ولادیمیر پوتین بازمی‌گردد

یک سال پس از وداع ولادیمیر پوتین از کرملین و واگذاردن امور مملکتی به دمیتری مدودف، بار دیگر مرد شماره یک روسیه سودای قدرت در سر می‌پروراند . سیاستمداری که بسیاری موفقیت‌های امروز روسیه را مدیون او می‌دانند در سال 2008 میلادی در ژستی کاملا دیپلماتیک به سبک و سیاق مردان دموکرات قدرت را به جانشین خود واگذار کرد و خود البته جامه نخست وزیر را بر تن کرد. اختیارات نخست وزیر روسیه هم با حضور پوتین در قدرت تعریفی جدید یافت. مدودف شاگرد مکتب پوتین ، ردای ریاست جمهوری بر تن کرد و به ظاهر مرد شماره یک کشورش شد . هیچ‌کس اما در طول یک سال گذشته از مقامات بین‌المللی به روسیه نرفته است مگر آنکه هم با مدودف و هم با پوتین دیدار داشته باشد. بسیاری پوتین را همچنان آقای روسیه می‌دانند و مدودف را رئیس‌جمهوری در سایه.
یک سال پیش زمانی که خبرنگاران از پوتین در خصوص بازگشت به قدرت پرسیدند، او گره از ابرو باز نکرد و خود را به این بازگشت بی‌میل نشان داد . اکنون اما گویا اوضاع فرق کرده است . پوتین برای نخستین بار از بازگشت به قدرت در سال 2012 سخن می‌گوید . یعنی چهار سال پس از وداع و البته همزمان با پایان یک دوران ریاست جمهوری مدودف. پوتین در جمع نخبگان و خبرنگاران بین‌المللی برای نخستین بار نتوانست اشتیاق خود را پنهان کند و البته باز هم زیرکی به خرج داد و تاکید کرد که او و مدودف با هم در خصوص رئیس‌جمهوری آتی روسیه تصمیم خواهند گرفت. این جمله بدان‌معناست که یا مدودف بار دیگر با کسب اجازه از نخست وزیر ، در انتخابت شرکت خواهد کرد و یا پوتین خود کاندیدایی می‌شود در محاق رای هموطنانش.
پوتین با لبخندی بر لب خطاب به حاضران گفت : آیا در سال 2007 شما شاهد رقابتی میان من و مدودف بودید؟ پاسخ منفی است . در 2012 هم وضع بر همین منوال خواهد بود . من و دمیتری مردانی از یک جنس هستیم.با هم تمامی جوانب را در نظر می گیریم و سپس یک‌کدام کاندید می‌شویم.
این اظهارات از جانب پوتین کافی بود تا تحلیل گران بار دیگر از بازگشت دوران حکمرانی مرد پولادین سخت بگویند . سال 2000 بود که جرقه آغاز این دوره در روسیه زده شد. بازگشت پوتین به قدرت در سال 2012 میلا دی می‌تواند یک دهه دیگر روسیه را در سلطه همان چهره دیرآشنای قرار دهد . بر اساس قانون اساسی جدید روسیه ، رئیس‌حمهوری آتی این کشور می‌تواند دو دوره شش ساله دیگر زمام امور را در دست بگیرد. در صورت پیروزی پوتین در انتخابات 2012 ، کرملین تا 2024 می‌تواند میزبان ولادیمیر باشد . بر اساس تقویم آن سال، پوتین 72 سال سن خواهد داشت .
دغدغه بسیاری از تحلیل گران مسائل روسیه ، خلا دموکراسی در کشوری است که گردش دولت در آن عملا با حضور مجدد پوتین در کرملین بی‌معنا خواهد بود . پوتین البته باز هم زیرکی به خرج داده و به این دغدغه هم پاسخ داد. نخست وزیری فعلی روسیه در این خصوص افزود : بریتانیا هم از سیستم انتقال قدرت در روسیه تقلید کرد .زمانی که تونی بلر بازنشسته شد ، گوردون براوون جای او را گرفت.آیا شهروندان بریتانیایی در این جایگزینی نقشی داشتند؟ در بریتانیا تغییر دولت رخ داد . این بلر و براوون بودند که بر سر آن به تفاهم رسیدند. در روسیه هم دوران من از لحاظ قانونی به سر رسید و من دمیتری را پیشنهاد کردم. من در آن زمان گمان می‌کردم که او بهترین فرد برای اداره امور مملکت است. البته درست هم فکر کرده بودم.
پوتین پس از تبیین استراتژی خود برای انتخابات 2012 به مسائل بین‌المللی هم اشاره کرد. ایالات متحده نخستین کشوری بود که پوتین به آن اشاره کرد. در دوران ریاست جمهوری جورج بوش رابطه میان دو کشور چیزی شبیه به جنگ سرد بود . پوتین اما اعتقاد دارد که دو کشور در مسیر بهبود روابط گام برمی‌دارند.
پوتین با اشاره به سفر باراک اوباما به مسکو در ماه جولای با اشتیاق از این سفر یاد کرده و بوش را مقصر آن حد از سوتفاهمات میان دو کشور دانست. در باب پرونده هسته ای ایران پوتین به صراحت مخالفت خود را با افزایش تحریم‌ها علیه تهران یا استفاده از گزینه نظامی علیه این کشور اعلام کرد. پوتین تاکید کرد که ایران باید به پاره ای از سوال‌ها در خصوص پرونده هسته‌ای خود جواب دهد اما حمله نظامی علیه این کشور را مخل امنیت منطقه دانست .
روسیه از زمان حضور ولادیمیر پوتین در قدرت ، رونق اقتصادی را تجربه کرده و البته حرف نخست را در معادلات بلوک شرق زده است . مدودف اما در طول یک سال گذشته نشان داده است که در سالهای حضور در مکتب پوتین چندان دانش‌آموخته نشده است. نگرانی که شاید در تصمیم پوتین برای بازگشت به قدرت مشهود است .
گاردین یازدهم سپتامبر / ترجمه : سارا معصومی