تجارت ایران و ارمنستان، امیدی که جوانه زده است

 علیرضا پیروزان:

مناسبات کاملا نزدیکی میان ایران و ارمنستان برقرار است و این دامنه بسیاری از داد و ستدهای اقتصادی را دربر می گیرد. در خصوص وضعیت اقتصاد ارمنستان باید نکاتی را مورد نظر قرار داد. به هر شکل وضعیت اقتصادی جمهوری ارمنستان در مقایسه با سالهای گذشته، پیشرفت قابل توجهی داشته و علی الخصوص در زمینه تولیدات داخلی و راه اندازی واحدهای تولیدی کوچک و بزرگ قدم های موثری برداشته شده است.

دلایل توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران و ارمنستان به ریشه های متعدد تاریخی و اجتماعی باز می گردد. جمهوری ارمنستان در منطقه قفقاز واقع شده و یکی از بازارهای هدف صادراتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه به شمار می آید و در همین حال نزدیکی دیدگاه های سیاسی ایران و ارمنستان در مجامع بین المللی به یکدیگر  به عنوان امتیاز خوبی می تواند در سطح تعاملات تجاری دو کشور تاثیر خوبی داشته باشد. وجود روابط حسنه سیاسی بین دو کشور، مرز مشترک با ارمنستان و عضویت ارمنستان درسازمان تجارت جهانی (WTO) و سایر سازمانهای اقتصادی بین المللی و منطقه ای نیز در توسعه روابط اقتصادی ایران با این کشور مورد تاکید بوده و هست. در همین حال نباید این نکته را از نظر دور کرد که کشور ارمنستان  محصور در خشکی است و نیاز به توسعه روابط با کشورهای منطقه دارد.

وجود زمینه های مساعد همکاری و سرمایه گذاری در بخش های انرژی، صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات  و زمینه های مساعد جهت صدور خدمات فنی و مهندسی در زمینه های مختلف و و همکاری در زمینه انرژی، پتروشیمی، خط لوله انتقال گاز طبیعی به ارمنستان، انتقال برق، احداث سد، ایجاد کارخانه های تولیدی، صنعتی، استخراج معادن و گردشگری و همکاری در اجرای پروژه های اولویت دار و همکاری در 2 پروژه احداث تونل گاجران در استان سیونیک و پروژه انتقال لوله گاز از دیگر زمینه ها و برنامه های مشترک میان ایران و ارمنستان است.

صادرات برخی از تولیدات به کشورهای مختلف و شرکت در نمایشگاه­های مختلف بین­المللی و برگزاری نمایشگاه­های مختلف در ایروان و معرفی تولیدات داخلی حائز اهمیت است و ادامه این حرکت تاثیرفوق­العاده­ای در پیشرفت ارمنستان خواهد داشت. طی سالهای گذشته در ارمنستان تغییرات اساسی در بهبود وضعیت مردم به ویژه در شهر های بزرگ، افزایش واحدهای تجاری، کاهش بیکاری و ساخت و سازهای فراوان کاملاً مشهود است.

مبادلات بازرگانی ایران و ارمنستان در پنج سال گذشته

مهمترین اقلام صادراتی ایران به ارمنستان

مهمترین اقلام وارداتی ایران از ارمنستان

درباره مهمترین برنامه های پیش روی همکاری ایران و ارمنستان باید  تاکید کرد که توسعه همکاری سرمایه گذاران دو کشور در منطقه ویژه اقتصادی جلفا می تواند در ایجاد فرصت های تجاری و اقتصادی موثر باشد.

به دلیل هزینه بر بودن توسعه همکاری های حمل و نقل و ترانزیت با اروپا از طریق ارمنستان ـ گرجستان درحال حاضر این طرح عملیاتی نبوده و مورد استفاده قرار نمی گیرد اما در صورت سرمایه گذاری می تواند فرصت مناسبی برای آینده اقتصادی دو کشور باشد.  از سوی دیگر اعزام رایزن بازرگانی به ارمنستان،  توسعه همکاریهای ترانزیتی و همکاری دو جانبه در خصوص محیط زیست رودخانه ای مرزی و نوار مرزی بین دو کشور از سوی کارشناسان این حوزه توصیه می شود.

همکاری در زمینه IT، همکاری در زمینه کاهش متقابل تعرفه های تجاری بین دو کشور،سفر وزراء محترم بازرگانی و اقتصاد دو کشور برگزاری همایش فرصت های تجاری و سرمایه گذاری، تبادل هیات های تجاری از بخش خصوصی، برگزاری نمایشگاههای اختصاصی و مشارکت در نمایشگاههای بین المللی یکدیگر و برگزاری روز اقتصاد ایران در ارمنستان در کنار اعزام یک هیات جهت بررسی موضوع همکاریهای بانکی میان دو کشور نیز می تواند افق مثبتی پیش روی همکاری های تجاری ایران و ارمنستان ترسیم کند.

در ادامه جا دارد به مسائل و مشکلاتی اشاره شود که تا به امروز به نوعی وضعیت تجارت دوجانبه میان دو کشور و به ویژه صادرات ایران به ارمنستان را متاثر ساخته است.وجود موانع تعرفه ای بین دوکشور،  مشکلات مربوط به  همکاری ترانزیتی (به دلیل وجود تعرفه ها)، مشکلات گمرکی،  مشکلات سرمایه گذاران  ایرانی در ارمنستان و  عدم اجرای قوانین و مقررات سرمایه گذاری و تجاری در ارمنستان  شرکتها را با  مشکل مواجه ساخته است.

در همین راستا  پیشنهاد می شود تا دو کشور ایران و ارمنستان با کاهش تعرفه های تجاری بین  دو کشور و توسعه همکاریهای حمل و نقل و ترانزیت در کنار فعال کردن شورای مشترک بازرگانی و صدور خدمات فنی و مهندسی در زمینه های مختلف به توسعه همکاریهای سرمایه گذاری دست یابند.

تجهیز تاسیسات گمرکی در ارمنستان، ساخت پایانه جدید در ایروان، برگزاری سمینارهای سرمایه گذاری و توسعه روابط تجاری بین دو کشور در ایران و ایروان و تسریع در نهایی کردن مذاکرات مربوط به موافقتنامه تجارت آزاد بین دو کشور نیز می تواند در ترسیم چشم اندازهای روشن تجاری میان ایران و ارمنستان موثر باشد.

به هر شکل تراز بازرگانی ایران با ارمنستان درسال های اخیر مثبت بوده و امید است با امضاء موافقتنامه تجارت آزاد بین دو کشور سطح روابط تجاری فی مابین افزایش یابد .

/39/39