عزتالله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما در بخشی از گفت و گوی خود با هفته نامه پنجره به بحث حجاب در صدا و سیما، نظارت روی برنامهها و انتقاداتی که از وضعیت پوشش گویندگان در سیما میشود، پرداختهاست. بخشهایی از این گفت و گو به شرح زیر است:
- نظارت امر بسیار مهمی است، بهویژه نظارت «درونزا» که در واقع نظارت در فرآیند تولید و ارائه مشاورههای لازم جهت اصلاحات است. یکی از سیاستهای ما در خصوص کارهای نمایشی، نظارت در مراحل مختلف است؛ از زمان شکلگیری ایده تا نوشتن فیلمنامه و مراحل تصویربرداری و خروجی نهایی.ساز و کار آن را هم فراهم کردهایم. از مرکز نظارت بر برنامهها تا نظارت سیما و شبکهها.
- ببینید وقتی یک روحانی میخواهد سخنرانی کند، اگر بگویند که شما در جنوب شهر سخنرانی کن، مطالبی را در نظر گرفته و یک بیانی را انتخاب میکند و اگر بگویند که در شمال شهر صحبت کن - با یک مخاطب خاص و در یک مجلس ختمی که خیلی از کسانی که در آن حاضرند شاید سالی یکبار هم پایشان به مسجد باز نشود - یک سبک دیگر صحبت میکند، یعنی یک سخنرانی ساده توسط شخصیتی که فقط خودش است و بیان و علم و قدرت خطابهای که دارد، در فضاهای مختلف، تفاوت دارد. حتی خیلی از مواقع منبری را میرود و وقتی تمام میشود با همه مطالعهای که انجام داده، با خودش میگوید منبر نگرفت و خوب نبود و نتوانستم حرفم را در این منبر بزنم.
- این مسأله وقتی وارد کار نمایشی میشود بسیار پیچیدهتر میشود. 30 حرفه دست به دست هم میدهند تا یک کار نمایشی ساخته شود. 30 صنف و 30 شغل تخصصی و سطح بالا با فنآوریهای جدید، همه اینها باید با هم لینک و همراه و همفکر و هماهنگ باشند تا کاری که ساخته میشود، کار خوبی از آب درآید. متن، کارگردان، نور، موسیقی، تدوین، صحنهآرایی، چهرهآرایی و... همه باید درست باشند. بنابراین کار نمایش از این جهت پیچیده است. لذا ما باید در نظر داشته باشیم که کارگردان و تهیهکننده وقتی میخواهد فیلمی را بسازد مشکلات زیادی دارد تا خروجی کارش، قابل توجه و مورد قبول باشد. نظارت در تمامی بخشها صورت میگیرد، اتفاقا بعضی مواقع نظارتها خیلی سنگین است، وقتی شما پای صحبت هنرمندان مینشینید میبینید که از نظارت گله میکنند. حالا ممکن است شما به من بگویید که این نظارت، نظارت عالمانه و کارشناسانه نیست؟ اما من معتقدم نه، اینطور نیست.
-از طرف دیگر باید توجه داشت که بالأخره هنر پدیدهای است توأم با آفرینش، هنرمند باید آزادی عمل احساس کند تا بتواند آنچیزی را که در فکر و روح و روان دارد، بهخصوص در کار دراماتیک، خلق کند. لذا شما خیلی مواقع از صبورترین هنرمندان هم این انتقاد را میشنوید که چرا مثلا این نظارت، بر ما سخت میگیرد.
- یک نظارت ممکن است روی حجاب و آرایش و گریم و غیره باشد که در جای خود، سازمان روی آن خیلی جدی است. داخل پرانتز این را بگویم که از روز اول، یکی از رویکردهای بنیادی من روی مسأله حجاب بوده است؛ همین نگاه را در سینما هم داشتم، متأسفانه بعضی از افراد مدعی امروز، آن موقع این حرکت جدی ما را زیر سؤال میبردند و میگفتند آقای ضرغامی چرا به لباس و موی سر بند کرده است؟! من همیشه میگفتم ما باید در همه حوزهها وظیفهمان را بهخوبی انجام دهیم؛ دستور اسلام، حجاب کامل است که حداقل آن پوشش کامل موی سر و عدم استفاده از لباس تحریککننده است و این باید در همه فیلمهای سینمایی رعایت شود. شما فیلمهای سینمایی سالهای مسئولیت من در معاونت سینمایی را نگاه کنید، هیچکدام چنین مشکلی ندارند. بنده از روز اول در کار مدیریت سازمان روی این موضوع خیلی سختگیری کردم. در آن زمان برای اولینبار جزوه ضوابط ظاهری را با حضور تمام دست اندرکاران سیما تدوین کرده و بهطور جدی به اجرا گذاشتیم.
- امروز با افتخار میگوئیم علیرغم همه تبلیغات دشمن در سطح جامعه مشکل بدحجابی در سیما نداریم.
- برخی به ما انتقاد میکنند که زنهایی که شما در تلویزیون نشان میدهید، با واقعیت خارجی جامعه مطابقت ندارند! بله شما در خیابان که حرکت میکنید، بسیاری از زنها را طور دیگری میبینید؛ ولی در تلویزیون - بازیگران سریالها و مجریها - آنگونه نیستند؛ دلیلش این است که صداوسیما باید الگوسازی کند. ما اینجا الگوسازی میکنیم، حجاب خوب را نشان میدهیم. همین حجاب خوب باید متنوع باشد. مصوبه کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم در خصوص ساماندهی مد و لباس، این وظیفه را به عهده صداوسیما گذاشته که بتواند حجاب اسلامی را در مدها و رنگهای متنوع و مختلف بهخصوص برای جوانان، معرفی کند تا اقبال بیشتری به حجاب اسلامی شود.
- چادر حجاب برتر است و ما امروز در مورد بسیاری از نقشهای نمایشی از چادر استفاده میکنیم که نسبت به گذشته بسیار افزایش یافته و بهصورت یک فرهنگ غالب درآمده است که پیش از این در صداوسیما نبود؛ اما در کنار آن، ترویج حجاب اسلامی متنوع را طبق وظیفه قانونی خود انجام میدهیم؛ حالا یک نفر سلیقهاش اینطور است که اگر یک روسری آبی ببیند خیال میکند که این اشکال دارد، ولی نه هیچ اشکالی ندارد. برخی طرحهای زیبای لباس و روسری و مقنعه کامل، هیچ اشکال شرعی ندارد و وظیفه ماست که این تنوع را تبلیغ کنیم.
- اگر استثنایی دیده شود، تخلف است. در هر کاری تخلف صورت بگیرد، برخورد شده و اصلاح میشود. بعضی مواقع، بهخصوص در مورد کارهای تاریخی، کارگردان اصرار میکند و میگوید که این صحنه را باید اینطور در بیاورم؛ در نتیجه میبینیم که بعضی سکانسها حذف میشوند.
- در بعضی مواقع نگران میشوم وقتی میبینم برخی دوستان و همفکران ما که باید در تحقق دستورات اسلامی و سیاستهای فکری و عقیدتی پشتیبان رسانه ملی باشند؛ موضعی انتقادی میگیرند، یعنی بهجای اینکه یک موضع حمایتی بگیرند که اگر صداوسیما سختگیری کرده و این سکانس را حذف کرده بهخاطر مسأله حجاب و یا بهخاطر یک کلام نامربوط بوده است خودشان تریبونی میشوند برای کسانیکه این مسأله را زیر سؤال میبرند. این رفتار متناقض را معمولا در تریبونهای همفکران خودمان میبینیم که قابلتوجیه نیست.
- در حوزه کارهای نظارتی، سختگیریهای ما زیاد است و در بسیاری از برنامهها وضعیت گریم خیلی بهتر شده است.
- الان کمتر میتوان آرایش را در چهره بازیگران و مجریان دید و به واقع آرایش معنا ندارد. بازیگر باید گریم متناسب با نقش را داشته باشد. امری که در گذشته بیشتر با آرایش انجام میشد تا گریم. اما خیلی مواقع مسائل پیشبینی نشده و بیرونی باعث میشود تصور کنیم تخلفی صورت گرفته است. ما گروههای نظارتی تشکیل دادیم. آنها سر صحنه رفتهاند و از خانمهایی که مسئول این کار هستند، بازدید کرده و دیدهاند که هیچگونه آرایشی نیست، گریم هم بسیار منطقی و مطلوب است، اما هنگام پخش بهدلیل عدم تنظیم درست رنگهای مانیتورها و گیرندهها احساس میشود که آرایش غلیظی صورت گرفته است؛ در واقع در کنتراست رنگ چنین اتفاقی میافتد.
- در بحث روابط بین زن و مرد بهخصوص در کارهای نمایشی، ما باید بیشتر کار کنیم. اغلب در گفتوگو با شخصیتهای دینی، حوزههای علمیه و روحانیت یکی از مباحثی که مطرح میکنم این است که در کار نمایشی رابطه بین زن و مرد را چگونه باید نشان داد؟ رابطه زن و شوهر، رابطه مادر و فرزند و یا رابطه صمیمی بین خواهر و برادر.
- مردم از ما پذیرفتهاند که زنان را با حجاب کامل حتی در رختخواب نشان دهیم. اما وقتی میخواهیم روابط عاطفی و حسی را نشان دهیم، چه باید بکنیم؟ در کشور ما متأسفانه بعضی از نگاهها افراطی است. مثلا یک عالم مجتهد در یک جلسه به ما گفت : اخبار گفتن خانمها چون یک عده را تحریک میکند خلاف شرع است. و یا امام جمعه محترم دیگری میگوید فیلمهای خارجی بهدلیل بیحجابی زنان، مطلقا نباید نشان داده شوند.البته ما این نظرات را اجرا نمیکنیم، بهعنوان یک نظر محترم هستند، اما ملاک ما نظرات حضرت امام (رحمتاللهعلیه) و رهبری (مدظلهالعالی) در این زمینه است.
- آیا واقعا یک گوینده خبر ممکن است برای عدهای تحریککننده باشد؟ اگر اینطور باشد، آن عده باید خودشان را اصلاح کنند! اگر کسی با نگاه کردن به گوینده خبر دچار آزار و اذیت میشود یا نباید نگاه کند یا باید خودش را اصلاح کند.
5757
نظر شما