آتش‌سوزی در مدرسه چا‌بهار تقصیر پریزهای برق بود!

حمیدرضا حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش روز جمعه در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درخصوص آتش سوزی خوابگاه دانش آموزی دبیرستانی در چابهار گفت: ما این مدرسه را به عنوان یک مدرسه غیر دولتی و همانند سایر مدارس مشابه می شناسیم و مجوز این مدرسه برای دانشگاه دریانوردی و زیر نظر آنهاست. به گزارش مهر وی تصریح کرد: «ما به عنوان آموزش و پرورش در این مدرسه نظارت داریم اما خوابگاه و همه موارد مربوط به آن زیر نظر دانشگاه است و مستقیم آن را مدیریت نمی کنیم». در همین حال به گزارش خبرانلاین یکی از مصدومان آتش سوزی خوابگاه مدرسه چابهار جان باخت و به این ترتیب شمار کشته شدگان این حادثه به سه تن رسید.

درباره این اظهار نظر وزیر لازم است گفته شود اولا همه مدارس کشور از هر نوعی زیر نظر مستقیم آموزش و پرورش اداره می شوند و در ایران مدرسه خصوصی به مفهوم واقعی آن وجود ندارد. ثانیا طبق اساسنامه مدارس شبانه روزی، در تاسیس مدارس شبانه روزی چه دولتی و چه غیردولتی یا تبدیل‌ مدارس‌ عادی‌ به‌ ‌مدارس شبانه روزی ‌"الزامی است که مدرسه‌ دارای‌ فضاهای‌ آموزشی‌، پرورشی‌ و امکانات‌ و تجهیزات‌ مناسب‌ و مورد نیاز شبانه‌روزی‌ باشد و مناسب‌ بودن‌ محل‌، ساختمان‌، امکانات‌ و تجهیزات‌ مدارس‌ شبانه‌ روزی‌ باید به‌ تأیید مدیریت‌ نوسازی‌ و تجهیز مدارس‌ استان‌ برسد."

آقای وزیر پذیرفته اند که دستگاه آموزش و پرورش بر این مدرسه نظارت دارد، پرسش این است که مسئولیت آموزش و پرورش به عنوان ناظر در این حادثه چیست؟ اگر مسئولان آموزش و پرورش قبل از وقوع این حادثه موارد نقص در تجهیزات خوابگاه دانش آموزان را کتبا به موسس یا موسسان مدرسه اعلام کرده اند تقصیری متوجه آنها نیست اما اگر اداره کل نوسازی به عنوان سازمان تخصصی و مسئول از این خوابگاه بازدید نکرده و تذکری نداده است تقصیر به صورت تضامنی متوجه موسس و سازمان ناظر است.

نظارت بر نیروی انسانی، فضاهای آموزشی و امکانات و تجهیزات مدارس غیردولتی بر عهده آموزش و پرورش است. وظیفه سازمان نوسازی و تجهیز مدارس بازدید دوره ای و کنترل تجهیزات و اطمینان از رعایت ضوابط و استانداردها در همه بخشهای مدرسه از جمله خوابگاه مدارس دولتی و غیر دولتی است. وابسته بودن این مدرسه به دانشگاه علوم دریانوردی مسئولیت آموزش و پرورش و سازمان نوسازی و تجهیز مدارس را در قبال اینگونه حوادث به عنوان دستگاه ناظر منتفی نمی کند؛ مگر اینکه آموزش و پرورش تعریف جدیدی از نظارت ارائه دهد.

وزیر آموزش و پرورش درباره پیشگیری از وقایع مشابه که سال گذشته نیز در یک خوابگاه دانش آموزی اتفاق افتاده بود و منجر به مرگ یک دانش آموز شد گفت: «همه توانمان را در خصوص پیشگیری به کار می گیریم، حالا ممکن است در خوابگاهی چند پریز روی هم قرار بگیرند و جرقه خورده باشد. ما مدرسه سازی در کشور را به شکل استاندارد آغاز کرده ایم و نوع ساخت مدارس متفاوت خواهد شد».

به نظر می‌رسد جمله‌ی "حالا ممکن است...." متناسب با جایگاه وزیر به عنوان بالاترین مقام اجرایی آموزش و پرورش نیست. خانواده های کشته شدگان و مصدومان و دانش آموزان و معلمان مدرسه حداقل انتظار شنیدن چنین جمله ای را ندارند که در آن روی هم افتادن پریزهای برق و جرقه زدن یک اتفاق عادی وانمود شده است.

اگر وزارت آموزش و پرورش از حادثه آتش سوزی خوابگاه دانش آموزان مدرسه چاه رحمان نصرت آباد زاهدان در آبان 89 درس گرفته بود و عزم مسئولان برای پیشگیری از حوادث مشابه جزم بود، به سازمان نوسازی کشور یا حداقل اداره کل نوسازی استان سیستان و بلوچستان ماموریت می دادند که تجهیزات خوابگاه های مدارس شبانه روزی را کنترل کنند تا درست یکسال بعد از آن حادثه مرگبار، چنین فاجعه ای با همان کیفیت در یک خوابگاه شبانه روزی با تلفات بیشتر تکرار نشود.

درباره این سخن وزیر که «حالا ممکن است در خوابگاهی چند پریز روی هم قرار بگیرند و جرقه خورده باشد»، جز اظهار تاسف عمیق چه می توان گفت!؟ آقای وزیر باید توجه کنند که همین جرقه، تاکنون در استان سیستان و بلوچستان در دو مدرسه جان 4 دانش آموز را گرفته است . آیا اگر این اتفاق در مدرسه فرزندان مقامات آموزش و پرورش رخ می داد با همین لحن و این ادبیات درمورد آن سخن می گفتند؟

نکته مهم تر اینکه وزیر محترم از ابراز یک همدردی ساده با خانواده های داغ دیده و معلمان و دانش آموزان این مدرسه خودداری کرده است و در واقع برای تبرئه مدیرانی که در بهترین حالت قصور ورزیده اند، با آرامش از کنار ماجرا گذشته است؛ انگار نه انگار که سه دانش آموز در این حادثه جان باخته اند.

وزیر محترم همچنین گفته است: «ما مدرسه سازی در کشور را به شکل استاندارد آغاز کرده ایم و نوع ساخت مدارس متفاوت خواهد شد» اما سخنی درباره بازنگری در ایمنی مدارس موجود نگفته است.

آقای وزیر بهتر از همه می داند که وظیفه سازمان نوسازی و تجهیز مدارس، فقط ساختن مدارس جدید نیست، این سازمان با در اختیار داشتن دو هزار میلیارد تومان بودجه سال جاری، وظیفه مقاوم سازی و تعمیر و نگهداری ساختمان و تجهیزات مدارس موجود را هم بر عهده دارد . آموزش و پرورش وظیفه دارد که ایمنی فرزندان مردم در مدارس را تامین کند و اگر در مدرسه ای چه شبانه روزی و چه عادی، پریزهای برق روی هم قرار گرفته اند و احتمال جرقه زدن وجود دارد باید این پریزها را از هم جدا کند تا جرقه نزنند.

*کارشناس مسائل آموزشی

47234