هر روز که از رخدادهای دراماتیک سوریه می گذرد اسرار پشت پرده بازیگران عرصه سیاسی خاورمیانه بیش از پیش آشکارتر می شود.در طول 5 ماهی که ازحوادث دردناک سوریه می گذرد ترکیب پازل های سیاسی و اجتماعی این کشوربه تدریج شکل شفاف تری به خود می گیرد.تقریبا در طرف جبهه مقابل دولت علوی بشار اسد، آمریکا، اتحادیه اروپا، رژیم صهیونیستی، ترکیه، عربستان، قطر و گروه 14 مارس به رهبری سعد الحریری قرار دارند.
تجربه نشان داده هرگاه دولت قطر در یک جبهه قرار داشته باشد تقریبا طرف مقابل بازنده این رویاروئی سیاسی و یا نظامی خواهد بود. دولت قطر تا یک ماه پیش با احتیاط در رخدادهای داخلی سوریه دخالت می کرده اما از مدتی پیش تغییر موضع داده و در کنارعربستان، آمریکا و ترکیه علیه دولت سوریه قرار گرفته است.
سفر اخیر شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی امیر قطر به تهران در چارچوب رایزنی های موجود میان ایران وقطر در باره مسائل مختلف منطقه بویژه مساله سوریه قابل ارزیابی است. هر چند مواضع قطر و جمهوری اسلامی در خصوص سوریه کاملا متفاوت است اما ظاهرا پیام دوحه به تهران این بود: خیمه عزاداری را برای فرزند جوان خود بشار اسد آماده کنید.
واقعیت های میدانی در سوریه نیز نشان می دهد که بشار اسد علیرغم دادن امتیازات فراوان به رهبران اپوزیسیون نتوانسته بحران داخلی سوریه را مهار کند.علت این امر این است که جبهه مقابل دولت بشار اسد به لحاظ سیاسی، اجرائی، اطلاع رسانی و مالی بسیار قدرتمندتر از جبهه داخلی ومنطقه ای دولت سوریه است.بشار اسد تنها کمتر از نیمی از لبنان را به همراه دارد و در داخل سوریه ارتش قدرتمند وی نیز به تدریج دچار فرو پاشی می شود.
ارتش سوریه از دو طایفه سنی وعلوی تشکیل شده که علوی ها در راس هرم ارتش قرار دارند در حالی که سنی ها اکثریت بدنه نیروهای مسلح را تشکیل می دهند.اخیرا میان دو طایفه موجود در نیروهای مسلح شکاف شدیدی بروز کرده زیراهر روز تعداد زیادتری از سربازان، درجه داران وافسران ارتش سنی مذهب به شورشیان سوریه می پیوندند.
وجود شکاف میان نیروهای مسلح سوریه که تنها تکیه گاه بشار اسد تلقی می شوند شرایط سیاسی واجتماعی دشواری برای رئیس جمهوری جوان سوریه بوجود آورده است.عربستان و گروه 14 مارس لبنان که بطور آشکار و پنهان در حوادث داخلی سوریه دخالت دارند گروه های سنی شاغل در دولت و نیروهای مسلح را با دادن وعده هائی به جدا شدن از دولت علوی سوریه تشویق می کنند.
اکنون رسانه های عربستان وقطر به موازات رسانه های آمریکا وغرب به جریان سازی شدیدخبری علیه دولت بشار اسد پرداخته که بدون شک این رسانه ها خوراک خبری خود را از یک اتاق جنگ مشترک دریافت می کنند.
حضور آشکار رهبران گروه های سلفی واخوان المسلمین در صفوف اول تظاهر کنندگان سوری نشان می دهد که بشار اسد شانس زیادی برای باقی ماندن در راس قدرت ندارد. سلفی ها و هواداران اخوان المسلمین سوریه تا پیش از این جرات ابراز وجود در مقابل دولت علوی سوریه را نداشتند اما اکنون در یک اتحاد نا مقدس با لیبرالها وچپ گرایان جبهه تازه ای علیه دولت بشار اسد گشوده اند.
لذا به نظر می رسد که اصلاحات سیاسی بشار اسد نخواهد توانست به برون رفت سوریه از بحران فعلی کمک کند.حتی گفته می شود که کابینه آینده سوریه با شرکت شخصیت های داخلی و خارجی مخالف دولت علوی سوریه تشکیل شده است. سرنگونی دیکتاتور لیبی موجب شده تا اشتهای امریکا، عربستان، قطر و ترکیه برای سرنگونی دولت بشار اسد افزایش یابد.
قطعا سرنگونی دولت علوی سوریه موازنه قدرت را به سود عربستان، آمریکا واسرائیل تغییر خواهد داد و جنبش های اسلامی فلسطین و لبنان تضعیف خواهند شد.همچنین علوی های سوریه که بیش از 40 سال قدرت را در این کشور در اختیار دارند قربانی تغییرات احتمالی آینده خواهند شد زیرا سلفی ها نسبت به این طایفه کینه شدیدی دارند.
سناریوی پیش رو برای سرنگونی دولت بشار اسد عبارتند از اعمال تحریم های شدیداقتصادی، بلوکه کردن دارائی های سوریه در خارج، اخراج سفرای سوریه در کشورهای مختلف ، اعمال منطقه پرواز ممنوع در سوریه و سرانجام مشارکت چند کشور در سازماندهی یک حمله نظامی محتمل علیه سوریه خواهد بود.
اما در صورت انجام یک حمله نظامی علیه سوریه بشار اسد در نهایت چه گزینه ای را ممکن است انتخاب کند؟قطعا بشار اسد در نهایت مجبور خواهد شد که به اصطلاح " کافه را به هم بریزید" وبحران داخلی را به همه کشورهای منطقه حساس خاور میانه گسترش دهد.گزینه فرا روی بشار اسد اینست که با رژیم صهیونیستی وارد درگیری نظامی مستقیم شود تا برخی جنبش های اسلامی وکشورهای منطقه را وارد این نبرد کند.هر چند ممکن است بشار اسد در نهایت بازنده این جنگ احتمالی باشد اما حد اقل کلید طلائی خاور میانه را در اختیار آمریکا ورژیم صهیونیستی قرار نخواهد داد.
سر نگونی احتمالی بشار اسد رئیس جمهوری جوان سوریه قطعا جراحت سنگینی بر پیکرشیعیان وعلوی های منطقه ایجاد خواهد کرد که این جراحت بزودی التیام نخواهد یافت.
نظر شما