مربوط به سازمان گمرک کشور است. حال آنکه آمار گمرک نیز فاقد شاخص‌های لازم برای شناسایی گردشگر از مسافر است. به همین دلیل نیز امکان محاسبه کارشناسی و دقیق آمارهای اعلام شده از سوی مسوولان و کارشناسان امکان‌پذیر نیست.
مصطفی سید موسوی، کارشناس گردشگری در رابطه با وضعیت و آمارهای گردشگری کشور می‌گوید: «خروجی سامانه آماری گردشگری در ایران ناقص است چرا که در این سامانه هر تبعه بیگانه‌ای حتی اگر برای کارهای دیپلماتیک وارد کشور شود یا مهاجر افغان باشد به عنوان گردشگر حساب می‌شود. در حالی که بر اساس استاندارد‌های جهانی گردشگر (توریست) یا گردشگری (توریسم) تعاریف مشخصی دارد؛ «توریسم» به مجموعه مسافرت‌هایی گفته می‌شود که بین مبدا و مقصدی با انگیزه‌های استراحتی، تفریحی، تفرجی، ورزشی، دیداری، تجاری، فرهنگی یا گذران اوقات فراغت انجام می‌گیرد و در آن شخص توریست در مقصد، اشتغال و اقامت دایم ندارد. بر اساس اعلام کمیته مخصوص آمارگیری مجمع ملل این افراد گردشگر هستند؛ کسانی که برای تفریح و دلایل شخصی با مقاصد پزشکی و درمانی سفر می‌کنند؛ کسانی که برای شرکت در کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها، مراسمات مذهبی، مسابقات ورزشی و از این قبیل به کشورهای دیگر سفر می‌کنند؛ کسانی که به منظور بازاریابی و امور بازرگانی مسافرت می‌کنند.»
آیا آمار افزایشی که مسوولان کنونی و سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از آن سخن می‌گویند به این مولفه‌ها نزدیک است؟ آن‌طور که ابراهیم پورفرج، رییس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران گفته است: «تورهای ورودی نیمه دوم سال 88 کاهش 50 درصدی داشته و بسیاری از آژانس‌های مسافرتی و گردشگری را در آستانه ورشکستگی قرار داد.»
فراهم نبودن شرایط داخلی، نبود امکانات مناسب، عدم آموزش برگزار‌کنندگان تور در ایران، بالا بودن هزینه گردشگری در ایران و تبلیغات سوءرسانه‌های کشورهای دیگر، برخی از عمده‌ترین دلایل کم بودن آمار گردشگران خارجی ایران است. با این حال مسوولان سازمان میراث فرهنگی بدون در نظر گرفتن همه این مولفه‌ها تلاش می‌کنند آمارها در این زمینه را امیدوار‌کننده، مناسب و رو به رشد معرفی کنند.
30147
نظر شما