در بلاکچین کپیهای یکسانی از یک پایگاه اطلاعاتی در کل شبکه ایجاد میشود و به این ترتیب هک و تقلب در سیستم را بسیار سخت میکند. با اینکه در حال حاضر ارز دیجیتال محبوبترین استفاده برای بلاک چین است. این فناوری پتانسیل طیف گستردهای از برنامههای دیگر را نیز دارد. تقریباً هر صنعت مدرنی به نوعی توسط این فناوری تغییر شکل میدهد.
بلاکچین چیست؟
کسب و کارها بر اساس اطلاعات اجرا میشوند. هرچه اطلاعات سریعتر دریافت شده و دقیقتر باشد، بهتر است. بلاک چین برای ارائه اینگونه اطلاعات ایده آل است؛ اطلاعاتی که فوری به اشتراک گذاشته شده و کاملا شفاف در یک دفتر کل غیرقابل تغییر ذخیره میشود. البته این اطلاعات فقط توسط اعضای مجاز شبکه، قابل دسترسی است.
در واقع بلاک چین یک دفتر کل مشترک و غیرقابل تغییر است که فرآیند ثبت تراکنشها و ردیابی داراییها را در یک شبکه تسهیل میکند. یک دارایی میتواند ملموس (خانه، ماشین، پول نقد، زمین) یا نامشهود (مالکیت معنوی، حق کپی رایت، نام تجاری) باشد. تقریباً هر چیز با ارزشی را میتوان در یک شبکه بلاک چین ردیابی و معامله کرد.
روش کار بلاکچین
بلاک چین در هسته خود یک دفتر کل دیجیتال توزیع شده است که هر نوع اطلاعاتی را ذخیره میکند. در حالی که هر پایگاه داده عادی نیز میتواند این نوع اطلاعات را ذخیره کند، بلاک چین به دلیل غیرمتمرکز بودن منحصر به فرد است. به جای نگهداری در یک مکان توسط یک مدیر متمرکز، از کپیهای یکسان از پایگاه داده بلاک چین در چندین رایانه که در سراسر یک شبکه پخش شدهاند، نگهداری میشود. به این کامپیوترها گره میگویند. دفتر کل دیجیتال به عنوان یک زنجیره توصیف میشود که از بلاکها تشکیل شده است.
همانطور که دادههای تازه به طور مداوم به شبکه اضافه میشود، یک بلاک جدید ایجاد شده و به زنجیره متصل میشود. اکثر گرهها باید قبل از اینکه یک بلاک جدید به دفتر کل اضافه شود، اعتبار اطلاعات جدید را تایید کنند. برای یک ارز دیجیتال، به این صورت تضمین میشود که تراکنشهای جدید در یک بلاک تقلبی نبوده یا اینکه ارزها بیش از یک بار خرج نشدهباشند. تراکنشها معمولاً با استفاده از رمزنگاری ایمن میشوند؛ به این معنی که گرهها برای پردازش تراکنش نیاز به حل معادلات پیچیده ریاضی دارند. بهعلاوه برای تلاشهایشان در تأیید تغییرات دادههای مشترک، گرهها معمولاً با مقادیری از ارز اصلی بلاکچین، مانند بیتکوین در بلاکچین بیتکوین، پاداش میگیرند.
کاربرد بلاکچین
آیا تاکنون فکر کردهاید که کاربردهای بلاکچین چیست؟ فناوری بلاک چین برای اهداف مختلفی از ارائه خدمات مالی گرفته تا مدیریت سیستمهای رای گیری استفاده میشود. در ادامه مهمترین کاربردهای بلاکچین را بررسی خواهیم کرد.
-
ارز دیجیتال
امروزه رایجترین استفاده از بلاکچین به عنوان ستون فقرات ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم است. هنگامی که مردم ارزهای دیجیتال را خریداری، معامله و یا به فروش میرسانند، تراکنشها روی یک بلاک چین ثبت میشوند. هرچه مردم بیشتر از ارز دیجیتال استفاده کنند، بلاک چین میتواند گستردهتر شود.
-
بانکداری
فراتر از ارزهای دیجیتال، بلاک چین برای پردازش تراکنشهای ارزهای فیات مانند پوند، دلار و یورو استفاده میشود. بلاکچین میتواند سریعتر از ارسال از طریق بانک یا مؤسسه مالی باشد زیرا تراکنشها سریعتر تأیید شده و میتوانند خارج از ساعات کاری نیز پردازش شوند.
-
نقل و انتقالات دارایی
بلاکچین همچنین میتواند برای ثبت و انتقال مالکیت داراییهای مختلف استفاده شود. اخیرا این قابلیت با داراییهای دیجیتال مانند NFT ها، که نشان دهنده مالکیت هنر دیجیتال بوده، محبوب شده است. بلاکچین همچنین میتواند برای پردازش مالکیت داراییهای واقعی مانند اسناد اموال و وسایل نقلیه نیز استفاده شود.
-
قراردادهای هوشمند
یکی دیگر از نوآوریهای بلاکچین، قراردادهای هوشمند است. این قراردادهای دیجیتال پس از برآورده شدن شرایط، به طور خودکار اجرا میشوند. به عنوان مثال، زمانی که خریدار و فروشنده تمام پارامترهای تعیین شده برای معامله را برآورده کنند، پرداخت برای کالا انجام میشود.
-
نظارت بر زنجیره تامین
زنجیرههای تامین، اطلاعات زیادی در شبکه خود دارند. با روشهای سنتی ذخیرهسازی اطلاعات، ردیابی منبع مشکلات، مانند کالاهای بیکیفیت از فروشنده، بسیار سخت است. ذخیره این اطلاعات در بلاک چین بازگشت و نظارت بر زنجیره تامین را آسانتر میکند.
-
رای دادن
رایگیری در بلاک چین باعثعدم دسترسی افراد برای دستکاری آرا میشود همچنین نیاز به جمعآوری دستی و تایید برگههای رای کاغذی را از بین میبرد.
میزان فراگیری و استقبال از بلاکچین در جهان
بلاکچین دنیای تجارت را زیر و رو کرده است. اطلاعات بلاک چین در برابر تغییرات مقاوم هستند و به عنوان یک رکورد امن تراکنش عمل میکنند. درک پیچیدگیهای این فناوری ممکن است سخت باشد اما محبوبیت و رواج فزاینده فناوری برای همه واضح است. بلاکچین به سازمانهای بهداشتی، درمانی، زنجیره تامین، بانکداری، آموزش و… کمک می کند تا بر چالشها غلبه کنند. برای مثال در حوزه استفاده از بلاکچین در رمزارزها گزارش شده که تا جولای ۲۰۲۲ بیش از ۸۳ میلیون کاربر دارای کیف پول بلاک چین یا یک حساب صرافی، از سراسر جهان هستند!
آینده بلاکچین چگونه خواهد بود؟
بسیاری کارشناسان پتانسیل استفاده از بلاک چین را در موقعیتهای بیشتری میبیند اما این موضوع به سیاست دولتها نیز بستگی دارد. کارشناسان بلاک چین را به مراحل اولیه اینترنت تشبیه میکنند. حدود ۱۵ سال طول کشید تا اینترنت داشته باشیم و اولین نسخه گوگل را ببینیم و این زمان برای فیسبوک بیش از ۲۰ سال بود!
پیشبینی اینکه فناوری بلاک چین تا ۱۰ یا ۱۵ سال دیگر کجا خواهد بود، دشوار است اما مانند اینترنت، قطعا روشهای تراکنش و تعامل ما با یکدیگر را در آینده به طرز چشمگیری تغییر خواهد داد.
سخن آخر
فناوری بلاک چین مدتی است که وجود داشته و همچنان به طور فعال در کانون توجه قرار دارد. با وجود اینکه برخوردهای متفاوتی نسبت به این فناوری وجود دارد اما هیچ کس نمیتواند نقش آن را در چشمانداز اقتصادی جهانی دست کم بگیرد.
نظر شما