خبرآنلاین استان سمنان- سید عابد میرمعصومی- این نظام تقسیم در سمنان به طور کلی بدین گونه است که آب از رودخانه‌ای به نام گل رودبار از شمال شهر وارد می‌شود و در محلی به نام آب پخش کن یا پا را به پنج قسمت تقسیم و سپس به ۶ استخر ذخیره آب سرازیر می‌شود که هر کدام نامی دارند و نام‌ها برگرفته از اسامی تاریخی محله‌هایی است که آب وارد آن می‌شود. ا
ستخرها با نامهای زاوغان، کوشمغان، کدیور، ناسار، لتیبار و شاهجوی شناخته می‌شوند که به همراه بنای نگهبان آب که در آب پخش کن (پارا) همگی دارای ثبت ملی هستند و به جز استخر لتیبار که به هنگام ساخت المان میدان هفتم تیر (منوچهری) تخریب شد و ذخیره آب آن در استخری دیگر در نزدیکی مکانی به نام قدیمی چهل قبله که در حال حاضر به آن پارک سنگی می‌گویند انتقال یافت؛ سایر آنها به همان شکل باقی مانده است.
استخر زاوغان به شماره ۸۶۳۹؛ استخر کوشمغان به شماره ۸۶۱۵، استخر کدیور با شماره ۸۶۱۳، استخر لتیبار (تخریب شده) به شماره ۸۶۱۴، استخر ناسار با شماره ۸۶۲۲، استخر شاهجوی با شماره ۸۶۲۰ و بنای نگهبان آب یا پا را به شماره ۸۶۱۶ در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی شده‌اند.
همچنین نظام آبیاری در شهر سمنان در سال ۱۳۹۰ با شماره ۴۰۰ در فهرست آثار معنوی ایران ثبت شد و تلاش برای ثبت جهانی آن نیز در جریان است.
شیوه سنتی آبیاری سمنان باعث ایجاد کوچه باغ های زیبایی نیز در شهر سمنان شده است و اثراتی از آن در خیابان ها و کوچه ها به چشم میخورد و از آنجا که سمنان دارای گویش باستانی می‌باشد بسیاری از اسامی کوچه باغ ها تحت تاثیر از این گویش از سوی مردم عنوان گذاری شده است. برای مثال اهالی سمنان از واژه کیژه برای کوچه استفاده می کنند و یکی از این کوچه باغ ها نی کیژه نام دارد و دلیل آن نی های بسیاری است که در گذشته در آن وجود داشته است و یا کوچه باغ دیگری به نام انجیلا در نزدیکی محله شاهجوی سمنان واقع است که به دلیل تعداد زیاد درختان انجیر در گذشته به آن کوچه باغ انجیلا گفته می شود . اسپی پل، کندنه، میان محله و بسیاری از اسامی دیگر که در حال حاضر بیشتر از سوی کشاورزان،آب بران و تقسیم کنندگان آب استفاده می شود که خود نیاز به پژوهشی گسترده است.
همچنین این شیوه تقسیم آب دارای اصطلاحات و واژگان خاص خود است به طوری که به فردی که محاسبات آب اشخاص در یک استخر را برعهده دارد «انگار نویس» و آنکه لیست افراد را می نویسد «مره دار» و دیگر اسامی و عنوان ها مانند عمله دار و غیره نیز به مسولیت های مختلف گفته می شود .
استخرهای قدیمی سمنان برای اهالی قدیمی این شهر با خاطرات زیادی از جنبه سرگرمی همراه است و جوانان قدیم به علت کمبود امکانات ورزشی در گذشته در همین استخرها شنا را به یاد گرفته اند.
استخرهای قدیمی سمنان برای اهالی قدیمی این شهر با خاطرات زیادی از جنبه سرگرمی همراه است و جوانان قدیم به علت کمبود امکانات ورزشی در گذشته در همین استخرها شنا را به یاد گرفته اند و در خاطرات آنها می توان ردپای این استخرها را به راحتی پیدا کرد.
48
نظر شما