امام صادق (علیه السلام) فرمودند: درهای معصیت را با پناه بردن به خدا ببندید و درهای طاعت را با بسم الله الرحمن الرحیم باز کنید. این شبهای قدر که شبهای دعا و قرار با خدا است، خوب است که ما به امید رحمت خداوند با بسم الله الرحمن الرحیم از خانه خارج شویم که فرمودند هر که با بسم الله الرحمن الرحیم کاری را شروع کند خدا او را بیحواب نمیگذارد.
پیامبر اکرم (صلواتاللهعلیه) در خطبهٔ مربوط به ماه رمضان پس از توصیهٔ مردم نسبت به اهتمام به این ماه مبارک، میفرمایند: توبوا الی الله مـِن ذنوبکم، از گناهانتان به درگاه خدا توبه کنید. این شبها شبهای توبه است. پیامبر (صلواتاللهعلیه) در ادامه فرمودند: أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَنْفُسَکُمْ مَرْهُونَةٌ بِأَعْمَالِکُمْ فَفُکُّوهَا بِاسْتِغْفَارِکُمْ ظُهُورَکُمْ ثَقِیلَةٌ مِنْ أَوْزَارِکُمْ فَخَفِّفُوا عَنْهَا بِطُولِ سُجُودِکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنْ لَا یُعَذِّبَ الْمُصَلِّینَ وَ السَّاجِدِینَ وَ أَنْ لَا یُرَوِّعَهُمْ بِالنَّارِ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ. یعنی ای مردم، ای مسلمان، ای مسیحی، ای زردشتی، ای آدم، تو یک کارهای اشتباهی انجام دادهای که به واسطهٔ آنها گرفتار شدهای و دست و پای روح و جان خود را بستهای، این زنجیرها را باید با استغفار باز کرد. آنقدر بار گناه روی دوشت نهادهای که از سنگینی آن خم شدهای پس با طولانی کردن سجدهها، آن را سبک کن، هر چه بیشتر سجده کنی این بار سنگین سبکتر میشود.
در اینجا پیامبر یک نکتهٔ امیدوارکننده برای مایی که شاید امیدی به خودمان نداریم، میفرمایند. من جایی نماز میخواندم، خانمی آمد و به من گفت: من قبل از انقلاب وضع خوبی نداشتم، الان در ادارهای کار میکنم. همکارانم با طعنه به من میگویند: تو میخواهی نماز بخوانی؟! به او گفتم اینها همکار نیستند، شیطانند. ما باید به رحمت خدا امیدوار باشیم. پیامبر (صلواتاللهعلیه) در ادامه اینطور ما را امیدوار میکنند؛ بدانید که حق تعالى به عزت خود سوگند یاد کرده است که نمازگزاران و سجدهکنندگان در این ماه را عذاب نکند و در روز قیامت آنها را از آتش دوزخ در امان دارد.
کسی که امشب ترس خودش را به من نشان دهد در قیامت نمیگذارم ذرهای بترسد. خدا در این ماه میگوید من دست و پای شیطان را بستم، درهای بهشت را باز کردم، درهای جهنم را بستم، همهٔ خطاکاران را پذیرفتم و وقتی گفتید راه و بهانه نداریم، علی (علیهالسلام) را بهانهٔ آمدنت قرار دادم. همه چیز مهیا است. فرمود: اذا رأیت ذنوبی فزعت و اذا رایت کرمک طمعت، یعنی هرگاه به خطاهای خودم مینگرم، ترس و هراس مرا فرامیگیرد و چون به کرم وجود تو نظر میافکنم امیدواری پیدا میکنم. این حال همهٔ ما است. حتی بندهای که دارم این حرفها را میزنم مبرا نیستم. حدیث قدسی است که خدا میفرماید ای انسان! اگر دوستانت از گناهان تو باخبر شوند، از بوی بد گناهان تو در کنارت نمینشینند و از دور تو پراکنده میشوند. خداوند نه تنها ستارالعیوب است، بلکه گاهی بدی ما را به نیکی تبدیل میکند وما را به آنها مشهور میکند. خدایا وقتی کرم تو را میبینم که کسانی را بخشیدهای که بدترین اعمال را داشتهاند، در این حال طمع میکنم. وقتی میبینم که در این شب قدر بدترین گناه را ناامیدی از درگاهت قرار دادهای و نه دروغ و فحشا و دزدی و... را، خدایا من امیدوار میشوم.
روایت عجیبی است که فرعون وقتی به دنبال حضرت موسی بود، از لشکر جدا شد و در بیابانی پشت تپهای سر به سجده گذاشت و گفت: ای خدایی که من را خلق کردی، من برای همه ادعای خدایی میکنم اما خودم که میدانم اینطور نیست. ای خدایی که من را خلق کردی کمکم کن. گاهی فرعون هم متوجه میشود. من ادعا دارم اما در خلوت که سر به سجده میگذارم، میدانم که چه کردهام. الهی کیف ادعوک و انا انا و کیف اقطع رجایی منک و انت انت، خدای من چگونه بخوانمت در حالی که من منم و چگونه ناامید شوم از تو در حالی که تو تویی...
امیرالمومنین این روزها بهانهٔ رفتن ما به در خانهٔ خدا است. خدا میگوید هر که هستی و هرجا هستی، نام علی را ببر و به در خانهٔ من بیا. ما مسیحیهایی داشتهایم که اسم فرزندشان را علی گذاشتهاند. مارون عبود ادیب بسیار بزرگ مسیحی در لبنان است که اسم پسرش را محمد گذاشته است. تعریف میکند که روزی بچهام مریض شد و دکترها جوابش کرده بودند. رو به آسمان کردم و گفتم ای کسی که به دلیل تبرک نام تو، اسم فرزندم را محمد گذاشتهام.
میشود که این بچهٔ مسیحی را که همنام تو است شفا ندهی؟ و بعد از آن ماجرا فرزند من شفا گرفت. این ادیب مشهور مسیحی، جملهای میگوید که برای من مسلمان بسیار تکاندهنده است، عبود میگوید من اعتقاد دارم که وجود این اسم در خانهٔ من، برکت زندگی من است. مارون عبود شعرهایی راجع به پیامبر و حضرت علی دارد که بسیار تکاندهنده است. در سرتاسر دنیا افرادی از ادیان مختلف بودهاند که اسم فرزندانشان را محمد یا علی گذاشتهاند. امشب بهانهٔ ما یک یاعلی است. کوچک و بزرگ با یاعلی گفتن از زمین بلند میشوند. دل و جان ما هم با یک یاعلی از منجلاب گناه و گرفتاریها درمیآید.
پیامبر اکرم (صلواتاللهعلیه) فرمودند: التائب من الذنب کمن لا ذنب له، کسی که خالصانه توبه کند، مانند کسی است که اصلاً گناهی مرتکب نشده است. فرمودهاند: التوبة الندم، توبه پشیمانی است. اگر کسی واقف به کردهٔ خودش و پشیمان از آن باشد و توبه کند، خداوند فرض را بر آن میگذارد که اصلاً گناهی نکرده است. ما گاهی فکر میکنیم گناه، بدی کردن در حق خدا است و وقتی از توبه حرف میزنیم گمان میکنیم به خاطر این بدی که به خدا کردهایم، با توبه از او طلب بخشش میکنیم. ما در این عالم مثل نقطهای هستیم در طومار بلندبالای هستی.
ما گناه عالم را هم که انجام دهیم، به خدا ضرری نمیرسد. ما اصلاً چه هستیم که ضرری به خدا برسانیم؟! به تعبیر دعای ابوحمزه؛ ربّ و ما انا و ما خطری. اصلاً من که هستم؟ و چه خطری دارم؟ گناه اگر زشت و ناپسند است و خطری دارد، برای من انسان خطر دارد نه برای خدا. وقتی که مادری فرزندش را از دست زدن به آتش نهی میکند. بچه وقتی نافرمانی مادر را میکند و دستش میسوزد، به طرف مادر برمی گردد و به مادر میگوید از آن پمادی که داری روی دست سوختهٔ من بزن. استغفار و توبه یعنی این! مادر یا پدر اگر بچه را از دست زدن به چاقو نهی میکنند به جهت این است که چاقو دست خود بچه را میبرد. بچه اگر دستش را برید و اگر با دست خونآلود هزار بار دیگر هم پیش مادر برگردد، مادر زخمش را میبندد. یک سر سوزن محبت خداوند در زمین است و آن در محبت مادری است. این حال توابین است. ان الله یحب التوابین. کسی گفت ما پارسال هم شب قدر احیا گرفتیم، چند روز حال خوبی داشتیم و دوباره همان آدم سابق شدیم.
اگر همین شب قدرها سالی یک بار نباشد، اگر نمازهای واجب روزی پنج بار نباشد، اگر این محرم و صفر نباشد که واویلا است. اینها همه هست و باز حال و روز ما این است. فرمودند: اگر گناه کردی، به خودت بد کردهای. حالا که من به خودم بد کردم، برمیگردم به سوی خدا. میگویم خدایا من اشتباه کردم، دلم را که امانت تو بود خراب کردم. حالا آمدهام به سوی تو. پیامبر اکرم (صلواتاللهعلیه) میفرمایند: اگر راست بگویی و توبه کنی، مثل این است که گناه نکردهای. پیامبر (صلواتاللهعلیه) میفرمایند: کل بنی آدم خطّاء و خیر الخطائین التوابون. مردم همه به گناه و خطا مبتلا میشوند. قرار نیست گناه کنند اما اقتضاء آنها این است. بنی آدم هستند. اما بهترین خطاکاران کسانی هستند که توبه میکنند. و زیبایی توبه اینجاست که انّ الله یحب التوابین. خداوند توبهکنندگان را دوست دارد.
روایت داریم: اما ولله لله أشدّ فرحا بتوبة عبده من الرجل براحلته. خدا میفرماید: کسی که در بیابان از کاروان جدا میافتد و گم میشود و احتمال دارد از گرسنگی و تشنگی بمیرد، آن لحظهای که پس از ساعتها گشتن کاروان را پیدا میکند، من بیشتر از شادی او در آن لحظه از توبهٔ بندهام خوشحال میشوم. در روایت دیگری آمده است خوشحالی خدا از توبهٔ بندهٔ گنهکار بیشتر از خوشحالی زن نازایی است که بعد از سالها بچهدار میشود. و بیشتر از خوشحالی تشنهای است که به آب میرسد. در روایت دیگری داریم: انّ مـِن أحبّ عباد الله مـِنَ الله المُفَتَّنُ التوّاب. در این شب قدر خدا بندهٔ گنهکاری را بیشتر دوست دارد که توبه کرده و برگشته است.
کسی گفت بچه که بودم روزی خیلی اذیت کردم، مادرم از خانه بیرونم کرد. رفتم پشت در نشستم و تا مدتی مقاومت کردم و چیزی نگفتم. بعد از مدتی خسته شدم و شروع کردم به گریه کردن. ناگهان متوجه شدم مادرم پشت در دارد گریه میکند. باورم نمیشد، فکر میکردم مادرم رفته است. دیدم صدای گریهٔ مادرم بلند شد و در را آرام باز کرد... الی مـَن یَرْجِعُ الْعَبْدُ الْآبِقُ إِلاَّ إِلی مَوْلاَهُ، بندهٔ خطاکار به غیر از خانهٔ مولایش کجا برگردد؟
کسی بود که چند قفس کبوتر داشت و کفتربازی میکرد. بین همهٔ کبوترها، یکی را از همه بیشتر دوست داشت. این کفتر رفت و بعد از مدتها برگشت. کفترباز از دور که کفتر را دید شناخت و خیلی خوشحال شد. کفتر را گرفت و به بال و پرش دست کشید و گفت اینهمه وقت کجا بودی؟ میدانستم برمیگردی. و از شوق برگشتن کفتر زد زیر گریه. یک لحظه به خودش آمد و کفتر را کنار گذاشت و رو به آسمان کرد و گفت خدایا این درست است که میگویند تو از برگشتن بندههایت خوشحال میشوی؟ من کفترباز مدتی که کفترم نبود حالم بد بود، خدایا یعنی اگر من هم برگردم تو به اندازهای که من از برگشت این کفتر خوشحال شدم، خوشحال میشوی؟ زد زیر گریه و همانجا تصمیم گرفت زندگیاش را عوض کند و آمد مشهد و حسینیهای برپا کرد.
الان روی سخنم با گنهکاران است. کسانی که فکر میکنند مشکلی با خدا ندارند و احساس میکنند نیازی به او ندارند، من اینجا با آنها حرفی ندارم. این حرف را برای کسانی میگویم مثل خودم که از فرط خجالت سرشان را پایین انداختهاند و روی بلند کردنش را ندارند. میخواهم بگویم خدایا، پیغمبر تو فرمود که تو امشب از توبهٔ بندهٔ گنهکارت بیشتر از کسی خوشحال میشوی که در بیابان گمشدهاش را پیدا کند. یا از تشنهای که به آب برسد و یا از زن نازایی که به او مژدهٔ بچهدار شدن میدهند. خدایا امشب زبان حال همهٔ ما این است: استغفر الله، خدایا اشتباه کردیم، خدایا به حق امیرالمومنین توبهٔ همهٔ ما را قبول کن.
پیامبر اکرم (صلواتاللهعلیه) فرمودند: هرگاه خواستید کاری را شروع کنید، و یا برای حل مشکلی از منزل خارج شدید، آیةالکرسی بخوانید. امشب همهٔ ما از خانهها به سمت مساجد راه میافتیم به نیت اینکه خدا به ما عنایت کند و توبهٔ ما را قبول کند. سرنوشت یک سال آیندهٔ ما امشب رقم میخورد، پس با آیةالکرسی از خانه خارج شویم که انشاءالله خدا حاجت همهٔ ما را بدهد.
نظر شما